Công chúng Thủ đô "mãn nhãn" với vở ballet cổ điển và mẫu mực-Kep Hạt Dẻ

Sau đêm diễn thành công vở Hồ Thiên Nga tại TP HCM (1/2016), Nhà hát Ballet Nga Talarium Et Lux nhanh chóng di chuyển ra Hà Nội, mang đến cho công chúng Thủ đô vở ballet cổ điển và mẫu mực Kep Hạt Dẻ. Tối 3/12, trong không khí Giáng sinh đến sớm, khán giả mộ điệu của Hà Nội được chìm trong những giai điệu bất hủ của Tchaikovsky, những điệu nhảy tuyệt vời được biên đạo bởi nghệ sĩ Vladimirovich.

Đặc biệt hơn, đây là lần đầu tiên những nghệ sĩ ba-lê tài năng đến từ nước Nga trình diễn cùng 20 em nhỏ của Việt Nam – những vũ công được tuyển chọn từ cuộc thi Ballet nhí khởi động từ tháng 9 vừa qua.

1. Kết hợp tuyệt vời của âm nhạc, những vũ điệu và hình ảnh 3D

Buổi công diễn vở vũ kịch Kẹp Hạt Dẻ tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia tối 3/12 muộn hơn 30 phút để đợi những hàng khán giả xếp hàng không chỉ bước vào khán phòng xem ballet mà còn để thích thú đón nhận một mùa giáng sinh đã đến. Lối trang trí đơn giản nhưng ấm áp mùa lễ hội ngay tại sảnh đã khiến các khán giả nán lại chụp ảnh lưu niệm. Khán phòng tối dần, đằng sau lớp vải nhung màu mực xanh bắt đầu ánh lên những hình ảnh lung lý, bí ẩn. Âm nhạc của Tchaikovsky nổi lên, dồn dập và mời gọi, lôi kéo khán giả vào không khí đêm Giáng sinh ngay khi bức màn từ từ được kéo sang hai bên.

Ngay từ những phút đầu tiên, Nhà hát Talarium Et Lux đã khiến mọi người thích thú bởi chính ý tưởng kết nối ballet cổ điện với công nghệ hiện đại. 5 màn hình LED khổng lồ với những hình ảnh sống động, chuyển cảnh mượt mà, kết hợp với âm nhạc của Tchaikovsky nhanh chóng đưa người xem tập trung vào sân khấu, với tuyết rơi và những ánh đèn dần sáng lên. Một trong những ngôi nhà đó, sẽ diễn ra câu chuyện cổ tích lạ lùng, đầy phiêu lưu và ấm áp mang tên – Kẹp Hạt Dẻ.

Phần mở màn của Kẹp Hạt Dẻ được thực hiện bởi 20 em nhỏ xuất sắc từ cuộc thi Ballet nhí từ trước đó. Có lẽ 25 phút mở màn của vở Kẹp Hạt Dẻ tối qua có lẽ là 25 phút ấn tượng nhất, khi khán giả được nhìn thấy những em nhỏ Việt Nam trình diễn hồn nhiên và sống động trên sân khấu. Không màu mè kiểu cách cũng không phải những động tác khó khiến người xem thán phúc, các em mang đến cái hồn nhiên thực tuyệt vời, đúng với tinh thần của đêm Giáng sinh. Đứng trên đầu ngón chân, di chuyển nhịp nhàng; những cánh tay thon di chuyển, những điệu múa đôi – các em say mê trong từng cử động, như thế đang sống trong không khí của một bữa tiệc đêm Giáng sinh đúng nghĩa.

Nếu như các vũ công nhí Việt Nam là một điểm nhấn ở phần đầu thì phần 2 thực sự khiến khán giả hào hứng và thích thú. Hành trình của Clara và Kẹp Hạt Dẻ đến vương quốc kẹo ngọt với những vũ điệu khác nhau. Trên sân khấu, khán giả một lần nữa được thấy sự tuyệt vời của công nghệ hình ảnh 3D hiện đại. Từng bối cảnh được thể hiện một cách đẹp mắt và độc đáo khiến người xem dễ hình dung và bám sát được nội dung của vở vũ kịch.

Nhưng điều tuyệt vời nhất chính là những màn múa đôi đầy thăng hoa của các nghệ sĩ đến từ Nhà hát Talarium Et Lux. Được biên đạo bởi nghệ sĩ Vladimirovich, khán giả lại được chứng kiến những đặc sắc và đa dạng của những điệu múa ballet.

