Cục trưởng Cục XB Chu Văn Hòa: Chúng tôi sẽ xử lý nghiêm khắc

Điều đáng nói, đây không phải là quyển sách duy nhất mà bạn đọc phát hiện thời gian gần đây, mà có khá nhiều ấn phẩm sai phạm bị dư luận bức xúc phản ánh, sau đó mới thấy những người có trách nhiệm lên tiếng. Chúng tôi đã trao đổi với ông Chu Văn Hòa (ảnh) - Cục trưởng Cục Xuất bản (Cục XB) quanh vấn đề này.

* Cho tới thời điểm này, về vụ cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh với nhiều sai sót khó chấp nhận, gây bức xúc trong dư luận, ý kiến chính thức của Cục XB như thế nào?

Ông Chu Văn Hòa: Việc này Cục XB đã nắm thông tin và có những dữ liệu để xử lý ban đầu. Có thể kết luận NXB Hồng Đức đã sai phạm khi cho xuất bản cuốn sách này (theo giấy phép xuất bản chính thức), vi phạm điều 10 của Luật Xuất bản với những nội dung như: xuất bản tác phẩm không có bản quyền và sai sót về chuyên môn…

Trước hết Cục sẽ ra quyết định thu hồi cuốn sách, còn những chế tài xử phạt thì chúng tôi sẽ căn cứ vào những quy định cụ thể của Luật Xuất bản. Riêng ấn bản lấy thương hiệu của NXB Trẻ, NXB Thanh Niên, chúng tôi xác định là những ấn bản mạo danh chứ không phải là sản phẩm chính thức mà các đơn vị này chịu trách nhiệm. Về phía NXB VHTT, chúng tôi đang kiểm tra, chưa có kết luận chính thức có phải ấn phẩm mạo danh hay không. Nếu đúng là sản phẩm của đơn vị này, chúng tôi sẽ tiếp tục xử lý.

* Ngoài các đơn vị xuất bản chịu trách nhiệm về sai phạm, vai trò của Cục XB trong vấn đề hậu kiểm ở đâu, bởi mỗi cuốn sách trước khi phát hành phải nộp lưu chiểu để Cục XB cho ý kiến. Như vậy, rõ ràng Cục cũng không làm tròn trách nhiệm?

- Hiện nay Luật Xuất bản (2012) đã quy định rõ nhiệm vụ và quyền hạn của giám đốc, tổng biên tập của các nhà xuất bản phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước cơ quan chủ quản về xuất bản phẩm và mọi hoạt động của nhà xuất bản, cũng như tổng biên tập phải chịu trách nhiệm trước giám đốc và trước pháp luật về nội dung xuất bản phẩm nên đương nhiên các đơn vị xuất bản phải nhận những chế tài xử lý khi có sai phạm.

Riêng việc nộp lưu chiểu để Cục kiểm tra trên nguyên tắc không phải là chỉ có 10 ngày thì Cục hết trách nhiệm hậu kiểm mà thời gian có thể kéo dài hàng năm. Khi phát hiện ra sai phạm, Cục sẽ có ý kiến xử lý, thu hồi... Hiện mỗi năm cả nước có hơn 300.000 tựa sách được xuất bản, vì những khó khăn về nhân lực cũng như kinh phí, quy định hành chính… việc kiểm tra của Cục XB cũng chỉ mang tính xác suất, nên không thể tránh khỏi để lọt một số ấn phẩm có sai phạm. Chúng tôi cũng sẽ nghiêm túc rút kinh nghiệm về việc này.

* Phần lớn những ấn phẩm có vấn đề, sai phạm đều do bạn đọc, báo chí... phát hiện với những cứ liệu cụ thể, sau đó mới thấy cơ quan quản lý, cụ thể ở đây là Cục XB, lên tiếng chính thức. Ông nghĩ sao về điều này?

- Trong vai trò quản lý, Cục XB đã thành lập nhiểu tổ chuyên gia để đọc thẩm định các ấn bản nhằm hạn chế cao nhất những sai sót có thể xảy ra. Cũng nên nói rõ hơn, những nhân sự trong tổ chuyên gia thẩm định đều làm ở góc độ phối hợp, chứ không phải là nhân sự của Cục (vì số lượng cán bộ biên chế của Cục rất mỏng), kinh phí lại có hạn, mà công việc lại quá nhiều nên việc thẩm định phần lớn chú trọng vào những mảng, thể loại dễ xảy ra những sai phạm.

Tuy nhiên, nếu nói phần lớn những ấn phẩm sai phạm đều do bạn đọc, báo chí phát hiện, vai trò quản lý của Cục không thấy đâu là không đúng. Chúng tôi đã phát hiện và xử lý hàng trăm vụ sai phạm như trong năm 2013 đã phát hiện 255 cuốn, trong đó có 124 cuốn bị xử lý về nội dung. Chỉ chín tháng đầu năm 2014 đã có 169 cuốn bị phát hiện, trong đó 79 cuốn sai về nội dung, đều bị Cục không cho xuất bản hoặc buộc phải chỉnh sửa… Tuy nhiên, vì nhiều lý do, trong đó có nhiều yếu tố nhạy cảm nên chúng tôi cũng chỉ thông báo trong phạm vi nội bộ mà thôi.

* Xin cảm ơn ông.

CẨM LỆ (thực hiện)