Con uống thuốc ngủ tự tử vì quyền riêng tư bị xâm phạm

Gia đình tôi vừa qua một phen hoảng loạn vì con trai lớn của tôi, mới 15 tuổi, uống thuốc ngủ tự tử.

Đôi lần thấy con than phiền hay bị mẹ giám sát

May là bà nội phát hiện kịp, đưa đi cấp cứu. Cháu đã xuất viện mấy hôm nhưng về nhà không nói năng gì, chỉ nằm trong phòng, ai mang gì vào thì ăn uống, cứ trơ ra như không có cảm xúc. Lúc con nằm viện, tôi có lục lọi phòng cháu xem có gì lý giải được hành động đó không nhưng chẳng tìm thấy gì.

Đọc nhật ký, chỉ thấy đôi lần cháu than phiền về việc bị mẹ giám sát quá chặt, bắt phải đưa cả mật khẩu email, facebook và điện thoại. Chưa hết, mẹ còn lén đọc nhật ký, can thiệp vào việc cháu có bạn gái, là cô bé ở lầu dưới cùng chung cư. Có lần vợ tôi gặp hai đứa ngồi nói chuyện dưới công viên chung cư, đã xông đến làm ầm lên.

Tôi bận làm ăn nên không có thời gian nói chuyện với con, bỏ mặc vợ chăm sóc, dạy dỗ. Tôi hiểu, vợ tôi thương con, sợ con hư hỏng nên mới làm vậy. Việc xảy ra, vợ tôi rất lo lắng nhưng thật tình cũng không hiểu vì sao. Tôi phải nói chuyện với cháu thế nào? 

Tấn Quốc
(Q.2, TP.HCM)

Anh Tấn Quốc mến, 

Thư anh không cho biết việc sau cấp cứu cháu có được tham vấn tâm lý hay không? Cháu rất cần được đánh giá trạng thái tâm lý trước và sau khi tự tử không thành. Nếu cháu rơi vào trầm cảm thì nguy cơ tự tử lần nữa là điều gia đình anh rất cần chú ý. Anh chị cần thuyết phục cháu đi khám tâm lý để được chia sẻ, giúp đỡ bởi các chuyên viên.

Nếu cháu được đánh giá có biểu hiện trầm cảm thì cần có người đủ chuyên môn về lĩnh vực này trợ giúp. Cháu phải được khuyến khích nói ra những cảm xúc tiêu cực, lý do vì sao cháu hành động như vậy, có thể chưa hẳn là do sự giám sát của mẹ mà còn nguyên nhân sâu xa nào khác? Biết rõ vấn đề anh chị mới có thể giúp được cháu. Đó là việc cần làm ngay! 

Người cần giúp đỡ thứ nhì là mẹ cháu, để chị có thể ổn định sau biến cố này. Nỗi lo của người mẹ khi có con tự tử rất cần được chia sẻ. Hơn nữa, việc con tự tử lại có liên quan đến cách mẹ ứng xử khi con có bạn gái, sẽ càng khiến chị khủng hoảng, mất phương hướng hơn. Có thể chị đang tự trách bản thân đã có lỗi khiến con đau khổ đến mức tự tử.

Cũng may là chị được anh hiểu, chia sẻ và cảm thông. Mong anh tiếp tục an ủi, động viên, giúp chị kết nối lại với con. Đây cũng là một bài học cho những người làm cha mẹ có con đang tuổi lớn. Khi cha mẹ giám sát con chặt chẽ bằng cách can thiệp quá sâu vào sự riêng tư của con như đọc trộm nhật ký, đòi mật khẩu điện thoại, facebook, email sẽ gây phản ứng ngược cực đoan từ con, hậu quả rất khó lường.

Đọc trộm nhật ký của con là hành vi xâm hại trẻ em. La lối ầm ĩ khi thấy con đang ngồi cùng bạn gái cũng là hành vi không nên có; vì làm con mất thể diện, khiến con cảm thấy bị xúc phạm, bị mẹ coi thường. 

Với vai trò người cha, lại cùng là nam giới, anh cần trò chuyện với con, khơi gợi để con tâm sự hết những gì trong lòng cháu. Nếu cháu chưa sẵn sàng nói chuyện, anh hãy kiên nhẫn chờ, đừng cố ép. Anh có thể chủ động tâm sự trước nỗi lòng của mình khi con đối mặt với sinh tử, nỗi sợ mất con; xin lỗi con vì đã không dành thời gian cho con… Sự mở lòng của cha mẹ sẽ giúp con thấy mình được tôn trọng, được yêu thương và chia sẻ.

Giai đoạn này cháu cần có người bên cạnh để vừa quan tâm, chia sẻ vừa giám sát cháu, vì có thể cháu sẽ lặp lại hành động dại dột. Anh cũng có thể rủ cháu đi chơi đâu đó cùng anh hoặc cả nhà, hoặc đơn giản là ra ngoài uống cà phê cùng nhau, tùy sở thích của cháu. Để kéo cháu ra khỏi phòng, ra khỏi tâm trạng tiêu cực rất cần sự kiên nhẫn của cha mẹ. Biến cố của gia đình anh, xét về mặt tích cực thì lại là cơ hội để cả nhà quan tâm đến nhau, dành thời gian cho nhau hơn. 

Chúc anh, chị sớm cùng cháu vượt qua giai đoạn khủng hoảng này.

Chuyên viên tâm lý Phạm Thị Thúy