Đại biểu Quốc hội: Mức trợ cấp thất nghiệp 60% không đủ chi phí cuộc sống!

ĐBQH Điểu Huỳnh Sang kiến nghị nâng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp lên 75% thay vì 60% như hiện nay - Ảnh: Media Quốc hội

Phát biểu thảo luận về dự án Luật Việc làm (sửa đổi) tại Phiên họp Quốc hội sáng 27/11, ĐBQH Điểu Huỳnh Sang (tỉnh Bình Phước) cho rằng, việc sửa đổi luật là cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu về quản lý nhà nước; giải quyết các vấn đề liên quan đến việc làm bền vững; xu hướng phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với hội nhập quốc tế…

Tuy nhiên, ĐBQH băn khoăn nhiều tới các quy định liên quan tới trợ cấp thất nghiệp.

Cụ thể, dự thảo luật đang quy định, có 4 nhóm không được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trong đó có người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng; người bị sa thải theo pháp luật về lao động hoặc kỷ luật buộc thôi việc theo pháp luật về viên chức.

ĐBQH Điểu Huỳnh Sang nêu, thực tế, có trường hợp sau khi bị kỷ luật, sa thải, người lao động có khiếu nại, khiếu kiện về việc doanh nghiệp thực hiện sai. Trong trường hợp này, các vụ việc có thể kéo dài từ 2-5 năm. Do vậy, đại biểu đề nghị dự thảo Luật làm rõ trong thời gian này, người lao động có được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay không?

Liên quan đến mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, ĐBQH tỉnh Bình Phước thông tin, theo dự thảo, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng chỉ bằng 60% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của 6 tháng đã đóng BHTN gần nhất trước khi thất nghiệp và tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố vào tháng cuối cùng đóng BHTN.

Bà nhấn mạnh: "Mức trợ cấp này không đủ chi phí cá nhân cho người lao động, chưa kể đến chi phí gia đình". Hầu hết doanh nghiệp đóng BHTN theo mức lương tối thiểu vùng (khoảng 4 triệu đồng/tháng), mức trợ cấp thất nghiệp chỉ khoảng 2,5 triệu đồng/tháng.

Vì vậy, nữ ĐBQH đề nghị cần rà soát, tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng từ 60% lên 75% mức bình quân tiền lương đóng BHTN cho người lao động, để phù hợp với thực tiễn cuộc sống hiện nay.

Dự thảo luật cũng đang quy định thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp. Cứ đóng đủ 12- 36 tháng thì người lao động được hưởng 3 tháng thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng. ĐBQH đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét bỏ quy định tối đa không quá 12 tháng vì theo nguyên tắc “có đóng, có hưởng” và “đóng đến đâu, hưởng đến đó”, không giới hạn để tương thích với Bộ luật Lao động năm 2014 về trợ cấp thất nghiệp.

ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho rằng, quy định người bị sa thải, kỷ luật không được hưởng trợ cấp thất nghiệp là nội dung gây bất lợi cho người lao động - Ảnh: Media Quốc hội

Cùng góp ý về nội dung này, ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) chỉ ra bất cập ở quy định: “Trường hợp, người sử dụng lao động không còn khả năng đóng số tiền chậm đóng, trốn đóng BHTN cho người lao động khi chấm dứt quan hệ lao động thì người lao động được lựa chọn nộp số tiền vào Quỹ BHTN thuộc trách nhiệm đóng BHTN của mình nhưng người sử dụng lao động chưa đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội để làm các thủ tục giải quyết hưởng các chế độ BHTN”.

Bà khẳng định, quy định này ảnh hưởng trực tiếp tới người lao động. Việc doanh nghiệp nợ nhưng người lao động phải đóng thay là không phù hợp! ĐBQH đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động trong trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm đóng BHTN. Bổ sung quy định, chế tài cụ thể với hành vi trốn đóng, chậm đóng, kê khai sai mức lương để đóng...

“Từ đó cho thấy, việc đóng BHTN không chỉ là quyền lợi của người lao động mà là nghĩa vụ bắt buộc của người sử dụng lao động. Dự thảo luật cần bổ sung quy định buộc doanh nghiệp hoàn trả số tiền BHTN đã bị trốn đóng kèm lãi suất tương ứng” - ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân nói.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ĐBQH cũng kiến nghị xem xét áp dụng cơ chế, giãn, hoãn đóng BHTN với doanh nghiệp gặp khó khăn trong thiên tai, dịch bệnh...

Về 4 nhóm không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó có người lao động bị sa thải, bị xử lý kỷ luật... đồng quan điểm với ĐBQH Điểu Huỳnh Sang, ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân phân tích, đây là nội dung gây bất lợi cho người lao động. Thực tế người lao động có thể bất khả kháng, không thể báo trước theo quy định; đôi khi vi phạm kỷ luật vì áp lực trong công việc, môi trường làm việc bất công...

ĐBQH kiến nghị xem xét lại theo nguyên tắc “có đóng, có hưởng”, bảo vệ kịp thời lợi ích của người đóng bảo hiểm trong trường hợp bất khả kháng. Nếu có, chỉ nên loại trừ quyền hưởng trợ cấp thất nghiệp với các hành vi vi phạm nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp 60%, theo ĐBQH Nguyễn Hoàng Bảo Trân cũng chưa đảm bảo được cuộc sống của người lao động. Bà cho rằng, cần nâng mức này lên 70% để người lao động có thể an tâm, tập trung tìm việc và tự nguyện tham gia BHTN, tăng hiệu quả của chính sách.

M.Quang