Stephen Hawking, nhà vật lý thiên tài của Anh, vừa qua đời ở tuổi 76.
Cùng với nhà vật lí Roger Penrose, Hawking đã hợp nhất Thuyết tương đối của Einstein với Thuyết lượng tử để cho rằng không gian và thời gian sẽ bắt đầu với Big Bang và kết thúc trong các hố đen.
Hawking cũng phát hiện các lỗ đen không hoàn toàn đen nhưng phát ra bức xạ và cuối cùng có thể sẽ bốc hơi và biến mất.
Hawking bị ALS (bệnh teo cơ xơ cứng), một chứng bệnh thoái hóa thần kinh thường được gọi là bệnh Lou Gehrig, thường gây tử vong trong vòng vài năm. Ông được chẩn đoán căn bệnh này năm 1963, khi ông mới 21 tuổi, và các bác sĩ ban đầu nói rằng ông chỉ có thể sống thêm được ít năm nữa.
Căn bệnh này đã khiến Hawking bị tê liệt và gắn liền với chiếc xe lăn. Ông chỉ có thể di chuyển một vài ngón tay, và hoàn toàn phụ thuộc vào người khác hoặc vào công nghệ các sinh hoạt cá nhân như tắm, mặc quần áo, ăn uống, thậm chí là nói chuyện.
|
Nhà vũ trụ học Stephen Hawking chụp ngày 10/10/ 1979 tại Princeton, New Jersey (Mỹ). |
Hawking đã sử dụng bộ tổng hợp giọng nói, cho phép ông nói bằng giọng nói vi tính hóa với giọng Mỹ.
"Tôi cố gắng sống một cuộc sống càng bình thường càng tốt, và không nghĩ về tình trạng của mình hay tiếc rằng căn bệnh không cho phép tôi làm điều này điều nọ. Những suy nghĩ như vậy không nhiều”, ông viết trên trang web của mình.
Ông thổ lộ: "Tôi đã rất may mắn khi căn bệnh của tôi tiến triển chậm hơn thường lệ, nó cho thấy rằng người ta đừng bao giờ mất hy vọng”.
|
Gia đình Hawking: Giáo sư Hawking cùng vợ Jane (đã ly hôn) và các con Robert, Lucy and Tim |
Hawking đã kết hôn hai lần. Anh và vợ đầu tiên, Jane Wilde, cưới nhau khi ông là một sinh viên mới tốt nghiệp. Họ sống với nhau 30 năm cho đến khi ly hôn vào năm 1995. Hawking sau đó đã kết hôn 11 năm với Elaine Mason, một trong những nữ điều dưỡng cũ của anh.
Hawking sinh ra tại Oxford, Anh, ngày 8/1/1942 – đúng kỷ niệm 300 năm ngày mất của nhà thiên văn học và nhà vật lí Galileo Galilei.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với CNN hồi tháng 10/2008, Hawking nói rằng nếu con người có thể sống 200 năm nữa và học cách sống trên vũ trụ, thì cương lai của chúng ta sẽ tươi sáng.
Ông nói với phóng viên Becky Anderson của CNN: "Tôi tin rằng tương lai lâu dài trong cuộc chạy đua của nhân loại phải nằm trong không gian”.
Ông nhận định: "Sẽ rất khó tránh thảm họa trên Trái Đất trong vòng 100 năm tới, chứ chưa nói đến một ngàn hay một triệu năm. Con người không nên có tất cả trứng vào một giỏ, hoặc trên một hành tinh…”.
Tại Đại học Cambridge, Hawking giữ vị trí Giáo sư Toán học Lucasian - vị trí uy tín được Sir Isaac Newton, một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất trong lịch sử hiện đại, lập ra từ năm 1669 đến 1702.
Tuy nhiên, Hawking đã từng nói nếu ông có cơ hội gặp Newton hoặc Marilyn Monroe, ông sẽ chọn ngôi sao điện ảnh!
