PNO - Đầm Ô Loan (huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên) là di tích danh thắng cấp quốc gia, có diện tích mặt nước gần 1.570ha, ngư dân 4 xã An Ninh Đông, An Hòa Hải, An Hiệp, An Cư (huyện Tuy An) sống ven đầm.
Ô Loan là đầm nước lợ, giữa đầm có những ngọn núi nhỏ gọi là hòn Khô, hòn Chùa, hòn Lao. Cạnh đó là vũng Lắm, vũng Diều... Trên bờ có Gành Hàu, Gành Mũi, xóm Đá, xóm Lưới Gõ. Người còn lưu giữ “dấu xưa”, bơi sõng câu (một loại xuồng nhỏ) ra đầm thắp đèn dầu đóng chấn, thả lưới bắt lịch huyết, tôm đất, cua gạch.
 |
| Xóm nhà ven đầm Ô Loan thuộc xã An Hòa Hải |
Đặc sản thượng hạng
Đặc sản trong đầm là tôm đất, cua gạch, hàu. Bà Nguyễn Thị Hiền ở xóm Lưới Gõ cho hay: Loại cua này có con to bằng cái tô, chén, càng to bằng ngón chân cái. Còn tôm đất ở đầm Ô Loan có 2 loại: tôm bạc và tôm rằn còn gọi là tôm he; trong đó, tôm bạc thịt ngon.
Tôm đất sống trong môi trường tự nhiên đầm Ô Loan được xếp vào loại thượng hạng. Tôm đất, cua gạch chỉ cần hấp hay nướng ăn một lần là nhớ mãi.
 |
| Nước đầm Ô Loan trong xanh |
 |
| Hàu bắt ở đầm Ô Loan |
 |
| Cua gạch ở đầm Ô Loan ngon, béo |
Ngoài cua, tôm đất, đầm Ô Loan có một đặc sản nữa là sứa. Sứa đầm Ô Loan rất ngon, thịt dai, chân sứa giòn. Ven đầm Ô Loan có một vùng trước đây sứa xuất hiện dày, người dân chuyên đi bắt sứa gọi là xóm Sứa (xã An Cư).
Trước đây do cửa biển An Hải bị bồi lấp nên nước trong đầm ô nhiễm nặng, cộng với đánh bắt hủy diệt nên gần 5 năm qua tôm đất trong đầm “vắng bóng”.
Theo nhiều người dân sống ven đầm Ô Loan, do mùa mưa năm nay kéo dài rồi lũ lớn nên cửa biển An Hải, nơi đầm thông với biển mở rộng nên nước biển tràn vào làm cho tôm đất, cua gạch xuất hiện trở lại.
Năm nay, tôm đất ở đầm Ô Loan xuất hiện khá dày. Nhiều người dân sống bên đầm, mỗi đêm đi đóng chấn bắt được 4-5kg, bán với giá 200.000 đồng/kg.
Bà Phan Thị Nhung nhà ở cạnh mé đầm thuộc xã An Hòa Hải, cho hay: Ban đêm người đi đánh bắt chong đèn sáng rực như “phố trên đầm”. Nhiều nhất là đèn đóng chấn bắt tôm đất. Nhờ vậy, tết năm nay, người dân sống ở khu vực này được hưởng lộc từ đầm.
Làm đẹp đầm Ô Loan
Ngồi uống nước trà trước thềm nhà, ông Bùi Văn Tám ở xã An Cư cho rằng: Trước đây đầm Ô Loan “chết” vì lờ 12 cửa ngục (lờ bóng Thái Lan ngư dân còn gọi là lờ 12 cửa ngục vì loại này đánh bắt hủy diệt, dây lờ thường có 12 miệng). Nghề thả lưới quăng chài bắt con cá con tôm còn giữ lại “tài sản” dưới đầm, còn lờ 12 cửa ngục bắt từ con lớn đến con nhỏ.
 |
| Thả lưới bắt lịch huyết, tôm đất, cua gạch |
Ông Bùi Long (76 tuổi), người chuyên làm nghề đóng chấn ở xóm Đá, cho hay: Thả lờ 12 cửa ngục, châm xung điện thì hủy diệt từ hải sản lớn đến hải sản mới mở mắt. Có những năm hải sản trong đầm cạn kiệt. Đầm mang trong mình bụng nước, trở thành đầm… than thở. Có lúc rong giẻ, rong nhớt nổi lên từng đám dày phủ kín mặt đầm.
