Crimea: Giấc mơ sắp thành sự thật

“Người Crimea đã thực hiện sự lựa chọn của mình”. Đó là tuyên bố của ông Mikhail Malyshev, Chủ tịch Ủy ban bầu cử nước cộng hòa, sau khi kiểm xong 100% phiếu bầu, với gần 96,77% người dân Crimea tán thành phương án gia nhập Liên bang Nga, những người phản đối chỉ chiếm 3,2%.

Phát biểu về cuộc trưng cầu mang tính lịch sử về tương lai Crimea, ông Mateusz Piskorski, trưởng đoàn đại biểu Ba Lan trong thành phần các quan sát viên quốc tế, ghi nhận cuộc bỏ phiếu không có trường hợp vi phạm và khẳng định người dân Crimea có đầy đủ quyền tự quyết và quyền lựa chọn tương lai của mình.

Ông Bogdan Bezpalko, Phó giám đốc Trung tâm Ukraine và Belarus của Trường ĐH Tổng hợp Moscow mang tên Lomonosov nói: “Hầu hết cư dân Crimea thường xuyên tự liên kết mình với Nga trong suốt 23 năm qua, sau khi Ukraine tách khỏi Liên bang Xô Viết. Khi cơ hội đến, hầu hết người Nga tại Crimea đã dồn sức thực hiện ý nguyện của mình. Người dân nước Cộng hòa Crimea giờ đang rất phấn chấn, vì một giấc mơ sắp thành sự thật”.

Người dân Crimea ăn mừng thắng lợi sau cuộc bỏ phiếu trở về với nước Nga - Ảnh: Reuters

Trước đó, hãng tin RIA Novosti dẫn lời ông Vladimir Zharihin, Phó giám đốc Viện các nước CIS, tiên đoán về “hậu quả” của cuộc trưng cầu trong trường hợp người dân bán đảo Crimea gắn tương lai của mình vào nước Nga. Theo ông Zharihin, chính quyền Kiev và đồng minh phương Tây của họ tất nhiên sẽ tìm cách gây áp lực hòng quay ngược bánh xe lịch sử. Ông nói: “Thoạt đầu không tránh khỏi sự lúng túng, nhưng về sau sẽ xuất hiện sự liên kết và những biện pháp cứng rắn để “dẹp yên” Crimea”.

Đài Tiếng nói nước Nga (VOR) ngày 17/3 dẫn lời bà Larisa, một phụ nữ ngoài 50 tuổi tham gia cuộc tuần hành ở Donetsk, một thành phố miền Đông Ukraine: “Nếu người Crimea muốn trưng cầu dân ý và sống độc lập, thì đó không phải tội ác”. Những người nói tiếng Nga sống tại các thành phố khác thuộc Ukraine hẳn cũng có chung suy nghĩ như bà Larisa, VOR khẳng định. Trong khi đó, người Nga tại Moscow có thái độ dứt khoát hơn. Cô Ilya Knyazev, 31 tuổi, một giám đốc bán hàng ở Moscow, nhận xét: “Việc nước Mỹ can dự vào tình hình Ukraine vốn chẳng liên quan gì tới họ thật là đáng trách. Tôi ủng hộ Crimea gia nhập Nga”.

Tuy nhiên, không phải mọi người dân ở Crimea đều hân hoan chào đón việc lãnh thổ này trở về với nước Nga - đó là những người Hồi giáo Tatar - chiếm khoảng 12% dân số nước Cộng hòa tự trị Crimea. Hãng tin AFP đưa tin, khoảng 200 người thiểu số Tatar đã rời khỏi khu tự trị Crimea để đến thành phố Lviv phía Tây Ukraine, sát biên giới với Ba Lan, sau khi chính quyền Crimea thông qua sắc lệnh ủng hộ việc sáp nhập vào Nga. “Ở đây tôi mới cảm thấy an toàn. Tôi lo lắng cho sự an nguy của con cái tôi khi lính Nga có mặt ở Crimea”, một bà mẹ trẻ người Tatar rời khỏi Crimea cùng ba đứa con, nói với phóng viên AFP.

Người dân các thành phố lớn ở Ukraine - Kharkov, Donetsk - chia vui với thắng lợi cuộc trưng cầu ở Crimea - Ảnh: VOR, RIA Novosti

Trả lời phỏng vấn của RIA Novosti liên quan đến tương lai của người Tatar ở Crimea, Thủ tướng Sergey Aksenov đề xuất, người Tatars ở Crimea sẽ tham gia tất cả cơ quan quyền lực nhà nước tự trị, đồng thời dành cho họ ghế phó thủ tướng, hai ghế bộ trưởng và các vị trí cao khác trong bộ máy chính quyền. Ông Aksenov cũng cam kết sẽ thực hiện chế độ song ngữ, vì trong cuộc sống hàng ngày người dân Crimea phổ biến sử dụng tiếng Nga và tiếng Tatar.

Các diễn biến sau bầu cử diễn ra rất mau lẹ, như được lên kế hoạch chi tiết từ trước. Ngày 17/3, Tổng thống Nga Putin ký sắc lệnh công nhận Cộng hòa Crimea là một quốc gia độc lập và có chủ quyền, mở đường để các nhà lập pháp Nga thông qua việc tiếp nhận Crimea vào Liên bang Nga. Ngày 18/3, Tổng thống Putin gửi một thông điệp bất thường đến Quốc hội Liên bang Nga về tình hình liên quan đến Crimea. Trước đó, Quốc hội Crimea, theo kết quả của cuộc trưng cầu dân ý, thông qua quyết định trở thành một quốc gia độc lập, rút khỏi Ukraine và nộp đơn gia nhập Liên bang Nga. Một phái đoàn Quốc hội Crimea đã đến Moscow ngay sau ngày bỏ phiếu để thảo luận thủ tục cần thiết cho Crimea trở thành một phần của Nga. Đến chiều 18/3 (giờ Việt Nam), Tổng thống V.Putin và Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội Crimea đã ký Hiệp ước kết nạp Crimea vào lãnh thổ LB Nga.

Trong các nỗ lực để Crimea nhanh chóng ổn định và “tương thích” với Nga, từ tuần tới, Crimea chính thức đưa đồng rúp vào sử dụng song song với đồng hryvna của Ukraine (UAH). Hai loại tiền tệ này sẽ lưu hành song song trong khoảng sáu tháng trước khi đồng rúp trở thành tiền tệ chính thức. Crimea cũng đổi giờ theo giờ Moscow từ ngày 30/3, theo đó người dân Crimea điều chỉnh đồng hồ sớm lên hai giờ.

Phát biểu tại một cuộc mít tinh ở Simferopol, Thủ tướng Crimea Sergei Aksionov nói: “Không ai có thể lấy đi chiến thắng của chúng tôi. Chúng tôi sẽ trở về với nước Nga".

CẨM HÀ (Theo VOR, RIA Novosti, AFP)