Đặc biệt nhất phải kể đến hai nghệ sĩ của vở diễn lần này là Olga Pavlova và Sergay Smirnov. Olga với thể hình nhỏ nhắn, mỏng manh nhưng kỹ thuật hết sức tuyển vời. Những động tác khó đều được Olga thể hiện thuyết phục. Cô khiến cho người xem tin vào thế giới của những vũ điệu trong Kẹp Hạt Dẻ là có thật. Trong khi đó, Sergey Smirnov cũng có sự kết nối một cách tuyệt vời với bạn diễn với sự mạnh mẽ, dứt khoát và say đắm ...

Vở ballet "Kẹp Hạt Dẻ" này được nhà soạn nhạc thiên tài P.Tchaikovsky soạn vào năm 1890, dựa trên truyện ngắn "Kẹp hạt dẻ và Vua chuột" của nhà văn Đức E. T. A. Hoffmann. Âm nhạc mà Tchaikovsky viết cho "Kẹp hạt dẻ" phức tạp hơn các vở ballet khác của ông. Vào thời điểm sáng tác, Tchaikovsky đã được gọi là một trong các nhà cách tân vĩ đại nhất của âm nhạc ballet. "Kẹp hạt dẻ" vẫn theo chủ đề chính là cuộc đấu tranh giữa cái ác và tình yêu, và nguyên tắc giao hưởng hóa ballet vẫn được tác giả phát triển. Âm nhạc đã vẽ nên hai thế giới - thế giới thực và thế giới viễn tưởng.

Thế giới thực là nơi người ta đón Giáng sinh đầm ấm, và các giai điệu khiêu vũ thông thường như polka, galop, waltz, trong khi điệu menuet và grossvate…. Thế giới viễn tưởng với những hiệu ứng của bộ dây và bộ gỗ minh họa tiếng động của chuột, kèn oboe và trống trong mô tả trận chiến của chuột và đồ chơi... Đặc biệt giai điệu của "Điệu waltz của những bông tuyết" tạo nên ấn tượng điều gì đó rất nhẹ đang bay như không trọng lượng.

Khi Tchaikovsky sáng tác vở ballet "Kẹp hạt dẻ", ban đầu điều làm ông mệt mỏi nhất là Confiturembürg - thành phố bánh kẹo cổ tích. Ông đã tìm ra cách giải quyết - đó là lễ hội của các điệu múa dân tộc: điệu múa "Trà" của Trung Hoa, điệu múa "Cà phê" của Ả Rập, điệu múa "Sô cô la" của Tây Ban Nha phối hợp với điệu Trepak của Nga, điệu múa của tiên nữ Kẹo bi, điệu múa của những mục đồng bằng đường và kết thúc bằng cao trào long trọng - điệu "Waltz của những đóa hoa" rực rỡ và trong sáng.

Một cao trào lãng mạn khác - adagio - màn trình diễn của hoàng tử và nữ nhân vật chính. Giai điệu hoành tráng và tươi sáng của Adagio là lý do khiến cho nhiều nhà phê bình cho rằng, đây không hoàn toàn là câu chuyện cổ tích cho trẻ em nữa. 

2. Về vở ballet “Kẹp Hạt Dẻ” 

Hơn 100 năm qua, "Kẹp hạt dẻ" luôn luôn là một trong những vở ballet cổ điển được yêu thích nhất trên thế giới của cả trẻ em và người lớn, đặc biệt trong những ngày cuối năm, khi mùa Giáng Sinh an lành và nhiều mộng ước đến với mọi người. Và đón mùa Giáng Sinh 2016, những mộng ước tuyệt đẹp đã đến với khán giả Việt Nam, qua vũ kịch “Kẹp hạt dẻ” với do các nghệ sĩ ballet danh tiếng đến từ nhà hát Talarium Et Lux. 

Kẹp Hạt Dẻ được trình diễn lần đầu tiên tại Nhà hát Mariinsky tại St.Petersburg vào ngày 18/12/1982. Vào cuối những năm 1960, vở diễn hoàn chỉnh đã gây tiếng vang lớn. Phải nói thêm rằng, chính nhà soạn nhạc Tchaikovsky đã mang lại cho vở vũ kịch này vẻ đẹp và sự hấp dẫn đặc biệt. Đây cũng là một trong những tác phẩm thành công nhất của ông và được khán giả yêu thích mãi đến ngày nay.

Hiện nay, vở Kẹp Hạt Dẻ được công diễn bởi vô số công ty ba lê, chủ yếu vào dịp Giáng Sinh, nhất là ở Mỹ. Những công ty ba lê chính của Mỹ thu 40% lợi nhuận hàng năm từ những vở diễn này.