Ngư dân Trần Văn Hưng ở xã An Cư cho rằng: Trước đây, cọc tre cắm giăng mùng để bắt vẹm như bãi chông dưới đầm nhìn đau mắt, còn lưới mùng giăng “bó” kín đầm. Cồn Phú Sơn (xã An Ninh Đông) nằm gần bờ, đến mùa sinh sản, tôm đất rạy (mới nở), nhưng do lưới mùng bắt vẹm giăng kín, tôm mẹ không vào được nên đẻ ngoài xa bị cá rô phi ăn hết, cộng với đánh bắt hủy diệt nên tôm đất gần như mất dạng.
 |
| Xóm nhà ven đầm Ô Loan thuộc xã An Cư |
Hai năm qua, UBND huyện Tuy An thành lập đoàn kiểm tra, ra quân “giải cứu” đầm Ô Loan với quyết tâm làm đẹp thắng cảnh quốc gia Đầm Ô Loan.
Thống kê của UBND huyện Tuy An, đoàn kiểm tra đã tháo dỡ 3.082 hàng cọc tre (người dân tự tháo dỡ 60 hàng cọc). Cùng với đó, đoàn thu 4.173 lờ bóng Thái Lan, giải tỏa trả lại hiện trạng ban đầu 119 hồ, với diện tích 58,44ha.
 |
| Hàu ruột sau khi lột vỏ |
Ông Nguyễn Trọng Hùng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tuy An, cho biết: Sau khi xử lý lấn chiếm, giải tỏa các hộ dân dùng cọc tre cắm dưới đầm, địa phương phân định vùng nuôi, chia bốc thăm lại trong diện tích quy hoạch hơn 200ha các khu nuôi tôm. Ngành Nông nghiệp đã có dự án quy hoạch thả nuôi 102ha sò huyết.
Bây giờ đầm Ô Loan rộng rãi, nước trong xanh trở lại, cá tôm sinh sôi trở lại, tạo kế sinh nhai cho người dân ven đầm.
|
| Một góc đầm Ô Loan |
Út Nam
| Chia sẻ bài viết: |
Nếu là người yêu thích và đam mê khám phá thiên nhiên thì không nên bỏ lỡ thác Mai - bàu nước sôi (huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai).
Trong những năm tháng bao cấp, sữa tươi là thứ xa xỉ, người pha chế đã nghĩ đến trứng gà để tạo nên lớp kem béo mịn phủ lên cà phê nóng.
Món bò Tenderloin áp chảo xốt nho khô California ngọt thanh tự nhiên và hương cam sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho cả nhà quây quần đón lễ.
Bánh chưng bánh dày không thể thiếu trong mâm cúng dịp giỗ Tổ. Để bánh chưng, bánh dày hấp dẫn hơn, có thể thử một số cách chế biến độc đáo.
Ireland sở hữu hộ chiếu quyền lực nhất thế giới theo Chỉ số Hộ chiếu Nomad năm 2025 (Nomad Passport Index 2025).
Những ngôi nhà trên cây biệt lập và tuyệt đẹp này là nơi lưu trú độc đáo khi đến Vương quốc Anh.
Tạp chí Taste Atlas vừa bình chọn 100 món canh từ cá ngon nhất năm 2025, trong đó, canh chua của Việt Nam đứng vị trí thứ 10.
Thay vì để trong tô như thông thường, quán thiết kế tomyum trong chảo để thực khách ăn cùng nhau, khiến nhiều người thích thú.
Cây bút Dianne Apen-Sadler của tạp chí Wanderlust gợi ý những điểm đến "siêu thực" cho ai chưa từ bỏ giấc mơ khám phá không gian, trong đó có hang Sơn Đoòng.
Chúng tôi đến Minnesota vào những ngày cuối đông, đầu xuân và mê đắm vẻ đẹp nên thơ của nó.
Đảo Mont-St-Michel của Pháp, Praha của Cộng hòa Séc hay Transylvania của Rumani là những điểm đến như lạc vào thế giới cổ tích
Nếu du khách có cơ hội khám phá ẩm thực của Việt Nam thì đây là những món ăn được "bản đồ ẩm thực" Taste Atlas gợi ý.
Không cần mất quá nhiều thời gian di chuyển, những địa điểm rất gần TPHCM sẽ giúp bạn và gia đình có được những ngày nghỉ lễ trọn vẹn, thư giãn.
Mường Khương - 1 trong 2 huyện giáp biên của tỉnh Lào Cai - mỗi tuần lại rộn ràng bởi những phiên chợ mang đậm hơi thở núi rừng.
Đó là thác Niagara, Iguazu và Victoria. Cả 3 thác hùng vĩ và ấn tượng này đều nằm giữa 2 quốc gia.
Chảo xác đậu nuôi lớn tôi qua cơn khốn khó, đọng lại tim tôi hương vị của tình thương. Ăn một miếng, nghẹn ở cổ mà nhớ nhung cả đời.
Tạp chí Taste Atlas mới đây đã công bố danh sách những món hầm ngon nhất năm 2025.
Ngắm hoàng hôn từ trên cao, du thuyền trên sông... là những trải nghiệm xa xỉ dành cho những ai không muốn rời Sài Gòn dịp giỗ Tổ Hùng Vương.
