Cửa khẩu quốc tế chỉ có 1 "sếp", 6 nhân viên

Cả cửa khẩu chỉ có 6 biên chế

Sau 16 năm đầu tư xây dựng, Cửa khẩu quốc tế Nam Giang vẫn chưa được như kì vọng

Cửa khẩu quốc tế Nam Giang được coi là cửa ngõ quan trọng của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, kết nối Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan, được kỳ vọng tạo không gian phát triển các ngành công nghiệp gắn với dịch vụ thương mại biên mậu, kết hợp phát triển đô thị, khu cụm dân cư dọc theo Hành lang kinh tế Đông - Tây (EWEC)… Tuy nhiên, sau 16 năm đầu tư xây dựng, nơi đây vẫn quá đìu hiu.

Ông Nguyễn Hoàng - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang cho biết, thời gian 2 năm trở lại đây, lưu lượng người cùng phương tiện và hàng hóa qua cửa khẩu quốc tế Nam Giang ngày càng tăng. Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang đã triển khai thực hiện cải cách hành chính qua hệ thống kê khai điện tử nhằm rút ngắn thời gian thông quan, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, phương tiện. Tuy nhiên, hiện nay cửa khẩu này đang trong tình trạng thiếu nhân lực, thiếu biên chế, dù 2 năm qua đã nhiều lần kiến nghị.

Cả Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nam Giang chỉ có 6 biên chế và 1 chi cục trưởng khiến cho việc vận hành trở nên chậm hơn

Theo đó, cả Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang chỉ có 6 công chức và 1 chi cục trưởng. Theo vị trí việc làm và quy mô cửa khẩu được xây dựng thì biên chế chỉ mới đáp ứng được 1/4 nhu cầu. Ông Trương Văn Thành - cán bộ hải quan Cửa khẩu Nam Giang cho biết, do thiếu người, thiếu phương tiện mỗi ngày anh em phải làm việc từ 7g sáng, xuyên trưa đến hơn 19g mới được nghỉ.

“Những ngày người và xe cộ qua đông, anh em làm cật lực, mỗi người bình quân làm cùng lúc gần 10 đầu việc. Do thiếu người, nên mỗi anh em mỗi tháng chỉ được luân phiên về quê thăm vợ con, gia đình 1-2 lần. Thiếu máy móc, phương tiện nên kiểm tra hành lý, tải trọng đo đạc thủ công”, ông Thành nói.

Hiện tại, Hải quan cửa khẩu Nam Giang chưa được đầu tư máy soi chiếu hành lý và máy cân tải trọng phương tiện khi thông quan. Theo ông Nguyễn Hoàng - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang, do thiếu máy soi chiếu nên hiện nay anh em Hải quan phải thực hiện thủ công bằng cách yêu cầu du khách mở vali, hành lý để trực tiếp kiểm tra.

Hiện tại, cửa khẩu này vẫn chưa được trang bị máy soi và cân tải trọng. Vì vậy, mọi việc đều được làm thủ công

“Mình là đàn ông thì việc này cũng có thể chấp nhận được. Nhưng đối với các du khách nữ thì rất mất lịch sự. Trong 6 biên chế của Chi cục Hải quan cửa khẩu Nam Giang thì không có ai là nữ nên việc này rất tế nhị. Nhưng biết sao được, vì vấn đề an ninh, an toàn anh em không thể không kiểm tra”, ông Hoàng nói.

Do chưa được trang bị cân tải trọng. Hiện, tải trọng thông quan tại Cửa khẩu quốc tế Nam Giang đều phụ thuộc vào phiếu cân của chủ mỏ, chủ hàng và của Hải quan cửa khẩu nước bạn Lào.

“Do chưa có cân, anh em đang phải đo ngẫu nhiên phương tiện bằng phương pháp thủ công là đo thể tích nhân với tỉ trọng hàng để ra con số tương đối. Ngoài ra, Hải quan cửa khẩu phải phối hợp với Đội 2 (Phòng CSGT tỉnh Quảng Nam) và CSGT huyện Nam Giang gọi điện để tiến hành kiểm tra tải trọng phương tiện để kịp thời xử lý khi có dấu hiệu nghi ngờ. Đảm bảo không để xe quá tải trọng đi vào quốc lộ 14D đang xuống cấp trầm trọng”, ông Hoàng cho biết.

Trong 2 năm qua, lượt qua lại nơi biên giới này đang tăng lên ngày càng nhiều. Tuy nhiên, thiếu nhân lực, thiếu cơ sở hạ tầng thiết yếu khiến cho việc vận hành bị tắc nghẽn

Cũng theo ông Hoàng, biên chế nhân lực cũng như các phương tiện, máy móc phục vụ cho cửa khẩu, Chi cục đã kiến nghị Tổng cục nhiều lần trong 2 năm qua, nhưng đến nay vẫn chưa được quan tâm bố trí, đầu tư để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của một cửa khẩu quốc tế.

Điểm nghẽn đường lên cửa khẩu

Điểm nghẽn được coi là nút thắt chính là tuyến đường quốc lộ 14D từ đường Hồ Chí Minh lên cửa khẩu Nam Giang

Quốc lộ 14D nối đường Hồ Chí Minh (từ Bến Giằng, huyện Nam Giang) với Cửa khẩu quốc tế Nam Giang dài hơn 70km. Khi nhắc đến cung đường này, người ta chỉ lắc đầu ngao ngán: con đường đau khổ!

Ông Nguyễn Hoàng cho biết, tuyến đường quốc lộ 14D đã tan nát mấy năm nay nhưng chưa được nâng cấp mở rộng để đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển kinh tế-xã hội của vùng biên giới Nam Giang nói chung, cũng như nhu cầu thông thương vận tải hàng hóa, logistic qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang.

Lưu lượng xe qua lại cửa khẩu ngày càng nhiều khiến cho tuyến đường nát bét, hư hỏng rất nhiều

Kể từ khi được nâng cấp lên cửa khẩu quốc tế (từ tháng 8/2021) đến nay lưu lượng xe qua lại trên tuyến đường 14D ngày càng nhiều hơn. Trong năm 2022, cửa khẩu đã thông quan cho hơn 7.850 phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, thu nộp ngân sách nhà nước khoảng 99 tỉ đồng (tăng 256% so với cùng kỳ). Riêng năm 2023, tính đến ngày 31/7 đã thông quan cho hơn 8.700 phương tiện, thu nộp ngân sách hơn 85 tỉ đồng (tăng 909% so với cùng kỳ).

Đặc biệt, từ cuối tháng 5/2023, mặt hàng quặng nhôm bauxite do doanh nghiệp nước bạn Lào quá cảnh qua cửa khẩu để về cảng Chân Mây (Thừa Thiên - Huế), cảng Chu Lai (Quảng Nam) đi Trung Quốc tăng đột biến. Hải quan cửa khẩu Nam Giang đã thông quan cho hơn 1.230 phương tiện vận tải, vận chuyển hơn 39 ngàn tấn quặng.

Không chỉ các phương tiện lưu thông qua cửa khẩu mà cả những người dân nơi biên giới cũng gặp rất nhiều khó khăn khi di chuyển trên tuyến đường này, nhất là vào mùa mưa bão

Để tháo điểm nghẽn trên tuyến quốc lộ 14D, ngày 26/7, UBND tỉnh Quảng Nam đã có văn bản đề xuất Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng về việc đầu tư nhưng đến nay vẫn tiếp tục chờ.

UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần kiến nghị với Bộ Giao thông Vận tải và Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này, tuy nhiên, vẫn chưa có phản hồi nào

Nguyễn Dương