COVID-19 thay đổi hình ảnh về trường học của cả thế hệ học sinh

Sau một năm đại dịch, những thay đổi trong cuộc sống khiến hàng triệu trẻ em khó quay lại trường học - ẢNH: AP

Thay đổi để thích nghi

Trường trung học của Pauline Rojas (18 tuổi) ở San Antonio, bang Texas (Mỹ) đang mở cửa. Thế nhưng, giống như nhiều bạn cùng lớp, cô nữ sinh không trở lại lớp học và rất ít quan tâm đến việc đó. Trong đại dịch COVID-19, Rojas bắt đầu làm việc từ 20 đến 40 giờ mỗi tuần tại một nhà hàng thức ăn nhanh và sử dụng số tiền này để thanh toán hóa đơn internet của gia đình, mua quần áo và tiết kiệm để sắm xe hơi.

Rojas biết rõ một năm học trực tuyến bị chèn ép giữa các ca làm việc kết thúc vào lúc nửa đêm đã ảnh hưởng đến việc học của mình. Tuy nhiên, cô chọn đảm nhận vai trò trụ cột gia đình của mình, chia sẻ trách nhiệm với người mẹ làm việc tại một cửa hàng kim khí.

Đại dịch đã làm thay đổi cách giảng dạy, cũng như định nghĩa của một thế hệ học sinh về trường học. Nếu không có những phương án hỗ trợ phù hợp, sẽ mất nhiều năm để nền giáo dục quay về trạng thái bình thường - ẢNH: NY TIMES

Theo một cuộc khảo sát liên bang, chỉ một phần nhỏ các trường học ở Mỹ vẫn đóng cửa hoàn toàn vào tháng 5/2021, bao gồm 12% trường tiểu học và trung học cơ sở, một số ít trường trung học phổ thông. Song, tỷ lệ học sinh học hoàn toàn từ xa lớn hơn nhiều, chiếm hơn 1/3 học sinh khối lớp Bốn và lớp Tám, thậm chí khoảng 40% đối với nhóm học sinh trung học phổ thông.

Theo một ước tính, ba triệu học sinh trên toàn xứ cờ hoa đã ngừng đến lớp, bất kể trực tuyến hay trực tiếp, từ khi đại dịch bắt đầu.

Dù đại dịch dường như đang trong tầm kiểm soát khi kế hoạch tiêm chủng tiếp tục diễn ra, nhiều chuyên gia giáo dục nói, nỗi sợ hãi về COVID-19 không còn là lý do chính khiến học sinh chọn không tham gia lớp học. Cuộc sống của nhiều trẻ em và phụ huynh đã thay đổi theo những cách khiến việc đưa trẻ trở lại trường trở nên khó khăn. Hậu quả có thể sẽ ảnh hưởng đến hệ thống giáo dục trong nhiều năm, đặc biệt nếu các tiểu bang và học khu tiếp tục cho học sinh lựa chọn cách học trực tuyến.

Thanh thiếu niên thuộc các gia đình có thu nhập thấp phải gánh vác rất nhiều công việc nhằm kiếm tiền trang trải cuộc sống, đặc biệt khi có quá nhiều bậc cha mẹ bị mất việc làm. Mặt khác, các bậc cha mẹ đã sắp xếp lại lịch chăm sóc trẻ để vượt qua những tháng dài trường học bị đóng cửa, trẻ phải học bán thời gian. Họ không muốn lại phải thay đổi các thói quen đã hình thành. Một số gia đình không biết các trường công lập địa phương đã mở cửa trở lại, vì rào cản ngôn ngữ hoặc thiếu thông tin liên lạc hiệu quả từ các học khu.

Trường lớp không còn hấp dẫn

Chín giờ sáng, trở về nhà sau ca trực đêm tại một sòng bạc, Precious Coleman (bang Mississippi, Mỹ) chỉ muốn ngả xuống giường. Nhưng Jordyn, đứa con trai 11 tuổi của cô, đang đợi. Cụ thể hơn, cậu bé chờ chiếc điện thoại di động của mẹ để bắt đầu vào học. Vì căn hộ của họ không có internet, Jordyn dùng điện thoại để dự lớp học ảo hai ngày một tuần.

Vào thời điểm Jordyn đăng nhập, cậu bé đã bỏ lỡ hai tiết học. Đến tiết thứ sáu, Jordyn ngủ thiếp đi còn Coleman, dù cố gắng hết sức để thức và giám sát việc học của con, cũng đã ngủ say. Kết quả, cả hai đều không nghe thấy giáo viên toán của Jordyn thông báo về bài kiểm tra đặc biệt quan trọng sắp tới. Jordyn có nguy cơ trở thành một trong những học sinh bị bỏ lại trong đại dịch COVID-19.

