Đại biểu Quốc hội lo mất an ninh dược phẩm

Các đại biểu họp về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Doanh nghiệp dược thua trên sân nhà

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay, điểm đáng chú ý của dự thảo luật này là bổ sung một số quy định nhằm đẩy mạnh sự phát triển công nghiệp dược, theo hướng thu hút đầu tư và thúc đẩy sản xuất thuốc, nguyên liệu thuốc, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất nguyên liệu thuốc, thuốc công nghệ cao, thuốc công nghệ sinh học.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển ngành dược nhưng các doanh nghiệp dược trong nước chưa tận dụng được do thiếu nguồn lực và hạn chế về trình độ kỹ thuật, công nghệ. Trong khi đó, các nhà đầu tư lớn nước ngoài lại sẵn sàng đầu tư với các dự án lớn, thâu tóm các doanh nghiệp dược trong nước và cạnh tranh với các sản phẩm dược trong nước bằng nhiều cách khác nhau.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) cho rằng, nhiều năm nay, ngành công nghiệp dược của Việt Nam vẫn giậm chân tại chỗ; muốn cải thiện, dự thảo luật phải tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Thực tế, doanh nghiệp có vốn nước ngoài đang thôn tính dần các doanh nghiệp dược Việt Nam có tên tuổi do nghị định của Chính phủ không giới hạn đầu tư nước ngoài vào ngành dược.

Trong khi đó, với chính sách quản lý giá, đấu thầu như hiện nay, doanh nghiệp dược không có sản phẩm rẻ nhất để trúng thầu cung ứng cho bệnh viện; không bán được thuốc thì giải pháp cuối cùng là bán công ty.

Bà Phạm Khánh Phong Lan lo ngại, nếu không có chính sách phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp nội phát triển, Việt Nam sẽ mất an ninh dược phẩm bởi với các công ty nước ngoài chỉ hướng tới mục tiêu số 1 là lợi nhuận.

Bà cũng chỉ ra điều bất hợp lý trong việc cấp phép đăng ký thuốc: “Việt Nam có hơn 22.000 giấy đăng ký lưu hành thuốc cho hơn 800 hoạt chất, trong khi Singapore có 1.200 hoạt chất nhưng chỉ có hơn 10.000 giấy đăng ký. Chúng ta có quá nhiều biệt dược”. Thế nhưng, với lượng giấy “khổng lồ” như trên, dự thảo luật lại nêu quy định thời gian cấp, gia hạn hoặc thay đổi, bổ sung giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc không quá 15 ngày làm việc (quy định hiện hành là 3 tháng). Bà băn khoăn: “Quy định như vậy, sao làm cho kịp?”.

Không ủng hộ việc bán thuốc qua mạng

Một trong những vấn đề được các đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm là dự thảo luật cho phép kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc trên sàn giao dịch thương mại điện tử, ứng dụng thương mại điện tử bán hàng, website thương mại điện tử bán hàng. Dự thảo luật đề xuất không cho kinh doanh dược trên mạng xã hội.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tri Thức (TPHCM) không ủng hộ việc bán thuốc qua mạng vì nhiều nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe người dân

Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, ở Việt Nam, việc quản lý chất lượng thuốc đối với các nhà thuốc lớn vẫn còn nhiều khó khăn, nên việc quản lý chất lượng thuốc được bán trên mạng không phải dễ dàng. Theo bà, quy định về vấn đề này trong dự thảo luật còn quá đơn giản, rời rạc, cần phải đầu tư nghiên cứu thêm; nếu không, hậu quả sẽ rất khốc hại: “Nếu không quản lý chặt, coi chừng chúng ta “thả gà ra đuổi”, đánh cược tính mạng của người dân”. Bà đề xuất không đưa thuốc kê đơn vào danh mục thuốc được bán qua sàn thương mại điện tử. Với thuốc không kê đơn, phải có quy định chặt chẽ.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tri Thức (TPHCM) khẳng định “không bao giờ ủng hộ việc bán thuốc qua mạng”. Ông kể câu chuyện thực tế xảy ra với Bệnh viện Chợ Rẫy: do bệnh nhân chờ nhận thuốc bảo hiểm y tế quá lâu, bệnh viện đã có sáng kiến chuyển thuốc tới tận nhà, nhưng khi triển khai, ngoài việc thuốc bị ảnh hưởng của thời tiết trong quá trình vận chuyển, còn xảy ra tình trạng người giao thuốc đổi thuốc của bệnh nhân. Thuốc tốt bị đổi thành loại thuốc cùng hoạt chất nhưng giá rẻ hơn. Sau 1 tuần, bệnh viện đã phải dừng thực thi sáng kiến này. Đại biểu Nguyễn Tri Thức nói: “Việc bán thuốc qua mạng nghe có vẻ hiện đại nhưng cực kỳ nguy hiểm”.

Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (TPHCM) cũng phản đối việc bán thuốc qua mạng và đề nghị siết chặt hơn nữa việc bán thuốc kê đơn, tăng tuyên truyền để người dân không lạm dụng thuốc mà tuân thủ nghiêm chỉ định của bác sĩ.

Thẩm tra về nội dung này, bà Nguyễn Thúy Anh nêu quan điểm, dự thảo luật cần quy định cụ thể hơn nữa về các loại thuốc được kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử, đối tượng được tham gia mua và bán, cách thức tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc, trách nhiệm các bên liên quan khi xảy ra sự cố; điều kiện để cho phép tổ chức sàn giao dịch điện tử đối với dược phẩm.

Ủy ban Xã hội của Quốc hội đề nghị chỉ cho phép bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử đối với các thuốc không kê đơn, thuốc không thuộc trường hợp hạn chế sử dụng hoặc sử dụng dưới sự giám sát của thầy thuốc theo khuyến cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

“Cần bổ sung biện pháp để bảo đảm chất lượng thuốc và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời tiếp tục rà soát để có sự nhất quán với quy định pháp luật về giao dịch điện tử” - bà Nguyễn Thúy Anh nói.

Minh Quang