Thy chuyển đến xóm trọ này đã gần hai năm. Hôm đầu Thy đến, chỉ thấy đàn bà ra đón, hớn hở hỏi han đủ chuyện. Người đỡ thằng nhỏ từ tay Thy, cưng nựng hôn hít. Người tranh xách giúp túi đồ vào tận phòng. Những người khác chạy ra taxi khuân giúp xô chậu, thùng túi lỉnh kỉnh.
Chị Ba than: “Có hai mẹ con mà sao lắm đồ vậy trời! Mấy thứ này ở đâu chẳng có mà phải tha từ quê lên cho mệt”. Thy cười hiền, phân bua: “Tại tiện xe thôi chị. Mà thứ gì cũng mua mới thì tốn bộn tiền, lặt vặt vậy chứ dồn lại cũng xót tiền lắm”. Đàn bà nhìn nhau: “Ừ, cùng cảnh chắt bóp với nhau”.
Thy ngồi một góc cho con bú, nhìn những người hàng xóm tốt bụng sắp đặt mọi thứ trong phòng. Bao mệt nhọc tiêu tan, Thy thấy cảnh mẹ góa con côi của mình như cũng được an ủi phần nào. Cái xóm trọ này rồi sẽ là gia đình của Thy, sớm tối nương tựa nhau để đi qua ngày tháng nhọc nhằn.
Khu trọ là dãy nhà cấp bốn mười ba gian, kéo dài theo mặt đường lớn. Sau dãy nhà là cả mẫu đất trồng rau xanh và cây ăn quả. Đất rộng nhưng nằm trong dự án treo, bán cũng chẳng được bao nhiêu nên chủ để cho thuê trọ đã gần hai chục năm nay.
Ở thành phố mà kiếm được chỗ trọ có cây cối mát mẻ thế này là không dễ. Cứ chiều chiều là Thy mắc võng ngoài sân nằm ru con, nhìn dọc dãy hành lang để ngắm những nụ cười hiền hậu. Thằng bé con trai Thy hình như cũng thích chỗ này lắm. Bị ngăn cách với thế giới bên ngoài bằng một tấm ván dài chắn ngang cửa ra vào, thằng bé thường đứng thò đầu ra, chờ xem có ai đi qua là giơ hai tay đòi bế.
Khoảnh sân nhỏ trước nhà được mọi người tận dụng trồng rau. Vài luống mồng tơi, ít rau đay, rau cải cũng thêm thắt được chút đỉnh vào bữa cơm đạm bạc. Lại thêm mấy gốc mướp là cả xóm có bát canh cáy ăn cho mát. Hành lá, cà chua, rau thơm lúc nào cũng sẵn, nửa đêm đi làm về hái mỗi thứ một ít nấu bát mì tôm lót dạ cũng đỡ ngán.
Thỉnh thoảng, ớt lại đua nhau chín đỏ. Mảnh vườn nhỏ này giúp Thy nguôi ngoai phần nào nỗi nhớ quê. Rồi cũng nhờ nỗi nhớ hương vị quê nhà của Thy mà mảnh vườn được thêm thắt nhiều cây khác. Hôm kho nồi cá, thấy trước nhà thiếu sả. Hôm nấu canh chuối ếch, lại thấy thiếu lá tía tô.
Hôm rang thịt gà mẹ gửi từ quê ra, lại thấy thiếu cây chanh. Vậy là thêm chỗ này một cây, chỗ kia một bụi. Nửa đêm con ho, mắt nhắm mắt mở ra vườn là có ngay mấy quả quất mang hấp. Con sốt đã sẵn rau diếp cá. Trẻ nhỏ chạy chơi trầy xước có lá nha đam cầm máu.
Nhiều lúc Thy nghĩ, mảnh vườn nhỏ này chẳng khác gì cái quán lá bé xíu của mẹ Thy ở quê. Nhìn bên ngoài chỉ thấy mấy gói bánh kẹo rẻ tiền phủ bụi đường, nhưng ai cần gì cũng có. Từ cây kim, cuộn chỉ cho đến cả hộp kem dưỡng da, trị mụn. Mẹ thường nhận được cái lắc đầu của khách kèm câu nói: “Chịu bà thật! Trông thế này mà cái gì cũng có”.