Hawking đã trở thành người hùng trong toán học, khoa học kỹ thuật và một nhân vật trong văn hóa bình dân, ông là khách mời vai chính trong các phim "Star Trek: Thế hệ tiếp theo" và "The Simpsons".
|
Hawking trong phòng thí nghiệm chân không năm 2007 - Ảnh: EPA |
Hawking có ít nhất 12 bằng danh dự và được trao giải thưởng CBE năm 1982. Một CBE, hay Chỉ huy, trong huân chương xuất sắc nhất Đế chế Anh, được coi là một vinh dự lớn đối với một công dân Anh và về thứ bậc chỉ dưới Hiệp sĩ.
Mặc dù là một công dân Anh, ông từng được Tổng thống Barack Obama trao tặng Huy chương Tự do của Tổng thống, vinh dự dân sự cao nhất của Mỹ.
Vào tháng 9/2016, Hawking cùng 375 nhà khoa học cùng quan tâm viết một lá thư ngỏ phê phán ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump, vì ông Trump tuyên bố sẽ đưa nước Mỹ rút khỏi Hiệp định chống biến đổi khí hậu Paris nếu ông ta trở thành tổng thống.
Các nhà khoa học ca ngợi Hawking vì đóng góp và vai trò của ông trong lĩnh vực này.
"Sự ra đi của ông ấy đã để lại một khoảng trống về trí tuệ", Neil deGrasse Tyson nói. "Nhưng nó không hề trống rỗng, mà như một loại năng lượng chân không thấm qua lớp vải không gian và thời gian”.
"Một ngôi sao chỉ bay vào vũ trụ”, nhà vật lý lý thuyết kiêm vũ trụ học Lawrence Krauss viết trên Twitter. “Chúng ta vừa mất một con người tuyệt vời!”
Theo trang web của Hawking, ông ra đi để lại ba người con và ba cháu.
"Chúng tôi rất đau buồn vì người cha yêu dấu của chúng tôi đã qua đời ngày hôm nay", tuyên bố của gia đình ông Hawking cho biết.
Trong thông báo, các con ông Lucy, Robert và Tim nói: "Ông ấy là một nhà khoa học vĩ đại và là một con người phi thường, công trình và di sản của ông ấy sẽ tồn tại nhiều năm nữa".
Các con ông ca ngợi sự "can đảm và kiên trì" của cha mình và nói rằng "tài năng và óc hài hước” của ông tạo cảm hứng cho nhiều người trên khắp thế giới.
|
Từ trái sang phải (đứng): Nữ diễn viên Anh Felicity Jones, vợ cũ của Stephen Hawking, Jane Wilde Hawking, diễn viên Anh Eddie Redmayne đến tham dự công chiếu phim “Lý thuyết của vạn vật” ở London - Ảnh: EPA |
"Cha chúng tôi từng nói: ‘Sẽ không có nhiều vũ trụ nếu nó không phải là nơi sống của những con người chúng ta yêu quý’. Chúng ta sẽ nhớ ông ấy ấy mãi mãi", những người con của Hawking nói.
Hawking sinh ngày 8/1/ 1942 tại Oxford, Anh.
Ông làm việc tại Đại học Oxford về khoa học tự nhiên vào năm 1959, sau đó học tiến sĩ tại Cambridge.
Năm 1963, ông được chẩn đoán mắc bệnh bệnh teo cơ xơ cứng và được cho biết chỉ còn sống được hai năm nữa. Cuối cùng ông đã sống đến 55 năm sau! 'Ông phác thảo lý thuyết bức xạ lỗ đen "bức xạ Hawking" vào năm 1974.
Ông xuất bản cuốn sách Lược sử về thời gian năm 1988, đã bán được hơn 10 triệu bản.
Câu chuyện cuộc đời của ông là chủ đề của bộ phim Lý thuyết của vạn vật năm 2014, với sự tham gia của Eddie Redmayne.
|
Thanh Vân (Theo CNN, BBC, Daily Mail )