Thông thường, hệ thống miễn dịch thích nghi và phức tạp của con người đủ để chống lại nấm, nhưng khi lá chắn đó bị suy yếu do bệnh tật, điều kiện bẩm sinh hoặc tuổi tác, "virus nấm đen" sẽ dễ tấn công hơn rất nhiều.
Các bác sĩ ở Ấn Độ đang phẫu thuật nội soi cho một bệnh nhân mắc bệnh nấm mucormycosis hay còn gọi là "nấm đen" - Ảnh: EPA |
Khi COVID-19 xuất hiện, các bác sĩ nhận thấy rằng, steroid - một chất ức chế miễn dịch là loại tốt nhất họ để chống lại virus. Các bác sĩ thường cho bệnh nhân COVID-19, những người bị nhiễm trùng do vi khuẩn thứ phát, dùng kháng sinh phổ rộng để phòng ngừa. Nhưng chính sự kết hợp của phổi bị COVID-19 tàn phá cùng hệ thống miễn dịch suy giảm và cả vi khuẩn tốt và xấu đều bị tiêu diệt bởi thuốc kháng sinh đã khiến các bệnh nhân nặng hơn khi tiếp xúc với nấm mốc.
Tiến sĩ Tom Chiller, Giám đốc Chi nhánh Bệnh Mycotic tại Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ cho biết: "Đó là một "cơn bão hoàn hảo" cho những sinh vật này, và chúng tôi đang nhìn thấy nó".
Trước khi xảy ra đại dịch, ở Ấn Độ, tỷ lệ nhiễm trùng “nấm đen” hiếm và gây chết người được ước tính cao hơn khoảng 70 lần so với phần còn lại của thế giới. Thế nhưng khi COVID-19 bùng phát, nhiều bệnh viện đã sử dụng steroid điều trị cũng như tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường không kiểm soát được đã khiến "đại dịch nấm đen" gia tăng.
Các nhà khoa học cho biết, các báo cáo liên quan đến một số trường hợp nhiễm nấm khác, do mầm bệnh Aspergillus và Candida auris, đã xuất hiện trên những bệnh nhân COVID-19 nhập viện. Đặc biệt, bệnh nhiễm nấm aspergillosis, thường thấy kết hợp với bệnh cúm, đã được tìm thấy ở các bệnh nhân COVID-19 bị bệnh nặng trên toàn cầu, từ Mỹ đến Anh, Pháp, Pakistan và dĩ nhiên là Ấn Độ.
Một đánh giá tổng hợp gần đây về 19 nghiên cứu quan sát bệnh nhân COVID-19 nhập viện từ các quốc gia khác nhau cho thấy tỷ lệ chung của bệnh nhiễm nấm liên quan đến COVID-19 là 13,5% từ 1.421 bệnh nhân, với khoảng 2,5% đến 35%. Bất chấp việc sử dụng rộng rãi thuốc chống nấm, gần một nửa số người bị nhiễm bệnh đã chết.
Tiến sĩ Darius Armstrong-James, giảng viên cao cấp lâm sàng về các bệnh nấm đường hô hấp tại Đại học Hoàng gia London, cho biết: “Về cơ bản, phổi càng có nhiều tổn thương do virus, bệnh nhân càng có nhiều khả năng bị nhiễm nấm. Các bệnh nhiễm trùng do nấm gây chết người nhiều hơn so với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Chúng khó điều trị, khó chẩn đoán và gây ra tỷ lệ tử vong cao hơn”.
Armstrong-James, người cũng lãnh đạo đơn vị bệnh nấm tại bệnh viện Hoàng gia Brompton, ước tính khoảng 10-15% bệnh nhân COVID-19 bệnh nặng đã mắc bệnh aspergillosis tại các bệnh viện ở Anh.
David Denning, giáo sư về các bệnh truyền nhiễm và sức khỏe toàn cầu tại Đại học Manchester, cho rằng việc lơ là và xem thường bệnh nấm đen sẽ có những hậu quả trong tương lai. Theo những đánh giá của các nhà khoa học, nếu một người nhiễm bệnh nấm đen thì nguy cơ tử vong là 50%, nhưng nếu một người bị COVID-19 nhiễm nấm đen có thể tử vong, đặc biệt là ở những bệnh nhân chăm sóc đặc biệt.
Bác sĩ kiểm tra tình trạng của một bệnh nhân COVID-19 đã hồi phục trước khi phẫu thuật loại bỏ bệnh nấm tại một bệnh viện ở Ghaziabad, Ấn Độ - Ảnh: Getty Images |
Thảo Nguyễn (theo The Guardian)