Con gái tướng quân - bản cáo trạng tham vọng quyền lực “chà đạp” phụ nữ

Con gái tướng quân (The General's Daughter, 1999) - bộ phim kinh dị hình sự dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Nelson DeMille - không những tố cáo mặt trái về bình đẳng giới, mà còn là bản cáo trạng thuyết phục cho thấy chủ nghĩa thân hữu, các trò lừa bịp hai mặt vẫn đang hằng ngày diễn ra trong các hệ thống chính trị. Ở đây, công lý dành cho đại úy Elisabeth Campbell đã bị khước từ bởi chính người cha quyền lực của cô.

“Ngủ với hầu hết sĩ quan dưới quyền tướng quân… Elisabeth từng nói với tôi rằng cô ấy muốn tiến hành cuộc điều tra thực nghiệm về chiến tranh tâm lý”, một nhân chứng cho hay sau cái chết lõa thể của nữ quân nhân ngay tại căn cứ. Nhưng sự thật, động cơ của hành vi sa đọa khiến cả khán giả lẫn tài tử John Travolta trong vai điều tra viên Paul Brenner, thuộc Cục Điều tra hình sự quân đội, đều phải “lùng bùng”: trả thù người cha mang lon đại tướng.

Quan lộ phía trước của nhà lãnh đạo quân đội hoàn hảo Đại tướng Campbell - do diễn viên gạo cội James Cromwell thủ vai - đang trên tiến trình sớm giải ngũ để hướng tới việc tham chính với hứa hẹn cho chức phó tổng thống, thì xảy ra việc cô con gái xinh đẹp của ông bị sát hại dã man. Đi sâu vào điều tra cùng với nữ sĩ quan Sara Sunhill (do Madeleine Stowe đóng), Brenner nhận ra đằng sau những bằng cấp, thành tựu trong binh nghiệp, sự thông minh “rối não” kẻ đối diện, Elisabeth mang một vết thương không thể chữa lành.

Người cha tiếng tăm lẫy lừng của cô đã chọn danh dự quân đội đi kèm những ngôi sao trên ve áo, thay vì đòi hỏi công lý cho con gái bị hiếp dâm tập thể ngay tại “thánh địa” West Point - trường võ bị danh tiếng, niềm tự hào của Lục quân Hoa Kỳ.

Kinh nghiệm từ các phim kinh dị khác thường hay có những hồi tưởng ẩn giấu về tuổi thơ, nhưng không, bộ phim của Simon West khiến tất cả ở trong thì hiện tại với cách cư xử của người cha. Dù đất diễn không nhiều, nhưng Leslie Stefanson đã diễn tả rành rọt tâm trí rối tung tuyệt vọng của một cô gái đối với đấng sinh thành, mà có lẽ càng ngày cô càng ghê tởm.

Đỉnh điểm của sang chấn đó chính là cảnh tượng cô dựng lại y sì hiện trường bảy năm trước ở trường võ bị, rồi “mời” kẻ có trách nhiệm lớn nhất đối với cuộc đời và sự tủi nhục của mình đến nơi. Vị tướng đã phải chứng kiến con gái không mảnh vải, bị cột tay chân hình chữ X và bị siết cổ bằng quần lót của cô… 

Tôi co rúm người lại với những câu thoại trong phân đoạn này:
“Bất cứ điều gì làm tổn thương cha đều làm cho tôi mạnh mẽ hơn” - Elisabeth rên siết dưới nền đất với chân tay bị trói.
“Con không thể làm tổn thương cha nữa đâu” - tướng quân đáp - “thậm chí điều đó tốt với cha”.
“Cha không bao giờ bảo vệ con… Cha ơi, xin đừng đi…”.

Không có gì ngạc nhiên khi kẻ đầy tham vọng chính trị kiên quyết trong xử lý vụ khủng hoảng gia đình nhiều năm trước và lần này cũng vậy, tướng Campbell tiếp tục bỏ đi. Ông dĩ nhiên vẫn quan tâm đến sinh mạng chính trị của bản thân hơn con gái, cho dù đó có thể là cái chết. Và Elisabeth đã lấy chính mạng sống của mình để trả thù người cha bằng cách “gài” cho sĩ quan cao cấp đại tá Kent - kẻ yêu nàng một cách bệnh hoạn - điên tiết lao đến hiện trường giả lập cảnh hiếp dâm năm nào, ra tay sát hại cô. Tình tiết phức tạp của phim khiến nghi phạm của án mạng lần lượt lướt qua tất cả các binh lính, sĩ quan cao cấp tại căn cứ do đại tướng làm tư lệnh phản ánh bức tranh bề trái thối tha không chỉ của quân đội.

Tạo ra bầu không khí thô ráp của nhà binh, đạo diễn Simon West dẫn người xem đi xuyên qua bộ phim tâm lý tội phạm nhọc mệt của ông bằng những pha châm biếm nhằm vào tham vọng quyền lực bởi hầu hết các nhân vật trong phim. Sự châm biếm còn nằm ở mắc mứu về cái gọi là “bí mật quốc phòng” chẳng qua chỉ là sự che đậy các hành vi tội ác chống lại phụ nữ tham gia quân đội.

Ở West Point trong bối cảnh phim, người ta không chấp nhận một nữ nhi can trường, giỏi giang hơn nam giới. Đặc biệt, một khi đã cầm súng bảo vệ tổ quốc, sự “khác biệt” của phụ nữ về lòng dũng cảm càng khiến cánh mày râu muốn đẩy họ vào tình huống nguy hiểm, đe dọa hoặc cưỡng bức.

Trước khi tuyên bố sẽ đưa đại tướng ra trước tòa án binh vì hành vi che giấu tội phạm, điều tra viên Brenner tỏ ra tởm lợm sự xấu xa hằng ẩn dưới những bộ quân phục hào nhoáng, chàng nói thẳng vào mặt tướng quân: “Tôi đã từng hỏi Moore thứ gì còn tệ hại hơn hiếp dâm? Bây giờ tôi đã biết: sự phản bội”.

Một phim kinh dị tiết lộ cho chúng ta chi tiết về cái chết khủng khiếp của người phụ nữ - nạn nhân của bất bình đẳng và là con tốt chính trị. Một cách nhẫn tâm, Elisabeth rõ ràng đã học được cách để xua đuổi ký ức đau thương, chính là tái hiện các sự kiện đã gây ra điều đó, kinh hoàng nhất là cho… cha mình. Nó thể hiện qua những lời giảng dạy tinh tế của cô với các sinh viên quân đội theo học môn tâm lý: “Mắt người có thể phân biệt 16 sắc thái của một màu. Một chiếc máy tính có thể phân biệt 256 sắc thái khác nhau như thế. Tuy nhiên, trái tim con người - thứ mà máy tính không thể trang bị được - có thể phân biệt một số lượng vô hạn các sắc thái đạo đức và tình cảm của chúng ta”.

Dù không cung cấp một giải pháp nào, nhưng Con gái tướng quân lại kết thúc bí hiểm với thông điệp cuối phim về số phận tướng Campbell như thể các bộ phim có kịch bản chuyển thể từ những câu chuyện có thật. Nó cũng cho biết tình trạng đã được cải thiện tích cực trong quân đội sau vụ án mạng chấn động với hàng trăm nghìn nữ quân nhân đang phục vụ tại các binh chủng ngày nay. 

Đoàn Phó Ba