“Cơm này, này...” giữa muôn trùng ẩm thực

Cơm tấm ngon chuẩn vị, lại có giá rất bình dân (Ảnh minh họa)

Cơm 2 món mang đi được gọi là “This! this rice!“ (“Cơm này, này” theo tay chỉ) là tin CNN phản ánh chuyện ở Hồng Kông. Đó là thói quen mới của cư dân đảo này sau mấy năm đại dịch COVID-19. Nó không chỉ tiện lợi, đơn giản cho người không nhiều thời gian ngồi thong thả nhà hàng. Nó đủ chất và đủ no cho người lao động và quan trọng là nó… rẻ.

Chuyện này khiến nhiều người nhớ lại thời đói nghèo cách đây 50 năm. Dân Hồng Kông sống sót nhờ cơm bình dân.

Bản tin của CNN gây nhiều ý kiến trái chiều. Người thì hoan nghênh thói quen mới tiện lợi, như một công thức tối giản nhưng đủ chất dinh dưỡng cơ bản giữa muôn trùng ẩm thực và muôn trùng lời khuyên lối sống lẫn ăn uống.

Người thì bảo: Hay ho gì! Các thứ rẻ tiền bình dân lại nở rộ ở Hồng Kông - nơi giàu có sang trọng, từng có tới 70 nhà hàng ẩm thực được gắn sao Michelin. Các nơi bán “Cơm này này” lan đến cả những khu vực sang trọng, là dấu hiệu của một nền kinh tế xuống cấp nghèo nàn.

Nhưng nhiều người vẫn thích. Chẳng thấy có lý do gì để chê. Kinh tế khó khăn, giảm sút sau đại dịch khiến nhiều người chọn cách tiết kiệm chi tiêu cũng là dễ hiểu. Không có con COVID-19 thì ngay đến Thượng Hải cũng có những căn hộ chỉ 6m². Sống ở đô thị thì “nói gì cũng đúng”, nói giàu có xa hoa đi bar uống bia, ngủ khách sạn nhiều sao hay nói nghèo xin cơm quán từ thiện, biệt thự tiền tỉ hay nhà ổ chuột, đều có hết. 

Thử tìm quán bình dân ngon rẻ ở Sài Gòn thôi, không nói tiệm lớn khách sạn, nhà hàng sang chảnh thì cũng… lia chia. Nào là “Cơm gà Nha Trang” với các loại gà luộc chiên xé ăn kèm đồ chua, chén xúp, nước xốt bơ trứng, nghe sang thế mà chỉ 37.000 đồng/phần. Nào là cơm niêu  Phú Ông - cá kho kiểu làng Vũ Đại, tép rang khế, vịt om sấu… 3 người ăn chỉ hết hơn trăm ngàn đồng.

Trên các cung đường lớn nhỏ Sài Gòn đều có hàng cà phê đem đi. Sáng sớm, ta có thể dừng lại mua tại “cửa hàng” là chiếc xe máy với anh bán hàng trẻ măng diện đồ tinh tươm kiểu nhân viên văn phòng chứ không nghèo khó bán rong. Nhìn thế đã tin tưởng chất lượng và vui vì các “ông lớn” đã cử “đại sứ” về với người đi đường, tin tưởng sản phẩm giữ nguyên chất lượng. Sản phẩm của hãng hẳn hoi.

Sài Gòn không thiếu gì, có đủ cho nhiều tầng lớp từ giàu, cận giàu đến cận nghèo và rất nghèo. Thế nên nếu không sành ăn, sẽ khó biết được cái gì hợp với mình, nó ở đâu. Thứ mà mình xài quen đã phải là tốt nhất chưa, hay nó còn ở đâu mình chưa biết. Đồ ăn, thức uống hợp với sức khỏe, với túi tiền, với tuyến đường đi lại - là điều tưởng dễ mà lắm lúc lại khó.

Nên vẫn cứ ước giá gì có nhiều chỗ ngon bổ rẻ, sạch sẽ bảo đảm, mình chỉ cần như dân Hồng Kông chỉ tay: Này… này… vài món cơ bản và ly nước giải khát rồi tiếp tục lên đường mà không phải lo rằng cứ nghèo là mua phải đồ ôi thiu, nhiễm hóa chất, bị lừa. Ít tiền vẫn được bảo đảm chất lượng bữa ăn mà không cần cảnh giác; cũng không cần phải thành nội trợ giỏi, học đủ thứ khéo léo, tính toán đủ thứ mới đạt được bữa ăn đảm bảo. Điều đó mới quan trọng.

Trên trang Quora, dạng hỏi đáp tùy ý, một người có thể hỏi bất cứ thứ gì và bất cứ ai biết thì trả lời, có ông Tây hỏi “Tiệm cơm” ở Việt Nam nghĩa là gì? “Quán cơm bình dân là sao?”. Nhiều người vào giải thích: Có thể gọi là “Rice shop” - nơi bán các món ăn phổ biến, giá rẻ. Vậy đó, mà nhiều khách Tây du lịch đến nước ta khen đây là “những… viên ngọc văn hóa ẩm thực Việt Nam”.

Mong sao những viên ngọc ấy giúp người dân thu nhập thấp, người bận rộn có thể được ăn ngon rẻ mà không hóa chất, giúp bà nội trợ bớt phần vất vả; để có thể hãnh diện về một nét đẹp trong mắt khách du lịch muôn nơi. 

Quảng Yên