Cựu Thủ tướng Úc kêu gọi giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc

Báo Anh The Guardian giới thiệu bài viết của chính trị gia kỳ cựu nước Úc và nhận xét, gần đây nhất Úc có một chính sách mạch lạc và hiệu quả đối với Trung Quốc là dưới thời Thủ tướng John Howard (trong thời gian 1996-2007). 

Cựu Thủ tướng Úc kêu gọi giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc - Ảnh: Getty Images

Trong bài viết, ông Howard nhấn mạnh những điểm tích cực trong quan hệ mậu dịch song phương còn đơn giản vào thời đó.

Ngày đó, bằng những ngôn từ nổi tiếng của Đặng Tiểu Bình, Trung Quốc đã che giấu khả năng (thật) của mình và chờ thời. Trung Quốc xây dựng một cường quốc quân sự và trong hai thập niên tiếp theo, tập trung theo đuổi chính sách bành trướng lãnh thổ ở Biển Đông. Không thể quay lại thời Howard, và điều đã thay đổi, theo phân tích của báo The Guardian, là Tập Cận Bình đã củng cố con đường của Trung Quốc, hướng tới việc trở thành một cường quốc quân sự mạnh mẽ hơn, mang tính dân tộc cao hơn.

Cựu Thủ tướng Howard viết: “Tốc độ tăng trưởng quân sự của Trung Quốc, xâm nhập không gian mạng và tình báo toàn cầu, sử dụng sức mạnh đồng tiền để mua ảnh hưởng hợp pháp và bất hợp pháp ở các quốc gia khác trên toàn thế giới, tất cả những yếu tố này làm thay đổi cách thức nước Úc cần đối phó với Bắc Kinh.”

Trước mắt, thách thức lớn nhất đối với chính phủ Úc là làm thế nào để quản lý rủi ro lớn khi phụ thuộc quá nhiều vào một quốc gia có quỹ đạo chiến lược làm tổn hại cơ bản đến lợi ích an ninh quốc gia sâu sắc nhất. Trung Quốc rõ ràng muốn thay thế Mỹ trở thành người phụ trách an ninh chính ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Điều đó làm suy yếu mối quan hệ liên minh do Mỹ cầm đầu và kế hoạch phòng thủ của nước Úc.

Trong tuần, đại sứ Trung Quốc Thành Cạnh Nghiệp, “một chiến binh sói”, đã tấn công chính trường Úc sau khi Thủ tướng Úc Scott Morrison kêu gọi điều tra quốc tế nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 gây bệnh viêm đường hô hấp cấp (COVID-19).

Bắc Kinh đã chỉ đạo các cơ quan ngoại giao can thiệp “tích cực và giận dữ hơn” vào các cuộc tranh luận ở Úc về nguồn gốc virus được ghi nhận đầu tiên ở Vũ Hán.

Đại sứ Trung Quốc gửi đi một thông điệp: người dân Trung Quốc, những người bị người Úc làm tổn thương tình cảm, sẽ ngưng mua rượu vang và thịt bò, ngưng du học và ngưng tham quan du lịch. Đó là cách được các quan chức và cơ quan truyền thông chính thống của Trung Quốc đe dọa khi một nước nào đó vi phạm vấn đề nhạy cảm của Bắc Kinh.

Làm thế nào nước Úc có thể định hình lại mối quan hệ với một đất nước ngày càng hung hăng như Trung Quốc? Nhiều năm qua, các chính trị gia và quan chức Úc đã cố gắng làm nhưng không nói gì để thu hút sự chú ý của Bắc Kinh. Một quan chức cấp cao của Canberra gần đây thậm chí nói rằng “một tuần chính phủ Úc không nói gì đến Trung Quốc là tuần chúng tôi có thể bán thêm than và quặng sắt”.

Cựu Thủ tướng Úc đề xuất năm phương pháp "đối phó" với Bắc Kinh.

Thứ nhất, các chính trị gia, quan chức và phương tiện truyền thông nên bớt ám ảnh bởi những sự chỉ trích từ phía Bắc Kinh.

Thứ hai, nước Úc cũng cần xác định lợi ích cốt lõi rõ ràng, giống như cách làm của Trung Quốc. Một lợi ích cốt lõi của Úc là Trung Quốc không được thành lập căn cứ quân sự ở Thái Bình Dương. Nước Úc cần mạnh mẽ với các đảo quốc Thái Bình Dương, cũng như với Bắc Kinh.

Thứ ba, khi Trung Quốc ngang nhiên vi phạm, Úc cần công khai chỉ ra hành vi sai trái của Trung Quốc.

Thứ tư, Thủ tướng Scott Morrison cần sử dụng nội các mới của mình để thông báo cho các nhà lãnh đạo bang và lãnh thổ về những gì các chuyên gia tình báo và an ninh quốc gia của Úc nắm được về hoạt động gián điệp và ảnh hưởng của Trung Quốc. Điều đó sẽ nhanh chóng chấm dứt “những lời đường mật” của Bắc Kinh với các bản ghi nhớ Vành đai và Con đường và các mối quan hệ hữu hảo giữa các thành phố kết nghĩa.

Cuối cùng, liên quan đến than đá và quặng sắt. Úc có thể tự tin rằng nước này có các sản phẩm Trung Quốc muốn mua, và Bắc Kinh sẽ rất khó khăn khi phải chuyển đổi nhà cung cấp dài hạn. Người tiêu dùng Trung Quốc cũng thích các sản phẩm xanh sạch của châu Úc.

Tóm lại, chính sách nước Úc cần hướng tới là giảm thiểu phụ thuộc về kinh tế và đa dạng hóa. Các doanh nghiệp Úc nên ngừng than vãn về khó khăn và hiểu rằng bảo vệ lợi ích quốc gia có ý nghĩa then chốt cho sự tồn vong lâu dài của chính các công ty.

Cẩm Hà