Cú ngã ngựa khiến cựu Thủ tướng Malaysia rơi xuống vực sâu

Cú ngã không sớm thì muộn

Ngày 3/7, Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia (MACC) đã bắt giữ ông Najib Razak tại nhà riêng ở Langgak Duta. Chỉ hai tháng trước, có lẽ ông Najib Razak chẳng thể ngờ mình phải đối diện với đoạn kết này.

Ông Najib Razak xuất hiện tại phiên tòa sáng 4/7. Ông luôn phủ nhận mọi cáo buộc liên quan tham nhũng.

Kết quả cuộc tổng tuyển cử lần thứ 14 của Malaysia mang về chiến thắng lịch sử cho Liên minh đối lập Pakatan Harapan với 121 ghế trong quốc hội 222 ghế. Với chiến thắng thuyết phục này, liên minh thừa sức thành lập chính phủ.

Người họ chọn chính là cựu Thủ tướng huyền thoại Mahathir Mohamad. Sự lựa chọn này không chỉ khiến chính trường Malaysia mà còn khiến cả thế giới rúng động.

Ở tuổi 93, thông điệp mạnh mẽ nhất ông Mahathir Mohamad đưa ra là chống tham nhũng, đánh trúng vào mối quan tâm lớn nhất của người dân Malaysia. Đây cũng là “án treo” mà ông Najib phải đối mặt trong suốt nhiệm kỳ thủ tướng, nhưng chưa có một lực đẩy đủ mạnh đưa sự việc ra ánh sáng.

Dù một mực phủ nhận mọi cáo buộc, ông Najib vẫn phải đối diện với sự xoay chuyển khốc liệt của chính trường. Thất bại trong cuộc bầu cử, ngay lập tức ông Najib và phu nhân Rosmah Mansor bị cấm rời khỏi Malaysia, bị triệu tập phục vụ điều tra.

Thất bại trong cuộc bầu cử vừa qua là bước ngoặt dẫn đến cú "ngã ngựa" của ông Najib.

Chính quyền mới vào cuộc mở lại hồ sơ điều tra bê bối quỹ đầu tư nhà nước 1MDB. Đây là quỹ đầu tư được ông Najib sáng lập năm 2009, với mục đích ban đầu nhằm phát triển kinh tế-xã hội, thông qua các khoản đầu tư trực tiếp từ nước ngoài.

Tuy nhiên, theo cáo buộc, đây chính là kho tiền tham nhũng, được chuyển ra nước ngoài để rửa tiền. Sau này, bê bối liên quan đến 1MBD đã dẫn đến hàng loạt cuộc điều tra ở Malaysia, Mỹ, Singapore, Thụy Sĩ, Trung Quốc.

Tháng 5/2018, Bộ trưởng Tài chính Malaysia Lim Guan Eng tiết lộ, quỹ 1MDB đã vỡ nợ. Trước đó, những con số báo cáo hàng tỷ USD còn trong quỹ để đầu tư ra nước ngoài đều là giả.

Cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak

Nhà chức trách Malaysia đã kịp thời phong tỏa 408 tài khoản ngân hàng với tổng số tiền gần 273 triệu USD có dính líu đến hành vi biển quỹ, lạm dụng công quỹ từ 1MDB. Các tài khoản trên liên quan tới 81 cá nhân cùng 55 công ty bị cáo buộc nhận tiền từ 1MDB.

Đương kim Thủ tướng Mahathir Mohamad đã đặt mục tiêu lấy lại số tiền thất thoát hàng tỷ USD. Lời cam kết khiến người dân Malaysia nức lòng.

Bộ Ngoại giao Mỹ từng cáo buộc ít nhất 4,5 tỷ USD đã bị lấy khỏi quỹ 1MDB. Khoản tiền này đã được vung tay chi xài không tiếc cho những món đồ đắt đỏ, cả các bất động sản (ở Beverly Hills, New York, London) cùng du thuyền sang trọng dành cho giới thượng lưu.

Tham vọng bất chính

Quỹ 1MDB chỉ là một trong những vụ ồn ào mà ông Najib bị cáo buộc có liên quan. Ông vẫn còn trong tầm ngắm của một hồ sơ rất có thể bị lật lại bất cứ lúc nào, liên quan thương vụ mua hai tàu ngầm của Pháp năm 2002, thời điểm ông Najib là Bộ trưởng Quốc phòng.

Thương vụ này "ngốn" hết 1,17 tỷ USD. Phía Pháp cũng tiến hành điều tra nhiều đối tượng liên quan, có dấu hiệu tham nhũng vì mức hoa hồng quá bất thường.

Cũng liên quan tới thương vụ này là cái chết bất thường của nữ phiên dịch người Mông Cổ Altantuya (28 tuổi), trong một vụ nổ ở Kuala Lumpur.

Những ai từng ủng hộ ông Najib có lẽ rất tiếc nuối, khi chứng kiến quá trình phấn đấu và không ngừng nỗ lực của một chính trị gia đi lên từ tuổi trẻ khát khao trở thành một nhà cải cách.

Phu nhân Rosmah Mansor được cho là một trong những nhân tố chính khiến ông Najib trượt dài.

Khám xét căn hộ cao cấp của ông Najib ở Jalan Raja Chulan, cảnh sát phát hiện núi đồ hiệu khổng lồ của phu nhân Rosmah Mansor. Bà được cho là một trong những nhân tố chính khiến ông Najib trượt dài với tham vọng bất chính.

Ông Najib từng có sự nghiệp chính trị vững vàng hơn bất cứ ai. Ông là con trai của ông Abdul Razak, Thủ tướng thứ hai của Malaysia. Năm 25 tuổi, ông được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Năng lượng, Viễn thông và Bưu điện.

Thời điểm trước năm 2009, khi ông Najib chưa là Thủ tướng Malaysia, bà Madam Rosmah đã tự nhận mình là Đệ nhất phu nhân. Ngay sau khi chồng nhậm chức thủ tướng, phu nhân Rosmah Mansor bắt đầu bị mọi người để ý vì thói quen bay hẳn sang nước ngoài mua sắm phung phí.

Bà Rosmah Mansor "nghiện" mua sắm hàng hiệu.

Một trong những chia sẻ của bà khiến dư luận bức xúc là kể về việc thuê thợ làm tóc về tận nhà phục vụ mình với giá hơn 400 USD, số tiền lớn hơn cả mức thu nhập trung bình của người dân Malaysia năm 2015 - là 300 USD.

Cũng trong năm 2015, tờ New York Times còn làm hẳn bài phóng sự điều tra bà Rosmah đến New York sắm hàng triệu USD trang sức.

Ông Mahathir Mohamad kể, trong một lần trò chuyện riêng, ông Najib cao hứng cho rằng tiền mặt là vua, là công cụ tối thượng để thu hút và duy trì ủng hộ chính trị ở Malaysia. Đây cũng là “tử huyệt” mà phe đối lập dựa theo đó lật lại những hồ sơ tình nghi ông Najib dính líu tham nhũng.

Anh Thông (Theo Straits Times, Malaysian Insight)