PNO - Cùng Mori Ōgai và Akutagawa Ryunosuke, Natsume Sōseki vốn từ lâu vẫn được xem như bộ tam trụ của nền văn học hiện đại Nhật Bản với những áng văn khai thác tâm lý của giới trí thức cuối thế kỷ XIX.
Chủ đề chính trong các tác phẩm của Natsume Sōseki là cõi lòng của giới tinh hoa trí thức trước sự chuyển dời của lịch sử, xã hội Nhật Bản giai đoạn đối đầu nền văn hóa Đông-Tây thời kỳ Minh Trị. Cỏ ven đường được xem như tác phẩm hoàn thiện cuối cùng của ông, trước khi đột ngột qua đời vì căn bệnh thủng dạ dày.
Cỏ ven đường kể về Kenzō - một trí thức trẻ vừa trở về sau khi tu nghiệp ở London, với đời sống cá nhân đầy biến động trong các mối quan hệ gia đình: giữa anh với vợ, anh chị ruột, bố vợ và cha mẹ nuôi. Tiểu thuyết cho thấy công cuộc đối đầu giữa một trí thức và những quan hệ xã hội trăm đường lắt léo, khi những giá trị vật chất, danh vọng lên ngôi.
So sánh điều này với Gối đầu lên cỏ ở thời kỳ đầu sáng tác của Sōseki, thì cỏ trong Cỏ ven đường là thứ sinh vật níu lấy người ta vào bãi u tối của những giá trị vật chất tầm thường. Xây dựng Kenzō như một bản sao của chính mình, Sōseki đã khắc họa một mẫu hình chung của giới trí thức thời đó. Đấy là những người né tránh hoạt động xã giao, xa cách họ hàng, cứng rắn nhưng đầy nhạy cảm và luôn không muốn thể hiện cảm xúc. Họ thích lui về phía sau với sách vở, thơ ca, nghệ thuật hơn là mưu cầu danh vọng, vật chất, tiền tài.
Trong mắt những người xung quanh, tầng lớp trí thức như Kenzō bỗng chốc trở thành những “kẻ lập dị”. Rãnh sâu ấy càng nới rộng ra như anh lý giải sau này, là bởi nền tảng giáo dục khác nhau nên cách nhìn nhận cũng rất khác nhau.
Như một dẫn chứng trong mối quan hệ vợ chồng, khi anh một mực trấn áp vợ chỉ bằng năng lực tư duy với sự độc đoán, gia trưởng trong mọi trường hợp; thì chị lại không khôn khéo trong cách cư xử, dẫn đến nhận định “không đủ tư cách” để anh chia sẻ.
Nếu mối quan hệ giữa hai vợ chồng như cuộc rượt đuổi trên một vòng tròn, thì cuộc đối đầu với bố mẹ nuôi - ông Shimada và bà Otsune - lại khá trực diện và đầy gấp gáp. Họ chính là ký sinh trùng bằng da bằng thịt, khi trả anh về với ba mẹ ruột lúc khó khăn nhất, để rồi quay lại rút tỉa từ anh.
Đó còn là tình thế đối đầu đầy gượng ép với người bố vợ như một đại diện của quyền lực mới. Từ một công chức chiếm vị trí cao trong bộ máy nhà nước, nay phải chịu đựng tình cảnh thất sủng và quay trở lại cầu cứu con rể. Thay vào đó, Kenzō lại nhìn bố vợ bằng một ánh mắt đầy vẻ cam chịu của một cá thể không hiểu thấu trò chơi quyền lực. Tất cả đè nén Kenzō nặng trịch như đá tảng.
Natsume Sōseki đã cho người đọc thấy tình thế chân trong chân ngoài của ông nói riêng và giới trí thức thời đấy nói chung. Một tác phẩm đẹp, đầy đủ đối kháng và suy ngẫm của bậc thầy văn chương.
Thuận Phát
| Chia sẻ bài viết: |
Before Sunrise (tựa tiếng Việt: Trước lúc bình minh) của đạo diễn Richard Linklater là một bộ phim thật kỳ lạ.
Là giáo viên trường làng, cô Trần Huỳnh Nhị - giáo viên Trường THPT Hòa Ninh- còn được biết đến là một người truyền cảm hứng, lan tỏa văn hóa đọc
Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang công diễn vở “San hô đỏ”, trước khi đưa vở dự Liên hoan Cải lương toàn quốc 2024 tại Cần Thơ.
Nếu được phép chọn vài gương nhà văn hiện đại tiêu biểu nhất Nam Bộ, theo tôi, trong số đó không thể thiếu Trang Thế Hy.
Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Vang mãi bài ca kết đoàn" chào mừng các sự kiện lớn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Những năm qua, trong khi các “thương hiệu” cải lương miền Tây rơi rụng dần thì đoàn nghệ thuật cải lương Long An vẫn giữ được vị thế...
Thanh thiếu niên muốn phim ảnh và chương trình chỉ nằm trong phạm vi bạn bè và tình cảm trong sáng.
Sự kiện dự kiến quy tụ hơn 40 nghệ sĩ trong nước và quốc tế, mở cửa tự do cho người dân khắp mọi miền và du khách.
Chuyến xe khách từ Chợ Lớn về Cà Mau thêm ngột ngạt vì tiếng khóc của một đứa trẻ.
NSND Trần Ngọc Giàu cho biết, Liên hoan Cải lương toàn quốc 2024 có thêm giải thưởng cho tác giả chuyển thể là bước tiến lớn, động viên lực lượng sáng tác.
Chiều 30/10, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông trao quyết định bổ nhiệm NSND Xuân Bắc làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn.
Văn hóa đọc đang được quan tâm hơn bao giờ hết.
Liên hoan Sân khấu Thủ đô đổi tên thành Liên hoan Sân khấu Hà Nội mở rộng, diễn ra từ ngày 1 đến 9/11.
Gần 60 năm trôi qua, Bang Bang đã trở thành một trong những bản nhạc nổi tiếng nhất với giá trị nghệ thuật lớn và sức ảnh hưởng sâu sắc.
Hàng chục di tích nhà cổ ở Hội An (Quảng Nam) đang xuống cấp nghiêm trọng. Mùa mưa bão đến, người dân ở đây đang sống trong cảnh phập phồng bất an.
Nhiều cuộc thi hoa hậu trên thế giới đã cho phép các phụ nữ đã kết hôn, có gia đình, lớn tuổi… tham gia tranh tài cùng các cô gái trẻ.
Diễn ra tại TP Cần Thơ từ ngày 25/10 - 15/11, Liên hoan Cải lương toàn quốc 2024 quy tụ hơn 1.500 nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công...