Có lần ngồi trong nhà nhặt rau, Thy nghe tiếng mẹ đáp lời khách: “Đúng là gì cũng có, chỉ thiếu đàn ông. Nhà toàn là đàn bà. Đến mùa măng mọc là thấy tóc rụng đầy gối”. Mà đúng là nhà chỉ toàn đàn bà. Những người đàn ông thi thoảng xuất hiện trong những lời trách móc, tiếc thương. Như, mỗi mùa chim sinh sản, thấy người bẫy chim đi qua nhà là mẹ than: Nghề gì mà bạc. Chim đang có đôi có lứa mà làm cho tan tác chia lìa.
Bố mất tích trong mùa bẫy chim ấy. Ngọn núi nào đó đã giấu mất bố. Hoặc, bố đã đi lạc theo tiếng dẫn dụ của loài chim quý. Mẹ bảo: “Suy cho cùng thì người bẫy chim, chim bẫy người”.
Người đàn ông thứ hai biến mất khỏi nhà chính là chồng Thy. Anh đi bắt cá dưới sông, chết đuối. Đêm ra sông bắt cá, chồng ôm ghì lấy Thy thủ thỉ: “Cho anh nợ. Mai xuống sông mà hôm nay động đến gái thì đen lắm”. Thy hỏi anh định bắt cá gì mà phải kiêng vậy?
Chồng cười: “Bắt cá vua”. Hôm mang tro cốt của chồng ra sông rải, Thy lẩm bẩm câu gì đó mà chính cô cũng nghe không rõ. Người đàn ông thứ ba tiếp tục biến khỏi nhà là người tình của chị Thy. Anh ta nói với chị: “Tôi phải đi săn đá quý. Bao giờ tìm được viên đá ruby màu đỏ, hợp với mệnh của em thì tôi quay lại cầu hôn”. Bảy năm bặt vô âm tín. Chị Thy vẫn tin: “Chắc tại chưa tìm được đá ruby màu đỏ”.
Hôm mới chuyển đến xóm trọ, Thy lại chỉ thấy sự xuất hiện của những người đàn ông qua lời càu nhàu của những bà vợ: “Lũ chết tiệt, đi làm về là chúi đầu vào điện thoại, chẳng giúp vợ được việc gì. Cứ làm như kiếm được mấy đồng tiền là to lắm. Thử ở nhà trông con một ngày xem có sướng không?”.
Những ngày sau, đàn ông bắt đầu xuất hiện qua những tiếng ho khan, tiếng khạc đờm, tiếng chửi thề và tiếng quát con khiến Thy giật thót. Ở mãi thành quen, đàn ông đi qua cửa nhà Thy bao giờ cũng chào bằng những cái liếc mắt. Có khi như dò xét, có khi như hằn học, lại có khi như muốn gạ gẫm.
Chồng chết, Thy mơn mởn và thiếu thốn - là lời xầm xì với nhau của những đàn bà xóm trọ. Cái áo Thy mặc sao trễ quá. Quần gì mà ngắn lên tận bẹn. Ngực căng tròn mà không chịu mặc áo con thì có tốn nước bọt của đám đàn ông không chứ. Nghe được, Thy không rõ họ xót Thy hay xót xa cho chính họ.
Thức đêm suốt, mắt Thy quầng đen nhưng da dẻ vẫn mịn màng thấy ham. Đúng là tuổi trẻ có khác, bất chấp mọi thứ, cứ rờ rỡ đẹp. Để xem sau này bằng tuổi tụi mình nó còn đẹp được mãi không? Đó là khi họ nhìn Thy váy áo là lượt thơm tho, giao con cho người trông trẻ để đi làm.
Không cần ngoảnh lại Thy cũng biết đang có vài ánh nhìn bỏng rát như tia lửa găm vào gáy, vào eo, vào hai cái bắp chân trắng nõn của mình. Ánh mắt họ giờ đã khác hẳn ngày Thy mới chuyển đến. Cứ như thể Thy đang định ăn tươi nuốt sống chồng họ không bằng.
Đến cười với đàn ông trong xóm Thy còn không dám nữa là. Sao ngó Thy là đàn ông cứ nghĩ đến chuyện làm tình, còn đàn bà thì coi như tình địch. Đâu ai hiểu Thy chỉ thiếu tình người. Với Thy, đàn ông không đi săn chim quý như bố, không tìm cá quý như chồng thì cũng đi tìm một thứ gì đó trong ngàn vạn thứ được coi là quý giá trên đời.
