Có tình trạng né tránh, đùn đẩy trong giám định tư pháp về tài chính

Một trong những nội dung nhận được nhiều tranh luận của đại biểu là quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán Nhà nước.

Dự thảo luật bổ sung điều 41a, quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán Nhà nước trong việc thực hiện giám định tư pháp khi được trưng cầu và công nhận, đăng tải danh sách người giám định tư pháp theo vụ việc thuộc thẩm quyền quản lý. 

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, bên cạnh một số ý kiến đồng ý, đa số ý kiến đều cho rằng, việc bổ sung quy định nêu trên là không cần thiết.

Phiên họp tại hội trường sáng 25/11

Theo quy định của Luật Giám định tư pháp, Bộ Tài chính là cơ quan có thẩm quyền ban hành quy chuẩn chuyên môn áp dụng cho hoạt động giám định tư pháp trong lĩnh vực tài chính. Hiện nay, Bộ Tài chính đã bổ nhiệm 1.712 giám định viên tư pháp và công nhận 146 người giám định theo vụ việc trong lĩnh vực giám định tài chính. Số vụ giám định tư pháp trong lĩnh vực tài chính được trưng cầu từ năm 2013-2018 là 241 vụ.

Ủng hộ dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thái Học (tỉnh Phú Yên) cho rằng, giám định tư pháp là công việc khó, phức tạp, đụng chạm, nên thường có tâm lý né tránh, đùn đẩy giữa các cơ quan có chức năng giám định và giữa những người tham gia giám định.

Ông Học cũng cho rằng, việc đề nghị Kiểm toán Nhà nước tham gia giám định trong lĩnh vực tư pháp, tài chính, sẽ tăng thêm một kênh để lựa chọn và bản kết luận sẽ khách quan, chính xác hơn.

Đại biểu này đặt câu hỏi: nhiều vụ việc, vụ án xảy ra trong lĩnh vực tài chính, việc giám định của ngành tài chính thì liệu có khách quan? Hơn nữa, hoạt động kiểm toán và giám định tư pháp đều đòi hỏi tính độc lập, tính khách quan và tuân theo pháp luật, do đó, cần thiết cho phép Kiểm toán Nhà nước tham gia giám định tư pháp.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thái Học

Tranh luận với ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (tỉnh Bình Dương) cho rằng, bổ sung thêm Kiểm toán Nhà nước sẽ dẫn đến sự trùng lặp trong chức năng nhiệm vụ, không tuân thủ nguyên tắc chức năng của các tổ chức. 

"Đảng có nguyên tắc một việc chỉ do một cơ quan làm, nếu cứ vì khó khăn mà "cơi nới" thẩm quyền thì sẽ không ổn về mặt tổ chức bộ máy" - ông Nguyễn Thanh Hồng nêu ý kiến.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (tỉnh Quảng Bình) lại ủng hộ quan điểm của đại biểu Nguyễn Thái Học. Ông cho rằng, cần thiết bổ sung Kiểm toán Nhà nước vào công tác giám định tư pháp vì khi giám định trong lĩnh vực tài chính, dễ dẫn đến trường hợp từ chối hoặc đùn đẩy, né tránh thực hiện giám định hoặc giám định không khách quan khi trưng cầu bộ, ngành. Việc có thêm một cơ quan chuyên môn cao thực hiện giám định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giám định khách quan, chính xác, kịp thời.

Mặc dù lĩnh vực giám định đã được giao cho Bộ Tài chính quản lý, nhưng theo đại biểu này, đây là lĩnh vực có phạm vi rất rộng, liên quan đến hầu hết các hoạt động có quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và đây cũng là lĩnh vực then chốt trong quản lý, sử dụng có hiệu quả tài sản nhà nước cũng như trong hoạt động phòng, chống tham nhũng. Việc giao thêm một cơ quan có nhiệm vụ giám định tư pháp đối với lĩnh vực đặc biệt này là điều hết sức cần thiết.

Tuy nhiên, theo ông, nội dung bổ sung nhiệm vụ Kiểm toán Nhà nước tại điều 41a là chưa đầy đủ và phù hợp, do nội dung bổ sung này tách biệt khỏi nội dung điều 20 quy định về công nhận và đăng tải danh sách người giám định tư pháp, tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc, nên sẽ không rõ.

An Vũ