Đá bóng, sao cứ phải thắng Thái Lan?

Là bởi từ lâu nay, chúng ta coi Thái Lan là đối thủ truyền kiếp trong bóng đá. Trong khi bóng đá Thái Lan đã tìm cách thoát khỏi việc tung hoành trong sân chơi Đông Nam Á, vùng trũng nhất của bóng đá thế giới, thì chúng ta vẫn quanh quẩn ở sân chơi.

Cuộc đối đầu Việt Nam - Thái Lan

Đã có lúc, chúng ta vỡ òa trong niềm hân hoan khi đội tuyển bóng đá nước nhà vượt qua đội tuyển Thái Lan. Niềm hân hoan trong một khoảng thời gian không dài ấy giúp chúng ta quên đi bao nỗi phiền muộn, tất nhiên cũng trong một thời gian không dài. Còn lại, đa phần chúng ta đều hy vọng và để rồi lại thất vọng, khi đội nhà không vượt qua được Thái Lan. Có lúc thì bị họ đè bẹp về mặt tỷ số, có lúc thì… “thua trên thế thắng”, một cụm từ mới nghe thì thấy kêu nhưng ngẫm ra rất trào lộng.

Thử đặt một câu hỏi, rằng nếu chúng ta vượt qua được Thái Lan về bóng đá, thì sao nhỉ? Thì liệu nền bóng đá của chúng ta có thể đi tiếp được không, có thể vươn đến tầm châu lục rổi ra đến thế giới hay không? Chắc chắn là không, khi mà nền bóng đá của chúng ta cũng chỉ là xây nhà từ nóc, như bao ngành nghề khác. Khi không có đầu tư cơ bản tốt, không có chiến lược phát triển lâu dài, lại mắc bệnh thành tích, thì chuyện ấy là không thể. Tất nhiên, nếu thắng Thái Lan thì bộ môn bóng đá sẽ có thêm tiền đầu tư, cuộc sống của các cầu thủ sẽ được cải thiện, người hâm mộ được thỏa lòng mong ước. Bất cứ người hâm mộ bóng đá nước nhà nào mà chẳng muốn đội tuyển vượt qua Thái Lan, một nền bóng đá mạnh nhất khu vực và được đầu tư khá chuyên nghiệp.

Mà dẫu có vượt qua được Thái Lan về bóng đá, thì rồi sao? Khi mà chúng ta thua Thái Lan về mọi mặt, nói như khẩu ngữ bây giờ là thua toàn tập. Chúng ta, đã có thời gian ngang ngửa với Thái Lan về xuất khẩu gạo, lại bệnh thành tích khi so sánh về sản lượng, nhưng thua rất xa về chất lượng gạo. Và một khi chất lượng kém thì dù có xuất khẩu bao nhiêu đi chăng nữa, cũng chẳng đem lại lợi nhuận là bao nhiêu, chưa nói đến những chuyện khác.

Còn trong ngành du lịch, được mệnh danh là ngành công nghiệp không khói, thì chúng ta thua hoàn toàn. Rõ ràng về cảnh đẹp thì chúng ta hơn hẳn nước bạn, nhưng cách làm du lịch thì quả thật là luôn khiến khách một đi không trở lại. Trong khi đó, người Thái luôn biết cách làm khách du lịch tiêu đến đồng tiền cuối cùng. Du lịch Thái Lan, từ lâu đã sánh cùng nền du lịch thế giới, trong khi họ không có vịnh Hạ Long được xếp hạng 1 trong 7 kỳ quan thế giới mới theo chuẩn của một trang web nào đó. Họ làm du lịch bằng sự chuyên nghiệp, bằng tinh thần cần cù và bằng cả sự tự hào dân tộc không cần hô khẩu hiệu.

Nói gì cho xa, hơn hai chục năm trước, ước mơ của mọi gia đình là chiếc xe gắn máy Dream Thái, do chính người Thái lắp ráp. Người tiêu dùng vẫn sẵn sàng bỏ tiền ra mua chiếc xe Dream Thái cũ, thay bằng việc mua chiếc xe trong nước lắp ráp, trong khi luôn có ý thức ủng hộ hàng Việt. Là bởi, chất lượng hoàn toàn khác nhau. Nếu chiếc xe Dream Thái chắc chắn bao nhiêu, thì chiếc xe Dream Việt lỏng lẻo bấy nhiêu. Cùng là lắp ráp cho hãng, nhưng rõ ràng chất lượng khác nhau.

Chúng ta muốn bóng đá phải vượt qua Thái Lan, còn chúng ta thì không, bởi coi đó là việc của người khác, của cấp Nhà nước, cấp quản lý vĩ mô. Chúng ta hồ hởi chờ đợi ngày siêu thị Metro được chuyển giao cho người Thái, để chúng ta được dùng hàng Thái, một bảo chứng cho việc chất lượng đi đôi với giá cả. Là bởi chúng ta không coi đó là điều đáng để phải quan tâm. Cũng là bởi chúng ta không còn niềm tin vào hàng trong nước.

Than ôi, sự mất niềm tin này là có thật. Không phải chúng ta không có những thương hiệu mạnh, mà là lúc mạnh rồi thì bắt đầu làm ăn chụp giật để tăng lợi nhuận càng cao càng tốt. Tâm lý ăn xổi ấy tồn tại đã từ rất lâu, và chắc chắn sẽ vẫn còn tồn tại nữa. Đã có quá nhiều mặt hàng, khi được khách hàng ưa chuộng, là đặt gia công thật rẻ để có lãi cao. Mà tất nhiên, của rẻ là của ôi.

Và không chỉ bị Thái Lan bỏ xa, chúng ta đã bị nhiều quốc gia vốn trước kia kém hơn chúng ta rất nhiều, qua mặt.