Cùng phận chuyển giới, chị em coi nhau như gia đình

“Vòng quay đêm nay là con số gì đây. Từng vòng quay mà ngỡ như vòng xoay cuộc đời…” - tựa bài hát là Bậu ơi đừng khóc (tác giả Hamlet Trương), mà người trên sân khấu lẫn khán giả đều nghèn nghẹn. Sân khấu lô tô không còn sáng đèn trong mùa dịch, những diễn viên đa số là chuyển giới nữ xất bất xang bang bởi cơm áo gạo tiền. 

Chị Tố An (phải) chuẩn bị cho chuyến đi phát lương thực, nhu yếu phẩm cho cộng đồng ở Bạc Liêu, Đồng Tháp ngày 26/4

Khốn đốn vì… không gia đình

Chuyển giới nữ nói riêng và cộng đồng người đồng tính, song tính, chuyển giới… họ có dễ dàng tìm được công việc không? Định kiến của xã hội nói chung khiến cơ hội việc làm của cộng đồng này luôn là khe cửa hẹp. Dù nỗ lực, nhiều người vẫn “rớt từ vòng gửi xe” ngay cả lúc tình hình kinh tế ổn định và nhu cầu tuyển dụng dồi dào.

Để mưu sinh, cộng đồng thường làm nghề tự do: trang điểm, làm tóc, làm móng, lô tô, hội chợ, kẹo kéo, hát đám ma, xiếc lửa đường phố, phụ bếp nhà hàng… Nhưng dịch bệnh đến, thiếu đói cũng ập đến vì các phương cách bươn chải mưu sinh đều không thể duy trì.

Lòng tương ái dậy lên khi có một thanh niên trong cộng đồng gặp sự cố đáng tiếc: bị từ chối khi xếp hàng nhận gạo cứu trợ giữa tháng 4/2020. Đoàn Lô tô Sài Gòn Tân Thời hay tiệm cho thuê trang phục, biểu diễn show Cà Boutique… tự nhiên trở thành địa chỉ trao nhận những bao gạo, thùng mì, trứng, sữa, tiền ủng hộ các chị em khốn khó trong cộng đồng, và cả những người nghèo khác.

Vượt khỏi phạm vi TP.HCM, những túi quà gồm các nhu yếu phẩm đã đến với chị em ở nhiều tỉnh: Bạc Liêu, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Long An, Bình Dương, Bình Thuận, Phú Yên, Bình Định… Tình thương và sự quan tâm còn thể hiện qua những nút chia sẻ những hoàn cảnh nghèo khó bệnh tật, vô gia cư hay chia sẻ các show lô tô online, nhiệt tình mua vé ủng hộ, thậm chí khách còn tặng lại phần quà cho ban tổ chức khi “lỡ” trúng thưởng. 

“Lúc đầu mình ngại đứng ra quyên góp vì trước đây chỉ thấy ai khổ thì cho thôi, chưa có kinh nghiệm quản lý quỹ từ thiện và thú thật là sợ lời thị phi. Nhưng nhiều chị em trong cộng đồng cứ ấn vào tay vì cho rằng mình phù hợp. Đi trao từng hộp cơm, bịch gạo mới thấy thấm câu “một miếng khi đói bằng một gói khi no”, tiếc mình không đến sớm hơn với chị em.

Đoàn Mai Tuyết Ly (miền Trung) xổ số lô tô online giúp nhiều chị em nghèo khó, bệnh tật... được nhiều người mến thương, ủng hộ.

Dù ngoài xã hội có chính quyền và các tổ chức từ thiện, nhưng vẫn còn nhiều rào cản để những hạt gạo đến được các chị em cộng đồng. Lý do: nhiều chị em đã thoát ly gia đình, mất giấy tờ, ở trọ ở nhờ nên địa phương khó rà soát đầy đủ; do tính chất ngành nghề thường liên quan đến biểu diễn nghệ thuật nên với bề ngoài tươm tất, thậm chí ăn diện, việc một chuyển giới nữ xếp hàng chờ nhận từ thiện không may lại thành trò cười cợt, dè bỉu, mặc dù chị em thực sự không tìm được cái ăn thời điểm này.

Và một lý do đặc biệt là không ít người đồng tính, song tính, chuyển giới… từ lâu đã bị phụ huynh chối bỏ vì phản đối con mình sống đúng với ước muốn. Thắt ngặt, nhiều chị em vẫn không thể về với gia đình mình vì sợ bị bạo hành, nặng lời, xua đuổi hoặc mâu thuẫn đáng tiếc.

Chỉ còn chị em cộng đồng cưu mang nhau thôi, dựa vào nhau mà sống, đó cũng là gia đình rồi”, chị Nguyễn Huỳnh Tố An - Jessie Cà (chủ tiệm Cà Boutique) vừa bộc bạch vừa nhanh nhảu chuyển các túi gạo ra cửa để tỏa đi. Kêu gọi ủng hộ từ ngày 23/4, đến đầu tháng Năm, chị đã trao hàng trăm phần quà với số tiền đóng góp trên 100 triệu đồng.

“Còn chung vai là còn tương lai…”

Số tiền đó không đến từ người giàu mà đến từ tinh thần “lá lành đùm lá rách”. Liên tiếp ra vào tiệm của chị Tố An là chị em trong cộng đồng, phụ huynh và những người hảo tâm khác cùng đóng góp kèm theo lời dặn “khỏi ghi tên nhen”.

Một chị chuyển giới nữ khá nổi tiếng trong cộng đồng cùng ông xã người Úc đi xe tay ga xịn đỗ xịch trước tiệm. Cặp đôi vốn là niềm mơ ước của cộng đồng về hạnh phúc thăng hoa cũng như mức độ thành đạt và thu nhập. Tuy nhiên, hỏi ra mới biết anh chị cũng gặp khó khăn nhiều tháng nay vì công việc đều xuống dốc. Ngay như bà chủ nhỏ Tố An cũng “đóng băng” vì đã gần nửa năm không có sô diễn, không cho thuê trang phục được. 

Sau lớp khẩu trang, ánh mắt người cho và người tiếp nhận chỉ rưng rưng với nỗi đau chung của cộng đồng: nhiều chị em mất tiền, phải từ bỏ hoóc-môn, trả lại giới tính không thuộc về mình. Hay cùng đau đáu cho tình cảnh của chị Hai ở tỉnh Phú Yên. Chị già yếu, nghỉ bán vé số lâu nay, cái ăn và tiền chữa bệnh trông chờ vào gói hỗ trợ. Mùa mưa sắp tới, không biết chị sống sao dưới tấm bạt che ké hiên nhà người quen.

Chị Tố An đơn giản coi căn tiệm mình thuê (595/007 Cách Mạng Tháng Tám, P.15, Q.10, TP.HCM - số điện thoại 0906 676 021) như cái kho của cộng đồng. Dù mai này đi qua mùa dịch, nơi đây vẫn tiếp nhận lương thực hay quần áo nữ cũ nhưng còn mặc được để tặng lại cho chị em.

“Còn chị còn em, còn chung vai là còn tương lai…” với lời ca Bậu ơi đừng khóc, chị em cùng siết tay nhau dắt díu qua mùa khó. 

Tô Diệu Hiền