Kẹp Hạt Dẻ gồm 2 màn gợi dậy được thế giới đầy mộng mơ và hấp dấp trong lòng khán giả, đặc biệt là lứa tuổi trẻ em. Bên cạnh đó, vở diễn này còn thu hút công chúng bởi những màn nhảy múa đặc biệt, kết hợp những điệu múa nổi tiếng từ các nước châu Âu.

Sự hấp dẫn của Kẹp Hạt Dẻ đã khiến cho Nhà hát Talarium Et Lux đã lựa chọn nó là một trong những vở ballet để dàn dựng và biểu diễn đầu tiên. Tháng 5/2013 vở Kẹp Hạt Dẻ được Talarium Et Lux công diễn lần đầu tiên trong công nghệ hiện đại như đã nêu trên, đã thành công rực rỡ và được đón nhận nồng nhiệt trên báo chí và trên truyền hình (trong đó đã được giới thiệu trên kênh truyền hình "Văn hóa").

Từ đó đến nay, Kẹp Hạt Dẻ trở thành một trong những điểm nhấn của Nhà hát, mang đến những sự mới mẻ trong từng chi tiết với sự tỉ mỉ và chu đáo khi kết hợp với những công nghệ hiện đại.

3. Về Nhà hát ballet Nga Talarium Et Lux

Talarium et Lux - Nhà hát đình đám - một hiện tượng của thế giới Ba-lê đương đại. Trong tiếng La-tinh, “Talarium et Lux” có nghĩa là “Ba-lê và Ánh sáng”. Ở nghĩa đen, cái tên ấy mô tả một cách chân thực nhất cách mà Talarium et Lux làm mới Ba-lê: Tạo ra hiệu ứng khi kết hợp Ba-lê với Nghệ thuật trình diễn ánh sáng cùng tất cả những kỹ thuật đa phương tiện (multimedia) mới nhất đang được sử dụng trong công nghiệp giải trí. Nhưng “Talarium et Lux” còn mang hàm ý về một luồng ánh sáng mới rọi vào Ba-lê, làm sống dậy một kỷ nguyên hoàng kim của những vở Ba-lê kinh điển, bằng hơi thở tươi mới của kỷ nguyên mà nó đang sống! "Mục đích của chúng tôi là giữ gìn những di sản vô giá của nghệ thuật múa ba- lê Nga vốn được kính ngưỡng trên toàn thế giới. Ngày hôm nay, khi mà giá trị sống, giá trị thẩm mỹ đã hoàn toàn thay đổi với sự thống trị của văn hóa Pop, chúng ta càng cần nỗ lực để hỗ trợ và thúc đẩy sự sống còn của các bộ môn nghệ thuật đỉnh cao, những vẻ đẹp tinh khiết,” Irina Omelchenko, Giám đốc của nhà hát nói.

Suốt từ khi thành lập nhà hát Talarium Et Lux, “Hồ Thiên Nga” và 'Kẹp Hạt Dẻ" trở thành vở diễn mang lại doanh thu lớn nhất, qua bàn tay dàn dựng của Mikhail Leonidovich Lavrovsky, Nghệ sĩ Nhân dân Liên Xô, Vũ công huyền thoại, Giám đốc Nghệ thuật Nhà hát. Tại các nước Pháp, Mỹ, Thuỵ Sĩ, Đức, Trung Quốc… hai vở diễn đã gặt hái những thành công vang dội. Tất nhiên, công nghệ không bao giờ thay thế được giá trị con người. Hiệu ứng đa phương tiện và cách tân chỉ để hỗ trợ cốt lõi là nghệ thuật trình diễn của ballet kinh điển. Người xem cần được đảm bảo cho những giá trị trường tồn và lung linh của nghệ thuật ba-lê. Những bước nhảy, những động tác ba-lê kinh điển vẫn phải là giá trị cốt lõi của vở diễn...

Để có 2 giờ đồng hồ thưởng ngoạn trọn vẹn cho khán giả ở mỗi đầu đất nước (1.12, tại TP Hồ Chí Minh đã diễn ra đêm ballet "Hồ Thiên Nga") là cả năm trời chuẩn bịô cùng vất vả của nhà sản xuất - Công ty CP Đào tạo và tư vấn Truyền thông AÂA và nhà tài trợ độc quyền Mobifone. Thành công vở Hồ Thiên Nga tại TP HCM và vở Kẹp Hạt Dẻ tại Hà Nội cũng như sự yêu quý của khán giả cho thấy, việc thưởng ngoạn những loại hình nghệ thuật cao cấp như ballet đang ngày càng là một nhu cầu có thật của công chúng Việt Nam.