Đã thương thì lòng chẳng hẹp

Chừng khuya, tiếng xe cà tàng của dượng lại chạy về đậu bên hàng rào thiên lý. Căn nhà chung cư vẫn còn sáng đèn bởi dì vẫn đợi chồng về. Ngày tháng Bảy, trời đổ những cơn mưa xối xả. Hai vợ chồng gom góp đâu đó được mụn con, của hời với người mà thành ra vật báu của mình.

Nghe tiếng dượng về, thằng Viên khóc ngất như thèm hơi ấm của cha, vì cả sáng chỉ có mẹ ở nhà với chiếc máy may bần bật. Hạnh phúc nào bằng vợ chồng có nhau, rồi dượng bảo để dượng thương con bớt cho dì nghỉ ngơi.

Hôn nhân sắp đặt vẫn ngọt ngào
Dượng quê Bến Tre, mảnh đất phải đi qua mấy lần đò, ghe mới về tới nơi. Ngày dượng rời xứ chỉ 14 tuổi, đi học việc trên đất Sài Gòn để mong một ngày ổn định lo cho ba má. Thấy dượng siêng năng, thật thà, người ta gả con gái cho. Vậy là dượng và dì về cùng một nhà chứ yêu đương gì. Ngày đó, chắc ai nghèo cũng vậy, thời cuộc thay đổi khiến con người ta chẳng bận lòng suy nghĩ. Lấy nhau về mới hay vợ chồng hiếm muộn. Hằng đêm, dì nằm khóc một mình chẳng dám cho dượng hay.

Thay vì tìm người đàn bà khác để sinh con, dượng lại một lòng với dì. Dượng bảo: “Con cái là của trời cho, mình không cầu, cũng chẳng kiếm, nếu vì mình hiếm muộn mà bỏ nhau thì còn gì là nghĩa vợ tình chồng”. Dì bảo dượng đi khám, dượng nhất mực không đi, dượng cho đó là số phần của mình. Chòm xóm có lúc cũng dè chừng, lời ra tiếng vào nhưng lòng người đàn ông đã quyết, chẳng gì có thể lay chuyển. Nghe có người bỏ con, dì ẵm Viên về nuôi khi tròn một tháng tuổi. 

Mùa nối nhau đi qua, thằng Viên giờ đã gần ba mươi, vừa cưới vợ và ra sống riêng. Mỗi tuần chạy qua thăm dượng đôi lần. Cửa tiệm sửa đồ điện tử ngày xưa giờ là trung tâm mua bán nội thất sầm uất. Dẫu đi qua bao thăng trầm, dượng thương dì là thương hết thảy con người chứ sá gì chuyện đẻ con. Chú chó lông xù tinh nghịch cũng được xem như con cái trong nhà. Tình yêu hóa ra là lòng nhân ái khi ta biết quan tâm và sẻ chia. Dượng nhìn dì trìu mến khi có khách đến mua hàng, vẫn một tiếng “em” đáp lại là tiếng “anh” ngọt xớt, họ cứ thế nắm tay nhau đi qua con dốc còn lại của cuộc đời.

Ảnh minh họa

Mang con cho người còn trách ai
Vùng quê nghèo và những con người khắc khổ ở miệt biển Gò Công đột nhiên ùa về trong tâm trí Lượm. Hơn 30 tuổi đầu mà chẳng dám cười, vì sợ người ta biết mình hạnh phúc nên cứ lầm lũi cho giống bất hạnh. Bị ba mẹ bỏ rơi, đi nhặt rác bán kiếm tiền tự lo thân mình từ khi năm tuổi. Tại chợ huyện, một ngày thằng Lượm được ông bà Bảy quê Long An đi ngang nhận nuôi.

Về sống với anh chị em con ông bà, thằng nhỏ được học hành tử tế. Nhưng chắc do khổ quen nên học hết lớp Sáu nó nghỉ. Chị Hai thương nên mang lên Sài Gòn học nghề cho đỡ cực cái thân. Dù thế nào nó cũng thương ông bà Bảy nhưng không biết diễn tả thế nào, vì nhìn ông bà nó lại nghĩ đến cha mẹ nó. Được cái, nó xem chị Hai như mẹ ruột, nói gì nó cũng nghe. Chị lo cho nó cái nghề thợ bạc, rồi lấy vợ, sinh con cũng một tay chị.

Có lần, Lượm hay tin mẹ đẻ bị bệnh trên thành phố nhưng nó chẳng động tĩnh gì. Chị Hai kêu nó vào thăm, đứng trước mặt ông bà sinh ra nó mà hai con mắt cứ khô quánh, chẳng có chút gì gắn bó. Chẳng hiểu chuyện người đời lại trách, giờ ngon lành rồi nên quên luôn cả máu mủ ruột rà.

Biết nói sao, con người ta bị bỏ rơi sẽ trơ trọi thế nào. Những đứa trẻ chẳng biết nương tựa vào đâu, nó chỉ biết có một gia đình đang cưu mang nó, còn lại là những lạc loài, trắc ẩn, thiệt hơn. Giữa người cùng dòng máu mà đứt ruột bỏ con, với người dưng nhưng nặng lòng thương nó, thì biết mình mang “nợ” với ai…

Đẻ con có phải là thiên chức?
Với ai đó, trở thành “cha mẹ” là một thiên chức, nhưng với Lượm và Viên thì không. Nó quan niệm  trách nhiệm nuôi dưỡng con cái mới đáng được ca ngợi. Việc đẻ con chỉ là lựa chọn, không thể vội vã hay tùy tiện. Bởi chẳng có đứa con nào muốn mình sinh ra bị bỏ rơi, kém cỏi hay bất hạnh. Con cái có quyền được sống, nuôi dưỡng, bảo vệ, tự do phát triển trong tình yêu thương của cha mẹ.

Sinh con hay nuôi con không khó, nhưng dạy con nên người lại là một thử thách vô cùng lớn lao. Không phải ai cũng đủ khả năng để trở thành cha mẹ tốt. Con người khi sống đều gắn với trách nhiệm. Có người nói không sinh con là ích kỷ, nhưng dưới góc nhìn của những đứa trẻ bị bỏ rơi ngay trong chính gia đình mình, thì việc sinh con chỉ để đáp ứng mong muốn của người khác, và không thể đảm bảo cho nó một cuộc sống hạnh phúc, thì còn ích kỷ hơn. 

Chị Hai hỏi Lượm có hình dung về cuộc sống của cha mẹ ruột rồi tha thứ và chấp nhận không? Em chẳng dám nghĩ xa như thế, chỉ thấy gần chị Hai và ông bà Bảy, mấy đứa cháu là em vui rồi. Viên cũng vậy, em cũng đã có gia đình của mình, được đến thăm cha mẹ nuôi là một đặc ân. Em cũng chẳng cần đi tìm tình yêu đâu xa, bởi em biết dẫu sóng gió thế nào thì trong tim em cũng có một gia đình để về.

Ngoài kia, nỗi lo sợ hoài nghi về tình yêu của con cái với cha mẹ nuôi vẫn còn ẩn hiện đâu đó. Dẫu biết đời không thể giống một bộ phim có kết cục hoàn hảo, nhưng tình người thì vẫn không mất đi được. Đàn ông như dượng, đàn bà như dì, chị Hai không phải là hiếm; những đứa con được nuôi dưỡng thành người tử tế như Viên, Lượm cũng rất nhiều. Bởi, nơi nào có yêu thương, nơi đó sẽ có những dịu dàng, chắp vá cho những dở dang, mất mát. 

Mia Nguyễn