Cuộc gặp chớp nhoáng xóa bỏ căng thẳng giữa hai vị Tổng thống Mỹ - Philippines

Các quan chức Philippines cho biết, Tổng thống Rodrigo Duterte đã có một cuộc gặp không chính thức với Tổng thống Mỹ Barack Obama trước khi tham dự tiệc tối 7/9 tại Vientian, Lào.

Tổng thống Philippines được nhìn thấy có cuộc gặp 2 phút với Tổng thống Mỹ tại phòng chờ trước tiệc tối Hội nghị thượng đỉnh ASEAN. (Ảnh: Reuters)

Phát biểu với hãng thông tấn AP, ông Yasay cho biết, hai nhà lãnh đạo “đã gặp nhau tại phòng chờ và họ là những người cuối cùng rời khỏi căn phòng đó."

“Tất cả đều xuất phát từ thực tế rằng mối quan hệ giữa Philippines và Mỹ vô cùng bền chặt”, ông Yasay khẳng định. “Nền tảng cho mối quan hệ này là lịch sử và cả hai nhà lãnh đạo đã nhận ra điều này. Và tôi rất mừng vì điều đó đã xảy ra”.

Trong khi đó, Nhà Trắng chỉ tuyên bố ngắn gọn rằng ông Obama có cuộc thảo luận ngắn với Tổng thống Duterte trước tiệc tối và cả hai đã nói đùa trong lúc trò chuyện.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Charles Jose cho biết hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại phòng tổ chức của Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Ông Jose cho hay: “Tôi nghĩ rằng có thể họ đã giải quyết được vấn đề”.

Tổng thống Mỹ và Tổng thống Philippines trước khi bắt đầu Hội nghị Cấp cao ASEAN ở thủ đô Vientiane (Lào).

Trước đó, Văn phòng Tổng thống Duterte thông báo lãnh đạo Philippines sẽ ngồi giữa ông Obama và Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon tại bữa tiệc tối của hội nghị ASEAN.

Các cơ quan truyền thông từ khắp nơi trên thế giới phấn khích chờ đợi thời khắc 3 người ngồi bên nhau cũng như phản ứng của họ khi chạm mặt. Sở dĩ có sự chờ đợi này là vì ông Duterte đã nói lời khó nghe với cả ông Obama và Ban.

Nhưng trên thực tế, Tổng thống Duterte không ngồi cạnh ông Obama, thay vào đó lại ngồi giữa Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev và Tổng thống Indonesia Joko Widodo.

Thông tin về cuộc nói chuyện giữa Tổng thống Obama và ông Duterte dù ngắn ngủi nhưng cũng đủ khiến nhiều người thở phào sau khi Tổng thống Philippines đã xúc phạm nặng nề nhân phẩm của ông Obama và dọa "chửi" thẳng mặt.

Được biết, trước đó, kế hoạch gặp Tổng thống Rodrigo Duterte đã bị hủy bỏ hôm 6/9 sau khi ông Obama nghe được những lời lẽ chẳng mấy hay ho của nhà lãnh đạo Philippines, thậm chí còn mang tính chất thóa mạ.

Những lời lăng mạ của Tông thống Philippines Rodrigo Duterte đã đến tai Tổng thống Mỹ Obama.

Báo Guardian dẫn cụm từ thô thiển hơn khi Tổng thống Duterte gọi ông Obama là "con của mụ điếm", theo cách dịch cụm từ  "Putang ina" - từ tiếng Tagalog mà vị Tổng thống Philippines hay dùng.

Vụ việc xảy ra hôm 5/9, trong một cuộc họp báo, phóng viên hỏi ông Duterte rằng sẽ giải thích với Tổng thống Mỹ ra sao về các vụ giết người ngay trên đường phố mà không qua xét xử gần đây.

Khi đó, ông Rodrigo Duterte nói: "Ông ta phải tôn trọng tôi. Đừng có ném ra những câu hỏi hay tuyên bố như vậy. Thằng con mụ điếm, tôi sẽ chửi hắn tại diễn đàn đó".

Sau đó, vụ việc đã tới tai Tổng thống Mỹ Barack Obama khi ông đang tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Hàng Châu (Trung Quốc). Tổng thống Mỹ Barack Obama quyết định hủy bỏ cuộc gặp song phương theo kế hoạch với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, thay vào đó, ông Obama sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye.

Tuyên bố của Nhà Trắng được đưa ra vài giờ sau khi Tổng thống Obama bày tỏ hoài nghi về tính khả thi của cuộc gặp với ông Duterte và nói rằng, ông đã chỉ thị cho các quan chức Nhà Trắng tìm hiểu xem “liệu cuộc hội đàm có thể mang tính xây dựng hay không”.

Theo Tổng thống Obama hai bên phải thực sự tôn trọng nhau thì cuộc gặp mới đem lại kết quả. Ông sẵn sàng hủy bỏ cuộc gặp nếu như đối phương không muốn hợp tác.

Reuters dẫn lời Tổng thống Obama nói với các phóng viên trước khi sang Lào: “Rõ ràng người dân Philippines là những người bạn của chúng tôi. Chúng tôi cũng có hiệp ước đồng minh với Philippines. Tuy nhiên, tôi luôn muốn chắc chắn rằng, nếu có một cuộc gặp thì nó phải thực sự hiệu quả và mang lại một điều gì đó.

“Có một sự thật là chúng ta cần tiếp cận việc đấu tranh với tình trạng tội phạm và buôn bán ma túy một cách nghiêm túc bởi đó là vấn đề nghiêm trọng đối với tất cả mọi người. Tuy nhiên, chúng ta phải làm điều đó một cách đúng đắn”.

Minh Châu