Đại sứ cộng hòa Séc khóc khi đọc thơ Lưu Quang Vũ

Đứng trước micro và bản dịch đoạn thơ trong Mây Trắng Của Đời Tôi bằng tiếng mẹ đẻ của mình, ngài đại sứ cộng hòa Séc tại Việt Nam đã bật khóc. Trong lá thư gửi cho Ban tổ chức ngay sau chương trình, phu nhân ngài đại sứ, bà Renata Greplova, chia sẻ: “Chúng tôi đã có được minh chứng về sức mạnh của thơ ca. Dù đã 33 năm trôi qua, kể từ tai nạn đã cướp đi sinh mạng của hai cố nhà thơ, nhưng khi đọc những bài thơ của họ, vẫn khiến tôi cảm thấy mình có thể mở lòng và trân trọng vẻ đẹp của nó. Chúng tôi rất biết ơn khi được mời tham gia sự kiện này, dù cho đó là một lần phải đối mặt với nỗi đau của chính mình".

Ngài đại sứ cộng hòa Séc Vitezslav Grepl xúc động khi đọc thơ Lưu Quang Vũ nhân ngày sinh nhật nhà thơ (18/4) - Ảnh: BTC

Bà Renata cũng kể thêm, sự kiện lần này gợi nhớ đến những mất mát và sự chia cách với người thân mà vợ chồng bà trải qua trong năm 2020 vì COVID. Có lẽ vì vậy, chồng bà đã không cầm được những giọt nước mắt của mình.

Được biết, ngài đại sứ là người trực tiếp dịch đoạn thơ sang tiếng Séc; còn phu nhân của ông cũng ra sức giúp đỡ, kết nối với những người bạn quốc tế khác tham gia chương trình. Trong quá trình dịch thơ cố thi sĩ, hai vợ chồng ngài đại sứ đồng thời cũng tìm hiểu, khám phá những câu chuyện xung quanh cuộc đời của những du học sinh thời nhà thơ Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh còn sống – lúc những du học sinh này sang Tiệp rồi quay về Việt Nam.

Lần đầu tiên, thơ Lưu Quang Vũ này được chuyển thể thành 20 ngôn ngữ gồm Pháp, Mông Cổ, Séc, Đức, Rwanda, Ba Tư, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật và tiếng dân tộc H’mong, Thái, Chăm... - Ảnh: BTC

Se Sẽ Chứ 2021 tại L’Espace kết thúc bằng màn góp giọng/ góp thơ của hai mươi người, hai mươi ngôn ngữ khác nhau, đầy kết nối và gợi mở như “vẫy vào vô tận’’. Họ đến từ Pháp, Mông Cổ, Séc, Đức, Rwanda, Ba Tư, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật và tiếng dân tộc H’mong, Thái, Chăm... Họ ở đây, tưởng nhớ hai nhà thơ tài hoa của tiếng Việt.

Theo chia sẻ của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - người khởi xướng tuần thơ tưởng nhớ hai cố tác giả từ ngày 12 – 19/4 (diễn ra ở bốn thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hội An, TP.HCM) - từ bản dịch Việt - Anh ban đầu của dịch giả Trịnh Lữ, những khách thơ đã tập đọc, tập hát chữ, thậm chí đã đi tìm hiểu thêm về cuộc đời, về thơ của Lưu Quang Vũ trước khi dịch thơ sang tiếng mẹ đẻ của mình. 

Trong tin nhắn gửi tới Nguyễn Hoàng Điệp, Lù Văn Phái, một sinh viên dân tộc Thái đang học tại Hà Nội, nhận lời tham gia với Se Sẽ Chứ, chia sẻ: “Khi đọc bằng chính tiếng Thái, em cảm thấy dễ hiểu và đồng cảm hơn với nhà thơ. Đặc biệt có thể mang những lời thơ, những tâm tư của nhà thơ đến với cộng đồng người Thái nói riêng và cả cộng đồng nói chung”.

