Cựu tù Côn Đảo hơn 10 năm đi kiện, vẫn chưa đòi được nhà

Tin người, mất nhà 

Gửi đơn cầu cứu đến Báo Phụ Nữ TPHCM, bà Trần Thị Minh Sơn cho biết, bà là một trong 41 nữ tù chính trị bị đày ra Côn Đảo từ năm 1956-1959. Chồng và con nuôi của bà Sơn là liệt sĩ, hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ. Năm 1980, bà Sơn được Nhà nước cấp căn hộ số 011, lô K chung cư Ngô Gia Tự. Bà sống với người con trai duy nhất là Bùi Minh Triết.

Căn hộ 011, lô K chung cư Ngô Gia Tự được Nhà nước cấp cho bà Sơn nhưng đã bị bà Thảo lừa chiếm đoạt

Tháng 10/2009, do ông Triết có hợp tác làm ăn với bà Nguyễn Châu Thanh Thảo nên bà Sơn đã tin tưởng, đồng ý cho bà Thảo mượn giấy tờ nhà để bà Thảo thế chấp ngân hàng, vay 700 triệu đồng. Ngày 5/10/2009, bà Thảo ký giấy mượn giấy tờ và cam kết sẽ hoàn trả cho bà Sơn trong thời hạn 3 tháng.

Ngày 6/10/2009, bà Sơn và bà Thảo đến Phòng công chứng Số 1 để lập hợp đồng ủy quyền cho bà Thảo được thế chấp căn hộ của bà Sơn. Tuy nhiên, khi làm thủ tục công chứng, bà Thảo đã lừa dối để bà Sơn ký vào các giấy tờ có thêm nội dung cho bà Thảo được bán nhà, bên cạnh nội dung ủy quyền cho bà Thảo được thế chấp nhà như hai bên đã thỏa thuận.

Trong hợp đồng ủy quyền (mẫu) của phòng công chứng giao cho người yêu cầu công chứng, có dòng chữ về nội dung ủy quyền được in sẵn là “quản lý, sử dụng, xây dựng, cho thuê, bán hoặc tặng cho phần sở hữu của bên A”. Khi ghi thông tin vào tờ hợp đồng ủy quyền (mẫu) này, bà Thảo đã gạch bỏ các chữ “quản lý, sử dụng, xây dựng, cho thuê” và các chữ “hoặc tặng cho phần sở hữu của bên A” và cố ý không gạch chữ “bán” nằm giữa các chữ nêu trên, đồng thời viết thêm từ “thế chấp” bên cạnh các dòng chữ in sẵn đã bị gạch bỏ, làm cho bà Sơn nhầm lẫn nội dung của hợp đồng ủy quyền là chỉ “ủy quyền thế chấp nhà”. Do tin bà Thảo, bà Sơn đã không đọc lại hợp đồng ủy quyền trước khi ký và lăn tay. Bà không biết rằng, trong hợp đồng ủy quyền có thêm nội dung “bán nhà”. 

Hết thời hạn 3 tháng, bà Sơn yêu cầu bà Thảo trả lại giấy tờ nhà thì bà Thảo lật lọng, trốn tránh. Lúc này, đọc lại hợp đồng ủy quyền, bà Sơn mới biết, bà đã ký hợp đồng ủy quyền cho bà Thảo được bán nhà. Thực tế, bà Thảo đã bán căn hộ của bà Sơn cho ông Kiều Tấn Bình với giá 700 triệu đồng và giữ làm của riêng.

Ông Bùi Minh Triết chia sẻ: “Bà Thảo đã lợi dụng lòng tin của mẹ tôi để bán căn nhà mà mẹ tôi cho mượn giấy tờ để đi cầm cố ngân hàng. Bà Thảo đem bán căn nhà chỉ sau hai ngày ủy quyền, tiền bán nhà bằng đúng số tiền mà bà cam kết mượn giấy tờ nhà để vay ngân hàng”.

Xử tới xử lui, vẫn chưa thuyết phục

Theo gia đình bà Sơn, tháng 6/2010, bà Sơn đã khởi kiện bà Thảo tại Tòa án nhân dân (TAND) Q.Bình Thạnh, TPHCM - nơi bà Thảo cư trú - thì phát hiện, căn nhà 212 lô A chung cư Phạm Viết Chánh, Q.Bình Thạnh thực chất chỉ là nhà bà Thảo thuê của một người khác. Tất cả giấy tờ chủ quyền mà bà Thảo từng đưa cho bà Sơn để “làm tin” khi ký giấy cam kết thực chất là giả mạo.

