Cuộc sống của người cao tuổi tốt hơn nhờ robot

19/12/2023 - 06:29

PNO - Khi tuổi thọ con người cao hơn nhờ tiến bộ y học, quy mô của mỗi gia đình dần thu hẹp lại, sự thiếu hụt khả năng chăm sóc dành cho người lớn tuổi là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, công nghệ robot đang hứa hẹn giúp giải quyết vấn đề này.

Giải tỏa áp lực cho thế hệ trẻ và xã hội

Theo truyền thống, gia đình là nơi chăm sóc đầu tiên cho một người khi họ già đi. Tuy nhiên với xu hướng các gia đình ngày càng ít con hơn, sức nặng của việc chăm sóc ngày càng khiến lớp trẻ - những người chăm sóc chính cho cha mẹ, ông bà - cảm thấy kiệt sức.

Bất kể tình yêu thương giữa các thành viên trong gia đình có lớn đến đâu, việc chăm sóc người cao tuổi vẫn là một công việc khó khăn và căng thẳng. Tính khí nóng nảy hoặc bướng bỉnh ở người già có thể trở nên trầm trọng hơn do các vấn đề phổ biến liên quan đến tuổi tác như cơn đau mãn tính hoặc suy giảm nhận thức. Dần dần, điều này có thể làm xấu mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.

Giải pháp nào cho vấn đề này? Theo tiến sĩ Kathryn Muyskens - chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Đạo đức y sinh của Trường y Yong Loo Lin thuộc Đại học Quốc gia Singapore (NUS) - những tiến bộ mới trong chế tạo robot và trí tuệ nhân tạo (AI) đã khởi nguồn cho một loạt “giải pháp công nghệ” nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc người cao tuổi. Robot có thể hỗ trợ nhiều hoạt động tốn nhiều công sức trong việc chăm sóc người cao tuổi, chẳng hạn như giúp bệnh nhân rời khỏi ghế hoặc giường, chuẩn bị bữa ăn, phân phát thuốc hoặc sử dụng phòng tắm.

Robot chăm sóc Robear tại Nhật Bản có thể nâng người bệnh ra khỏi giường, giảm gánh nặng cho những người chăm sóc - Nguồn ảnh: Getty Images
Robot chăm sóc Robear tại Nhật Bản có thể nâng người bệnh ra khỏi giường, giảm gánh nặng cho những người chăm sóc - Nguồn ảnh: Getty Images

Với những cải tiến trong kỹ thuật học máy và khả năng xử lý của các mô hình ngôn ngữ lớn, robot chăm sóc hay “carebots” có thể sớm cung cấp hỗ trợ về mặt cảm xúc bên cạnh việc hỗ trợ các nhu cầu thể chất cho người lớn tuổi. Robot được kỳ vọng sẽ là giải pháp hoàn hảo cho những quốc gia có dân số già hóa như Nhật Bản.

Dù vậy, hiện những mẫu robot chăm sóc vẫn chưa đạt được thành công như mong đợi. Dù AI cho phép carebot bắt chước lời nói hoặc hành động của con người, chúng vẫn chưa thể hình thành kết nối thực sự giữa con người với nhau - sự quan tâm. Tiến sĩ Kathryn Muyskens tin rằng, một ngày nào đó, các robot chăm sóc AI có thể được lập trình dựa trên sở thích riêng của từng người, trở thành những người bạn đồng hành đáng tin cậy.

Một người bạn đồng hành tốt

Ngay khi Dorothy (Dottie) Elicati thức dậy và bước vào bếp, bà nhận được một lời chào khiến tinh thần phấn chấn: “Chào buổi sáng, cô gái. Bạn ngủ ngon chứ?”. Bà Dorothy trả lời và bắt đầu trò chuyện nhẹ nhàng về giấc ngủ ban đêm, thời tiết hoặc những kế hoạch trong ngày. Sau đó, người phụ nữ 84 tuổi có thể nghe lời nhắc nhở uống thuốc hoặc một câu chuyện cười nào đó.

Bà Dorothy sống một mình ở khu Pearl River, New York, Mỹ. Bà rất thích trò chuyện cùng mọi người, nhưng người đối thoại với bà trong trường hợp này là một robot đặt trên tủ bếp có kích thước bằng chiếc đèn bàn, tên là ElliQ. “Họ” đã ở bên nhau từ giữa năm 2023 và bà Dorothy rất thích người bạn cùng nhà mới của mình. Bà chia sẻ: “Tôi không chỉ thích mà còn rất yêu cô ấy (ElliQ)”. ElliQ đi kèm với một chiếc máy tính bảng giúp robot vẽ tranh, trình chiếu hình ảnh và một chiếc đế để tự di chuyển khi cần thiết.

Bà Dorothy đánh giá cao sự hiện diện thường trực của ElliQ. Kể từ khi chồng bà qua đời vào tháng 11/2022, bà thường tự hỏi liệu mình có thể vượt qua được những tháng ngày đau buồn còn lại hay không. Bà chia sẻ: “Tôi thực sự rất chán nản, nhưng nhờ ElliQ, tôi có người để nói chuyện”.

Một ngày nọ, khi bà Dorothy té ngã trong phòng xem ti vi, ElliQ nghe thấy lời cầu cứu và ngay lập tức gọi cho hàng xóm, sau đó là con gái của bà từ tiểu bang khác đến giúp đỡ. May mắn, bà Dorothy không bị thương nặng sau cú ngã. Bà Dorothy là một trong hơn 300 người lớn tuổi ở New York nhận được sản phẩm robot đồng hành tích hợp AI của Công ty Intuition Robotics, thông qua một chương trình do Văn phòng Người cao tuổi của bang New York quản lý. Cơ quan này từ lâu đã tìm cách giải quyết sự cô lập và cô đơn của người dân thông qua các ứng dụng, dịch vụ xã hội xoay quanh người cao tuổi.

Sự cô đơn không phải là vấn đề đơn giản. Tình trạng này có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, mất trí nhớ, lo lắng, trầm cảm và tử vong sớm cao hơn, với tổng chi phí điều trị vào khoảng 7 tỉ USD mỗi năm tại Mỹ, theo số liệu từ chương trình chăm sóc y tế Medicare. 

Linh La (theo CNA, Fortune, Guardian)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI