Cuộc đua sáng tạo công nghệ vì sức khỏe

Dotplot là thiết bị cảm biến cầm tay giúp dò tìm các dấu hiệu bất thường quanh vùng ngực - Ảnh: Dezeen

Lĩnh vực y tế - chăm sóc sức khỏe cho thấy sự đổi mới mạnh mẽ trong những năm gần đây. Đặc biệt, thông qua đa dạng ứng dụng công nghệ hiện đại, mỗi người có thể kiểm tra các chỉ số cơ thể và hồi phục bệnh tật theo cách chủ động hơn. Vì lẽ đó, việc quản lý sức khỏe tại gia mở ra định hướng phát triển đầy hứa hẹn của ngành sản xuất phụ kiện y khoa.

Từ thiết bị cảm biến giúp kiểm tra vùng ngực, vòng đeo thông minh theo dõi chu kỳ kinh nguyệt đến sản phẩm hỗ trợ vận động khai thác kỹ thuật cơ sinh học tân tiến… trào lưu thiết kế phụ kiện chăm sóc sức khỏe đang tạo nên nhiều cột mốc nổi bật vì lợi ích cộng đồng.

Sức hút của vật liệu nhân tạo

Đối với những ai đi lại khó khăn do bệnh lý gây tổn thương hệ vận động như Parkinson, chứng đa xơ cứng hay bại não, việc thúc đẩy cơ thể chuyển động đều đặn và tự nhiên là mục tiêu quan trọng trong quá trình điều trị. Gậy, xe lăn, đai nẹp mắt cá chân chuyên dụng... thường được dùng cho người bệnh. Tuy vậy, khả năng trợ giúp di chuyển của chúng còn ở mức tương đối giới hạn.

FES (kích thích điện chức năng) - một kỹ thuật y khoa giàu tính ứng dụng - có thể đang nắm giữ chìa khóa giải quyết vấn đề. Được giới thiệu lần đầu vào thập niên 1960, FES là phương thức dùng xung điện năng lượng thấp giả lập tín hiệu thần kinh để kích thích hoạt động những cơ chi dưới bị suy yếu vì bệnh tật hoặc chấn thương.

Mới đây, công ty công nghệ y khoa Cionic (trụ sở tại San Francisco, Mỹ) bắt đầu hiện thực hóa ý tưởng nói trên. Kết hợp kỹ thuật FES cùng công nghệ phần mềm tiên tiến và loạt cảm biến chuyển động nhạy bén, Cionic mong muốn tạo ra một phụ kiện hỗ trợ vận động có hiệu quả vượt trội. 

Cionic Neural Sleeve đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ kiểm định, hứa hẹn giúp thay đổi cuộc sống của hàng triệu người khuyết tật khắp thế giới - Ảnh: Forbes

Cionic Neural Sleeve - vớ bó chân dẫn truyền xung điện - được xem như mẫu phụ kiện y khoa tiên phong ứng dụng 100% kỹ thuật cơ sinh học. Điểm khác biệt của mẫu vớ này nằm ở tính năng hỗ trợ tích cực người dùng khi di chuyển; góp phần gia tăng lực, tốc độ hệ cơ chân, khả năng giữ thăng bằng cơ thể lẫn đảm bảo an toàn trong quá trình vận động. 

Chuyên gia công nghệ Jeremiah Robison - Giám đốc sáng lập Cionic - ấp ủ dự án sản xuất phụ kiện sau khi con gái anh được chẩn đoán mắc chứng bại não. Nỗ lực giúp con vượt qua bệnh tật đã trao cơ hội để Robison tiếp cận và nhận thấy tiềm năng của FES, vốn lâu nay được sử dụng ở nhiều trung tâm phục hồi dành cho người khuyết tật. Phối hợp cùng nhà thiết kế Yves Behar, đội ngũ từ Cionic khéo léo cắt giảm cấu trúc rườm rà nơi các loại phụ kiện truyền thống khai thác kỹ thuật FES nhằm tối đa hóa khả năng sản phẩm. 

Beverly Chaidez, người phải sống cùng căn bệnh đa xơ cứng suốt nhiều năm, bất ngờ khi đăng ký thử nghiệm sản phẩm vớ Neural Sleeve. “Trước đây, vì bệnh tật, tôi chỉ đủ sức đi bộ 10 phút mỗi ngày và thường ngồi xe lăn lúc cần ra ngoài. Khi mang vớ, tôi có thể đi bộ đến gần 50 phút. Tôi đã không dùng xe lăn hơn một tháng nay” - Chaidez hào hứng tiết lộ. 

“Qua quá trình thử nghiệm hơn 50 mẫu vật, chúng tôi nhận thấy yếu tố tiện dụng, dễ mặc - tháo, điều chỉnh ở phụ kiện y khoa dạng này là điều rất cần thiết. Mẫu vớ bó hoàn chỉnh đã khai thác triệt để công nghệ cơ sinh học hiện đại nhưng không làm mất đi cảm nhận tiện lợi” - Yves Behar lý giải.

Gelassette được sản xuất từ chất liệu thuần thực vật, phân hủy nhanh trong nước hoặc đất nên không gây áp lực đến môi trường - Ảnh: Fernando Barrios

Ý tưởng đổi mới chất liệu thiết kế trong ngành phụ kiện y khoa càng đáng được khích lệ giữa mùa dịch bệnh. Một minh chứng thú vị là Gelassette - dụng cụ xét nghiệm nhanh COVID-19 làm hoàn toàn từ vật liệu phân hủy sinh học. 

Luis Fernando Sanchez Barrios - nhà thiết kế trẻ người Mexico - ra mắt sản phẩm trên trong nỗ lực giảm nhẹ sức ép rác thải y tế, nhất là khi đại dịch bùng phát. “Mỗi lần bạn dùng xong một que thử nhanh vi-rút, khoảng 10g nhựa bị vứt ra tự nhiên. Tổng lượng rác thải nhựa toàn cầu đã tăng đến 300% kể từ đầu mùa dịch. Khi “cuộc chiến” với COVID-19 vẫn còn tiếp diễn, tôi mong chúng ta có thể đón nhận nhiều hơn các loại phụ kiện y khoa theo tiêu chí bền vững” - Barrios nói.

Que xét nghiệm dùng một lần Gelassette với mức giá phải chăng đem lại sự chọn lựa khả thi hơn vì mục tiêu bảo vệ sức khỏe lẫn môi trường.    

Nâng cao sức khỏe với ứng dụng số hóa

Bên cạnh đó, làn sóng đổi mới bên trong thị trường phụ kiện y khoa đang phản ánh những thành tựu đặc sắc của thời đại số. Một ví dụ tiêu biểu ở địa hạt chăm sóc sức khỏe phụ nữ là Ava - sản phẩm vòng tay điện tử đầu tiên trên thế giới chuyên hỗ trợ theo dõi sức khỏe sinh sản.  

Với kiểu dáng nhỏ gọn, Ava là thiết bị cảm biến thông minh bạn có thể đeo mỗi đêm khi ngủ. Chiếc vòng tự động đo những chỉ số sinh học quan trọng như thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở, tốc độ truyền máu đến các mô tế bào trong cơ thể... Dữ liệu thu thập hằng ngày được lưu và phân tích bằng một ứng dụng điện thoại kết nối cùng vòng đeo. Nhờ đó, mỗi phụ nữ sẽ có cái nhìn toàn diện, chính xác về chu kỳ kinh nguyệt cũng như thời điểm rụng trứng. 

Ra mắt từ năm 2016, Ava ứng dụng nền tảng khoa học dữ liệu và kỹ thuật AI nhằm giúp phụ nữ chăm sóc sức khỏe sinh sản - Ảnh: AVA

Do công ty sản xuất thiết bị y khoa kỹ thuật số Ava AG (Mỹ) phát triển, đến nay, Ava đã giúp hơn 70.000 phụ nữ mang thai thành công. Sản phẩm được xem như giải pháp lý tưởng giúp các đôi hiếm muộn, có giá thành thấp hơn hẳn một số phương pháp xét nghiệm, điều trị truyền thống.

Một sản phẩm sáng giá khác tại thị trường châu Âu là Dotplot, dự án tâm huyết của một nhóm nhà thiết kế trẻ thuộc Đại học Nghệ thuật Hoàng gia Anh. Mẫu phụ kiện được tạo hình độc đáo, giúp phái đẹp tự kiểm tra sức khỏe vùng ngực ngay tại nhà.

Khai thác công nghệ cảm biến tối tân, Dotplot đảm nhận chức năng dò tìm và mô phỏng cấu trúc vật lý của khu vực mô tuyến vú. Sau đó, máy tái dựng hình ảnh thu được trên một ứng dụng trực tuyến để phát hiện sớm các điểm bất thường quanh bầu ngực.

Tương tự Ava, ứng dụng điện thoại hoạt động song hành sẽ tổng hợp dữ liệu bằng hình của mỗi lần sử dụng. Điều này cho phép người dùng tạo một hồ sơ sức khỏe trực quan, hữu ích ngay trong chiếc điện thoại quen thuộc. “Trên hết, chúng tôi mong muốn những sản phẩm mới sẽ khuyến khích mọi người hình thành thói quen tự theo dõi sức khỏe”, đại diện nhóm thiết kế Dotplot cho biết. 

Dẫu vẫn cần mở rộng chiến lược quảng bá, củng cố niềm tin nơi người tiêu dùng, điểm cộng lớn của nhiều thương hiệu phụ kiện y khoa hiện đại chính là tiềm năng phát triển và hoàn thiện liên tục. 

Như Ý