Ngày 25/6/2010, bà Sơn nộp đơn khởi kiện “tranh chấp về hợp đồng ủy quyền và hợp đồng mua bán nhà” đến TAND Q.10. Ngày 19/7/2012, TAND Q.10 đưa vụ án ra xét xử và quyết định không chấp nhận yêu cầu của bà Sơn, yêu cầu bà Sơn phải giao căn nhà nói trên cho ông Bình. Ngoài ra, tòa cũng yêu cầu buộc bà Thảo trả cho bà Sơn 700 triệu đồng và buộc bà Thảo chịu án phí.

Ngày 16/1/2013, TAND TPHCM đã tuyên hủy bản án sơ thẩm, giao hồ sơ về TAND Q.10 giải quyết lại theo quy định của pháp luật “do cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng”. 
Ngày 20/5/2016, TAND Q.10 tiếp tục đưa vụ án nói trên ra xét xử. Tại bản án số 143/2016/DS-ST, TAND Q.10 tiếp tục không chấp nhận yêu cầu của bà Sơn, yêu cầu bà Sơn có trách nhiệm giao căn hộ nói trên cho ông Bình. Trong phiên tòa này, bị đơn Thảo vắng mặt.

Ngày 11/1/2017, TAND TPHCM tiếp tục tuyên hủy bản án sơ thẩm số 143/2016/DS-ST của TAND Q.10, giao hồ sơ vụ án cho cấp sơ thẩm xét xử lại. Lý do là, có yêu cầu mới phát sinh từ người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; khi giải quyết vụ án, cần xem xét để giải quyết triệt để, đảm bảo vụ án được chính xác. Ngoài ra, bản án sơ thẩm tuyên buộc bà Sơn phải giao trả nhà cho ông Bình nhưng không buộc những người đang thuê nhà giao nhà cho ông Bình là thiếu sót, không thể thi hành án được. 

Như vậy, sau 10 năm khởi kiện đòi lại căn nhà được Nhà nước cấp nhưng bị người khác lừa chiếm đoạt, bà Sơn mới được tòa tuyên hủy các hợp đồng, trả lại nhà. Thế nhưng, bà Sơn một lần nữa khốn đốn khi bản án của tòa buộc bà phải bồi thường thiệt hại cho ông Bình số tiền 1.850.000.000 đồng.Ngày 29/11/2019, TAND Q.10 xử sơ thẩm lần thứ ba, tuyên bản án số 627/2019/DS-ST, trong đó xác định quan hệ pháp luật tranh chấp giữa các bên là “tranh chấp dân sự về hợp đồng cho vay tài sản, hợp đồng ủy quyền và hợp đồng bán nhà”. TAND Q.10 đã tuyên hợp đồng ủy quyền giữa bà Sơn và bà Thảo cũng như hợp đồng mua bán nhà ở và chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bên bán là bà Sơn do bà Thảo đại diện theo ủy quyền với ông Bình vô hiệu. TAND Q.10 buộc ông Bình hoàn trả lại giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tờ khai lệ phí trước bạ căn hộ số 011, lô K chung cư Ngô Gia Tự cho bà Sơn.

Ông Bùi Minh Triết cho biết, ông không đồng tình với bản án sơ thẩm nói trên ở chỗ, trong bản án khẳng định bà Thảo bán nhà của bà Sơn cho ông Bình với giá 700 triệu đồng nhưng không giao cho bà Sơn. Nhưng tòa án lại buộc bà Sơn - chứ không phải bà Thảo - phải bồi thường thiệt hại cho ông Bình.

“Đây là phán quyết vô lý vì không thể cùng một người (bà Sơn) vừa là người bị lừa dối, vừa phải bồi thường thay cho người lừa dối mình được. Chính vì sự vô lý này nên tôi đã làm đơn kháng cáo lên TAND TP.HCM” - ông Triết nói.

Như vậy, sau hơn 10 năm với nhiều lần xét xử và tuyên án, gia đình bà Sơn vẫn chưa yên với căn nhà do Nhà nước cấp, bị người khác lừa chiếm. 

 Sơn Vinh