Đam mê cá cược, người nghèo châu Phi khổ càng thêm khổ

Người dân đi ngang qua các cửa hàng cá cược thể thao ở Lagos, Nigeria

Một quan chức y tế Uganda tin chắc Argentina sẽ giành chiến thắng trong trận bóng đá World Cup trước Ả Rập Xê Út. Anh này đã đánh cược toàn bộ 1.800 USD mà chính quyền ứng trước, vốn dùng trợ cấp cho 243 người tham gia chiến dịch chủng ngừa bệnh bại liệt.

Kết quả Argentina thua, và vị quan chức gặp rắc rối. Sau đó, anh ta bị một đám đông giận dữ truy đuổi, phải tự nhốt mình trong nhà nhiều ngày và đang phải đối mặt với những hậu quả bao gồm khả năng mất việc.

Mark Bramali, quan chức y tế hàng đầu của quận Zombo, cho biết: “Đầu tiên anh ấy nói rằng anh ấy đã vay tiền và số tiền đó đã bị ăn chặn. Nhưng tôi biết anh ấy đang nói dối và liên tục yêu cầu anh ấy cho tôi biết chính xác chuyện gì đã xảy ra. Anh ấy suy sụp và nói, “Bác sĩ, tôi phải kể sự thật với ông. Tôi đặt cược tiền vào Argentina””.

Hiện chưa có dữ liệu trên toàn châu lục về cá cược thể thao, nhưng thông tin từ các quốc gia cho thấy mức độ phổ biến ngày càng tăng của ngành dịch vụ này. Các nền tảng cá cược trực tuyến tăng trưởng nhanh trong giai đoạn gần đây, được thúc đẩy bởi việc mở rộng áp dụng thanh toán điện tử và nhu cầu giải trí kỹ thuật số trong thời kỳ đại dịch. Phần lớn cá cược tập trung vào các trận bóng đá ở châu Âu.

Một cuộc khảo sát của chính phủ Nam Phi từ năm 2017 - cuộc khảo sát gần đây nhất về cờ bạc - cho thấy, cá cược thể thao đã tăng 14% mỗi năm từ năm 2008 đến năm 2016, ngay cả khi tỷ lệ người đánh bạc trên toàn dân số Nam Phi giảm từ mức 57% xuống 33%.

Khách hàng đặt cược bên ngoài 1 cửa hàng cá cược thể thao ở khu vực Soweto, thành phố Johannesburg, Nam Phi

Khách hàng xem màn hình trong 1 cửa hàng cá cược thể thao ở khu dân cư thu nhập thấp Kibera, thủ đô Nairobi, Kenya

Ở thủ đô Kampala của Uganda, cửa hàng Fortebet thường chật ních người chơi cờ bạc, trong đó có một số người dành cả ngày ngồi bên cây bút và tờ giấy, đánh dấu vào những ván cược mà họ muốn. Người quản lý David Mugisa cho biết, 1 chương trình khuyến mãi mùa World Cup khuyến khích mọi người đặt cược ít nhất 0,8 USD mỗi ngày cho đến ngày diễn ra trận chung kết để kiếm thêm “điểm cá cược” trực tuyến.

Japhet Moyo - Tổng thư ký của Quốc hội Zimbabwe - cho biết ở nước ông, nơi hầu hết những người làm công việc chính thức không kiếm được hơn 100 USD mỗi tháng, cá cược thể thao “đã trở thành một nguồn thu nhập chính ngay cả đối với những người đang có công ăn việc làm chính thức”. Ông nói thêm: “Vấn đề là cá cược trở nên gây nghiện và một số người mất sạch tiền lương vì trò đỏ đen”.

Wale Babalola - 1 sinh viên tốt nghiệp đại học ở thành phố Lagos của Nigeria, người sở hữu tám cửa hàng cá cược sau một thời gian chật vật tìm việc làm - cho biết: “Ở Nigeria ngày nay, bạn chỉ cần tìm cách sống sót. Nếu không phải nhờ cá cược, tôi tự hỏi làm thế nào một số người có thể tồn tại ở đất nước này”.

Khách hàng xếp hàng bên ngoài 1 cửa hàng cá cược thể thao ở khu dân cư thu nhập thấp Kibera ở thủ đô Nairobi, Kenya

Một người đàn ông chơi cá cược World Cup tại 1 cửa hàng cá cược thể thao ở Lagos, Nigeria

Reagan Wamajji - nhà nghiên cứu và phân tích của Trung tâm phân tích chính sách có trụ sở tại Uganda - cho biết, sự phát triển của cá cược thể thao ở châu Phi “có nguy cơ đẩy thanh niên và phụ nữ vào vực sâu chết người của nợ nần”.

Một ủy ban quốc hội Uganda đầu năm nay đã đề xuất cấm cá cược vào ban ngày. Nước láng giềng Kenya đã ghi nhận tình trạng cờ bạc sụt giảm kể từ năm 2019, khi quốc gia này áp thuế đối với tất cả các hoạt động cá cược, dù thắng hay thua, đồng thời thu hồi giấy phép của một số công ty cờ bạc lớn sau khi cáo buộc nền tảng cá cược thể thao lớn nhất nước này trốn thuế.

Một cuộc khảo sát của chính phủ Kenya cho thấy những người được hỏi coi cờ bạc là một nguồn thu nhập tốt đã giảm một nửa từ năm 2019 đến 2021, từ 22,7% xuống 11,2%.

Khách hàng đặt cược và xem màn hình bên trong 1 cửa hàng cá cược thể thao ở khu vực Soweto, thành phố Johannesburg, Nam Phi

Tấn Vĩ (theo AP)