Cậu bé gặp rắc rối vì đã lỡ mất ba tuần giảng dạy kể từ tháng Chín, do không đăng nhập hoặc bỏ lỡ nhiều tiết học. Nhân viên trường đến thăm căn hộ của gia đình và gửi cho Precious tin nhắn cảnh báo rằng Jordyn có nguy cơ học lại lớp Năm. Với những gì đang diễn ra, việc học của cậu bé sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng.

Trước đại dịch, Jordyn được các giáo viên đánh giá là một học sinh thông minh nhưng dễ mất tập trung. Dù vậy, đại dịch đã làm thay đổi tất cả.

Jordyn đang học trực tuyến với điện thoại của mẹ. Dễ nhận thấy cậu bé đang mệt mỏi và chán nản - ẢNH: NY TIMES

Học tập từ xa rõ ràng là một trong những khó khăn Jordyn phải đối mặt. Mẹ cậu bé nói, với mức lương 12 USD/giờ của cô, gia đình họ không thể đăng ký mạng wifi. Nhiều gia đình ở Mississippi cũng lâm vào hoàn cảnh tương tự với khoảng một nửa số học sinh toàn bang không có kết nối internet đáng tin cậy ở nhà - tỷ lệ cao nhất ở Mỹ. Sau nhiều lần việc học bị gián đoạn khiến Jordyn không thể theo kịp bài vở, cậu thổ lộ: “Cháu từng thích trường học. Bây giờ cháu không còn thích nữa vì nó quá khó”.

Ám ảnh về đại dịch
Grace tràn đầy hy vọng khi bước vào bậc trung học. Cô gái 16 tuổi còn hai năm nữa sẽ tốt nghiệp và cô muốn làm cho cha mẹ mình tự hào, đặc biệt là cha cô. Grace kể: "Tôi đã nói với cha rằng tôi yêu ông ấy và tôi sẽ luôn cố gắng hết sức".

Đây là lời hứa cuối cùng Grace chia sẻ với cha mình, khi ông đặt nội khí quản tại một đơn vị chăm sóc tích cực (ICU) dành cho bệnh nhân COVID-19. Cha Grace qua đời ngay ngày hôm sau, 9/4/2020, ở đỉnh điểm của làn sóng lây nhiễm đầu tiên tại Pháp. Thế giới của Grace đã tan vỡ. Cô thiếu nữ sợ hãi khi đi học trở lại ở Seine-Saint-Denis, một vùng ngoại ô phía đông bắc Paris, nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch vào tháng 9/2020.

Khi quay trở lại lớp học, đó vẫn là ngôi trường trong trí nhớ của Grace. Tuy nhiên, đối với cô, mọi thứ đều thay đổi. Grace lo lắng liệu bạn bè có đối xử với mình khác trước và rồi ngạc nhiên khi một trong những người bạn cùng lớp tâm sự rằng chính cô ấy cũng đã mất cha vì COVID-19.

Một phòng học trống ở Trường Saint-Exupery, ngoại ô La Courneuve của Paris, Pháp chỉ đóng cửa hệ thống trường học tổng cộng 10 tuần suốt đại dịch - ẢNH: GETTY IMAGES

Ít nhất 20 học sinh ở trường của Grace đã mất một người thân trong gia đình vì COVID-19 vào năm 2020. Không có gì cho thấy những cái chết này là do lây nhiễm từ trường nhưng các học sinh tại Eugene Delacroix đều có chung nỗi sợ, rằng chính bản thân đã mang COVID-19 về nhà và lây nhiễm cho người thân.

Pháp duy trì chính sách mở cửa trường học như một thành tích đáng tự hào, vừa khởi động lại nền kinh tế vừa cung cấp dịch vụ xã hội, với một số học sinh phụ thuộc vào những bữa ăn giá rẻ hoặc miễn phí ở trường. Pháp chỉ đóng cửa trường học tổng cộng 10 tuần trong suốt đại dịch. Vào tháng 9/2020, hơn 12 triệu học sinh ở Pháp phải trở lại lớp học. Không phải tất cả các trường học đều có thể tôn trọng những quy tắc an toàn, đặc biệt là trường ở các khu dân cư nghèo.

Maëlle Benzimera (17 tuổi) - một học sinh khác đang theo học tại Eugene Delacroix; sống cùng cha mẹ, anh trai và chị gái - cho biết cô luôn lo lắng về khả năng lây nhiễm bệnh cho người thân mỗi khi đến trường. Benzimera nói: “Tôi biết rằng nếu mình bị nhiễm vi-rút, tôi sẽ cảm thấy không khỏe một thời gian, nhưng tôi sẽ không bệnh nặng đến mức phải đến bệnh viện. Trong khi đó, nếu cha mẹ hoặc ông bà của tôi nhiễm bệnh, họ có thể chết hoặc nhập viện trong tình trạng xấu. Tôi luôn bị ánh ảm về điều này kể từ tháng 9/2020 đến nay”.  

Ngọc Hạ