Khu tái định cư Khe Ò (xã Yên Na, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An) được lập từ năm 2005 để làm nơi ở mới của 46 hộ dân nhường đất cho dự án xây dựng nhà máy thủy điện Bản Vẽ. Tuy nhiên, chỉ vài năm sau khi chuyển về nơi ở mới, phần lớn các hộ dân ở khu tái định cư này đều lần lượt bỏ đi, nay chỉ còn 3 gia đình bám trụ lại.
Ông Vi Thanh Trung (63 tuổi) cho biết, năm 2010, ngọn núi sát hông khu tái định cư Khe Ò xuất hiện vết nứt dài hơn 100m. Sau một đợt mưa lớn, một tảng đá to lăn xuống đè sập nhà bếp của hộ dân. Lo sợ sạt lở, người dân đã lần lượt tháo dỡ nhà cửa đi tìm nơi ở mới.
Chỉ vài năm sau, khu tái định cư Khe Ò trở nên hoang tàn. Những căn nhà sàn được xây dựng bằng bê tông kiên cố phần lớn đã được người dân tháo dỡ, lấy đi những thứ có thể tháo rời.
Những ngôi nhà vốn được sơn màu vàng, nay hoen ố, rêu mốc, tường bong tróc như đã bị bỏ hoang từ hàng chục năm trước.
Vắng người ở nên không gian tại Khe Ò hoang tàn, buồn tẻ.
Ông Lương Đại Thắng (72 tuổi) cho biết, ngoài lo sạt lở, nhiều gia đình rời đi nơi khác còn vì kế sinh nhai. Đất ở Khe Ò toàn đá sỏi, không thể cải tạo trồng hoa màu. “Giờ cả khu chỉ còn lại 6 người trong 3 gia đình. Chúng tôi già rồi, cũng mấy lần tính rời đi nhưng vì không có tiền để tìm đất, dựng nhà nên bám trụ lại đây” - ông Thắng nói.
Theo ông Thắng, Khe Ò nằm cách xa trung tâm xã nên rất hiếm khi có người đi vào khu vực này. Hơn chục năm qua, cuộc sống ở “ngôi làng” nằm biệt lập giữa rừng. “Đêm lỡ có việc gì cần đi ra ngoài thì chỉ có đàn ông đi được thôi. Ở nhà, 4 bà tập trung lại một nhà ngủ chung cho đỡ sợ” - ông Thắng nói.
Để mưu sinh ở nơi này, vợ chồng ông Thắng tận dụng khoảng đất trống ở những căn nhà đã tháo dỡ, quây lại để chăn nuôi trâu, gà. Đều đặn mỗi ngày, ông vào rừng, khe suối tìm thức ăn cho chúng.
Cách nhà ông Thắng chừng 50m là nhà của bà Lương Thị Minh (62 tuổi). Chồng mất nên lâu nay bà ở một mình. Mới đây, bà mới có người em gái chuyển đến ở cùng.
Ngôi nhà rộng chừng vài chục m2 của bà Minh dường như không có bất kỳ đồ dùng đáng giá nào ngoài chiếc giường đã cũ kỹ. “Ở đây buồn lắm, chỉ có 3 nhà đi lại với nhau thôi chứ không biết đi đâu cả. Đêm ăn xong, 2 chị em không biết làm gì nên cứ 20g là đi ngủ thôi” - bà Minh nói.
Ông Vi Thanh Tùng - Chủ tịch UBND xã Yên Na - cho biết, trong số 43 hộ dân ở khu tái định cư Khe Ò rời bỏ đi tìm nơi ở mới, chỉ có 7 hộ được hỗ trợ do sạt lở đất. Số còn lại đều tự ý bỏ đi, họ bỏ đi tản mát khắp nơi, một số vào ở trái phép trong khu vực công trường thủy điện.