Con nghiện YouTube, phụ huynh chẳng lẽ bó tay?

Các bậc phụ huynh và nhà giáo dục từng than thở về sự xuất hiện của những chương trình truyền hình khiến trẻ cứ dán mắt vào tivi sau giờ học.

Nhưng các chương trình truyền hình khá khác với YouTube. Chúng chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định, quảng cáo được dán nhãn rõ ràng và phải đáp ứng các tiêu chuẩn phát sóng nhất định.

Youtube thu hút mọi lứa tuổi từ trẻ mầm non đến thanh thiếu niên vì nội dung phong phú - Ảnh: Getty Images

Trong khi đó, những clip có nội dung hỗn loạn, không qua kiểm duyệt có thể trình diễn trên YouTube giờ này sang giờ khác. Khi một video kết thúc, một video khác sẽ bắt đầu lập tức, hoặc trẻ có thể nhấn vào hàng dài những video đang chờ đợi. Cơ chế hoạt động này chả khác gì cơ chế của máy đánh bạc. Chúng được thiết kế nhằm khiến trẻ muốn nhiều hơn nữa.

Ngoài ra, quảng cáo cũng tinh vi hơn và thường đan xen vào các video hoặc các kênh dành riêng cho việc mua hàng.

Và ngày càng có nhiều nguồn nội dung được thiết kế nhắm vào đối tượng trẻ em với nhịp độ nhanh, màu sắc tươi sáng, âm nhạc hấp dẫn và dễ gây nghiện.

Hơn nữa, với các khán giả tuổi teen, bản chất nổi loạn của một số YouTuber càng khiến trẻ thích họ hơn. Nội dung kiểu không cần kịch bản lại có sức hút đặc biệt với với những người trẻ muốn tìm thời gian giải lao giữa vòng vây bài vở và những chuyện đau đầu khác.

YouTube đã vượt mặt truyền hình về mức độ ảnh hưởng đối với thanh thiếu niên (teen) và đang hướng đến đối tượng trẻ em nhỏ tuổi hơn.

Giờ đây không ít trẻ xem YouTuber là người nổi tiếng, là “idol” và khát khao trở thành ngôi sao YouTube như một cách thay thế cho những nghề vất vả hay một nghề nghiệp có thể đóng góp cho sự tiến bộ của xã hội.

Trong một khảo sát của công ty sản xuất đồ chơi Lego đối với 3.000 trẻ em đến từ Mỹ, Anh và Trung Quốc, có đến 1/3 trẻ tham gia khảo sát cho biết muốn trở thành “YouTuber” hay “Vlogger” khi trưởng thành. YouTuber- Vlogger trở thành nghề số 1, nghề nghiệp hàng đầu trong mơ của trẻ, vượt qua những nghề danh giá truyền thống như bác sĩ, luật sư hay kỹ sư. Kết quả này phần nào cho thấy sức ảnh hưởng của thế giới YouTube đối với trẻ em ngày nay.

Vấn đề là, có nhiều phụ huynh không hề biết con họ đang xem gì trên mạng, không bận tâm đến việc con có thảo luận với họ hay không khi gặp những hình ảnh và vấn đề không phù hợp trên mạng. Các kênh YouTube trở thành “người giữ trẻ” khi phụ huynh ăn trưa, ăn tối hay bận việc gì đó và cần đứa con nhỏ của họ ngồi yên một lúc.

Vậy, chẳng lẽ đành bó tay? Nếu con của bạn còn nhỏ, hãy xóa YouTube và cài đặt YouTube Kids. Nó không hoàn hảo, nhưng trẻ ít có khả năng tìm thấy những video có nội dung người lớn hơn.

Kế đó, dùng chức năng cài đặt trên Android hoặc iOS để hạn chế thời gian sử dụng YouTube. Dù bạn không thể bắt con từ bỏ YouTube hoàn toàn, nhưng giới hạn thời gian sẽ giúp trẻ chọn lọc nội dung mà không quá sa đà.

Không gì có thể thay thế vai trò làm cha mẹ của bạn. Hãy dành thời gian để nói chuyện với trẻ, yêu cầu trẻ chia sẻ với bạn những khám phá thú vị và cùng thảo luận về những nội dung khó hiểu hoặc gây rối. Hãy để trẻ hiểu rằng bạn không phán xét, không kết tội mà chỉ trao đổi và hướng dẫn.

An Bình