Khán phòng L'Space không một chỗ trống - Ảnh: BTC

Anh Lưu Tuấn Anh - con trai đầu của nữ sĩ Xuân Quỳnh đọc thơ mẹ - Ảnh: BTC

Nhà giáo Nguyễn Quang Hòa công bố bài thơ cố thi sĩ Lưu Quang Vũ tặng ông cách đây mấy chục năm về trước - Ảnh: BTC

Diva Mỹ Linh với "Thuyền và biển" - Ảnh: BTC

Vợ chồng NSƯT Đỗ Kỷ - NSND Lan Hương - Ảnh: BTC

NSND Lê Khanh: "Dường như chú (cách gọi thân thiết mà Lê Khanh gọi nhà thơ Lưu Quang Vũ - PV) là người được chọn để “selfie” mọi khoảnh khắc của đời sống" - Ảnh: Du Nguyên

Ngoài màn góp giọng đặc biệt, chương trình còn có sự tham gia đọc thơ của nhiều người khác: vợ chồng NSND Lan Hương – NSƯT Đỗ Kỷ, Việt Anh (Vlog 1977), Lưu Tuấn Anh – con trai đầu của nữ sĩ Xuân Quỳnh, Phương Thảo, ông Nguyễn Quang Hòa – bạn cố tác giả Lưu Quang Vũ… Ngoài ra, còn có màn biểu diễn ca khúc Thuyền và biển (nhạc Phan Huỳnh Điểu, lời thơ: Xuân Quỳnh) của diva Mỹ Linh, ca khúc Tiếng Việt (nhạc Lê Tâm, lời thơ: Lưu Quang Vũ).   

NSND Lê Khanh tâm sự: “Dường như chú (cách gọi thân thiết mà Lê Khanh gọi nhà thơ Lưu Quang Vũ - PV) là người được chọn – nói như từ ngữ ngày hôm nay. Chú được chọn để “selfie” mọi khoảnh khắc của đời sống. Mỗi vở kịch là vô vàn bức ảnh sinh động, sống động và cực kì hiện thực. Ai có thể chụp hết được tất cả hành vi, ý nghĩ, tư tưởng của con người? Thú thực, tôi không biết hết. Song tới lúc này, chỉ có thể là Lưu Quang Vũ. Và sau những bức ảnh hiện thực bi hài ấy, ai sẽ là người vẫn yêu, vẫn tin, vẫn hy vọng? Người đó chính là Lưu Quang Vũ”.

Công bố tác phẩm chưa từng xuất bản của cố nhà thơ Lưu Quang Vũ Cũng tại Se Sẽ Chứ 2021 tại L’Espace, nhà giáo Nguyễn Quang Hòa - người bạn tri kỷ của Lưu Quang Vũ đã đọc bài thơ Tím Chân Chim do cố tác giả viết tặng ông vào ngày 15/3/1973, nhân ngày sinh nhật thứ 30 của ông Hòa. Tác phẩm chưa từng được in trên bất kỳ một tài liệu nào. TÍM CHÂN CHIM hoa tím trong bình gốm cũ tím chân chim những chân chim bé nhỏ run run đậu khẽ trên cành chân lạnh buổi chiều trở gió tím hoài những tháng năm qua bao giọt nước mưa màu tím bay ngoài cửa sổ ngày thơ niềm mong ước xưa ba mươi năm trời chốc lát mắt tím người em thuở ấy đã chìm trong lãng quên đã tàn những nẻo chiến tranh tím bao mặt người đã chết cành bé dầm mình trong nước bình gốm nâu hoa về những bước chân chim im lặng đi trong chiều sinh nhật chập chờn mắt tím xa xôi em ngày xưa đâu rồi có biết tôi buồn men gốm vỡ móng sắc chân chim bé nhỏ cắm vào tím buốt lòng tôi.

Du Nguyên