Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ

Vào những năm 1960, Đại tướng Võ Nguyên Giáp mời nhà văn Hữu Mai, đại tá Phạm Chí Nhân và Trung tướng Phạm Hồng Cư đến để bàn về việc giúp Đại tướng viết hồi kí. Nhà văn Hữu Mai nhận nhiệm vụ viết về quãng thời gian từ khi Đại tướng gặp được Bác Hồ tới chiến thắng Điện Biên Phủ. Đại tá Phạm Chí Nhân viết phần Tổng hành dinh trong Mùa xuân toàn thắng, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trung tướng Phạm Hồng Cư viết về quãng thời gian từ khi Đại tướng ra đời đến khi gặp Bác Hồ.

Để có thể viết cuốn sách Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ, Trung tướng Phạm Hồng Cư đi thực tế, vào Huế để tìm hiểu về nơi giam giữ Đại tướng ở nhà lao Thừa Phủ, về quê gặp gỡ những người bạn cùng thời với Đại tướng, nghe họ kể lại những kí ức về Đại tướng thời nhỏ, ngắm con sông Kiến Giang hiền hòa thơ mộng ở quê hương Quảng Bình, quan sát ngôi nhà nơi Đại tướng ra đời… để có thêm tư liệu và cảm xúc viết.

Sau vài năm thì bản thảo hoàn thiện gồm 3 chương: Quê hương, gia đình và tuổi thơ; Tuổi thiếu niên; Bước vào đời. Cuốn sách này tái hiện quãng thời gian từ khi Đại tướng chào đời cho tới khi ra khỏi nhà lao Thừa Phủ. Đại tướng đã xem lại bản thảo trước khi được NXB Thanh Niên xuất bản nhân dịp kỉ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Vài năm sau, Trung tướng Phạm Hồng Cư, tiếp tục viết tiếp chương 4 của cuốn sách mang tựa đề Tuổi hai mươi - tái hiện lại khoảng thời gian Đại tướng ra Hà Nội vừa làm nhà báo vừa làm thầy giáo, vừa là sinh viên trường Luật cho đến lúc nhận được lệnh của Trung ương cùng đồng chí Phạm Văn Đồng sang Thúy Hồ (Côn Minh, Trung Quốc) gặp đồng chí Vương - bí danh của Bác Hồ khi đó.

Khi Trung tướng Phạm Hồng Cư hoàn thành bản thảo lần thứ hai, Đại tướng không còn khỏe nữa nên phu nhân Phạm Bích Hà đã đọc lại bản thảo trước khi gửi cho NXB Kim Đồng.

Cuốn sách này sử dụng nhiều tư liệu quý, ngoài các tư liệu lịch sử, đặc biệt là những bức thư - những kỉ vật quý báu đã được gia đình Đại tướng trân trọng lưu giữ hơn nửa thế kỉ qua, Trung tướng Phạm Hồng Cư còn công phu khảo cứu nhiều tư liệu của bạn bè quốc tế, đi điền dã, hỏi chuyện nhiều bè bạn, bà con thời nhỏ của Đại tướng ở quê nhà.

Khi gặp những bạn bè đồng trang lứa của Đại tướng thuở hàn vi, Trung tướng Phạm Hồng Cư đã được nghe kể rất nhiều câu chuyện thú vị. Trong đó, có câu chuyện về lòng dũng cảm của Đại tướng thể hiện từ nhỏ. Chuyện kể rằng, ông thích đi dọc bờ sông Kiến Giang, nhưng dọc bờ sông có loại cây bún, mà dân gian đồn rằng ở cây đó có nhiều ma trú, trẻ con ai cũng sợ nhưng riêng cậu Giáp thì không hề tỏ ra sợ hãi. Hay câu chuyện về ngôi đền thờ vị tướng đi đánh giặc bị chặt đứt đầu khiến lũ trẻ đi qua đều sợ sệt, nhưng cậu Giáp thì không, cậu đi qua bình thản chắp tay vái… Những câu chuyện chân thực, sống động như thế, không có tài liệu nào ghi chép lại.

Đọc Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ, độc giả sẽ hiểu rõ hơn về tuổi thơ hồn nhiên, tinh nghịch; tuổi trẻ sôi nổi, hào hùng; về quê hương, gia đình, bối cảnh xã hội đã hun đúc nên vị tướng tài của dân tộc, một trong 21 vị danh tướng của thế giới trong 25 thế kỉ qua.
 

P.H