Mà Thy đồ rằng, những thứ ấy được cho là quý hiếm vì người ta chỉ nghe đồn đoán mà không hề cầm được nó trong tay. Nhiều khi nó cũng chẳng có thật trên đời. Thứ gì có được trong tay là thứ ấy đã không còn quý nữa. Số phận đàn bà cũng vậy. Một khi đã ở trong tay gã đàn ông nào rồi thì cũng sẽ nhàu nhĩ mà thôi.
Nhà chủ cần tiền, kêu bán đất giá rẻ, chỉ vài trăm triệu một thổ kèm luôn cái nhà cấp bốn. Với những người lao động nơi đây, việc mua một mảnh đất hay một căn nhà có sổ đỏ dưới thành phố là điều không tưởng.
Vậy nên người trong xóm trọ bàn nhau “mua quách căn nhà đang ở cho có chỗ chui ra chui vào”. Mười mấy năm ở trọ, giờ căn nhà trọ trở thành nhà mình, dù cũ kỹ vẫn cứ vui. Cả xóm liên hoan, dĩ nhiên không có Thy. Thy không có tiền mua nhà và cũng không được mời dự. Sau hôm đó, xe chở vật liệu ùn ùn đến. Nhà nào cũng làm sân làm cổng riêng biệt. Mấy bãi rau bị phá đi để lát gạch làm chỗ chơi cho trẻ con.
Những hàng rào B40 xuất hiện. Ai cũng muốn che chắn kín đáo nhà mình. Để mấy bà đồng nát không vào nhặt nhạnh. Để bọn trộm vặt không xơ múi được gì. Để không lo trẻ con chạy ra đường… Họ còn thầm thì rỉ tai nhau: “Để đàn ông có liếc Thy cũng vướng ánh nhìn vào hàng rào thép”.
Thy chỉ thương con mình, chiều nào bấu chặt những ngón tay bé nhỏ vào hàng rào ngóng trông. Thy nhìn lũ trẻ con chia nhau mút kẹo, tặng nhau bông hoa dại qua những lỗ rào mà chợt nhận ra, tâm hồn người lớn chật chội đến nhường nào.
Căn nhà Thy ở đang chờ bán. Khi có người mua mẹ con Thy phải chuyển đi. Thy chắc chắn sẽ nhớ những ngày đầu tiên ở nơi này, nhớ mảnh vườn bé nhỏ, tiếng trẻ con lanh lảnh mỗi chiều. Đời người tha phương trú ngụ không biết bao nhiêu xóm trọ, gặp gỡ bao nhiêu con người, vướng víu bao nhiêu ánh nhìn nghi kỵ.
Nhưng, Thy vẫn tin vào sự ấm áp của tình người. Thy chợt nhớ cái quán lá của mẹ, nhỏ bé, đơn độc nhưng đầy kiêu hãnh. Mẹ từng nhiều lần bị đánh ghen oan. Từng bị đàn bà làng trên xóm dưới hằn học dè chừng. Giờ thỉnh thoảng về nhà Thy vẫn gặp lại những người đàn bà từng hất nước vào mặt mẹ, xô đổ mâm cơm, dọa đốt quán. Nay họ ngồi đó với mẹ để hàn huyên, nhổ tóc trắng cho nhau, nhờ nhau đấm hộ cái lưng, mang cho nhau ít kim chi vừa muối.
Đàn ông ít xuất hiện trong những câu chuyện của họ. Đôi khi họ tự hỏi: “Sao ngày xưa mình lại có thể ghen tuông dữ dằn đến vậy?”. Rồi cười ha hả khoe mấy cái răng vừa rụng. Thy bỗng thèm được già như họ để ngồi cười ha hả cùng những đàn bà khác.
Nắng đang xiên ngang những lỗ rào hình mắt cáo. Hàng rào cắt nham nhở bóng thằng bé con Thy ngồi chơi một mình trên nền đất. Thỉnh thoảng nó lặng yên nghe ngóng một tiếng cười vọng từ nhà nào đó. Cây gấc đã bị chặt hết ngọn từ khi ngăn rào, nhưng kỳ lạ thay, nó không chết mà đang ra nhánh từ những vết chém còn nguyên dấu nhựa khô…
Vũ Thị Huyền Trang