Có phải tôi đã dạy con sai

Hôm trước, khi đưa cô con gái 10 tuổi của mình đi ăn trưa, tôi vô tình ngồi cạnh ba mẹ con nhà nọ. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy hai con của cô ấy thông minh, dạn dĩ và tháo vát. Sau khi mấy đứa nhỏ hai nhà rủ nhau cùng chơi, tôi vừa quan sát chúng, vừa chuyện trò cùng bà mẹ.

Tôi được biết người mẹ ấy cho con trải nghiệm cuộc sống từ lúc bốn, năm tuổi. Các con cô đã cùng mẹ ngủ trong rừng nhiều ngày, theo mẹ qua đêm ở những đảo hoang không người, không điện. Các cháu phải tự di chuyển bằng phương tiện công cộng, tự mang vác hành lý trong những chuyến đi bộ trong rừng, tự xử lý các tình huống khi qua đêm trên đảo. Xuyên suốt câu chuyện của cô ấy, tôi không hề thấy cách dạy con của mình.

Trên đường về, con gái tôi kể về người bạn mới quen: “Bạn An biết phân biệt tiếng kêu của con gà mái tùy theo tâm trạng đó mẹ, bạn ấy quan sát khi nghỉ hè ở quê. Còn con thì chẳng biết gì…”.

Tôi đã luôn bảo vệ sự an toàn của con bằng trái tim của một người mẹ. Con tôi đã luôn luôn được thụ hưởng cuộc sống đủ đầy nhất trong khả năng của ba mẹ. Chúng tôi chỉ đi nghỉ ở resort hoặc những nơi đầy đủ tiện nghi, đảm bảo an toàn, sạch đẹp. Hôm không kiếm được phòng ở một tỉnh nhỏ, tôi đã xấu hổ khi con bĩu môi với nhân viên nhà nghỉ khi nói “đây mà là khách sạn à” và nằng nặc đòi tìm nơi ở khác.

Tôi về kể chuyện với ông xã và suy nghĩ mãi về cuộc gặp người mẹ nọ. Đúng sai cũng tùy cảm nhận của mỗi người, nhưng có phải tôi đã sai trong cách dạy con?

Minh Hương (Q.10, TP.HCM)

Chị Minh Hương mến,

Mỗi cha mẹ, mỗi đứa con mỗi tính cách, mỗi gia đình mỗi hoàn cảnh nên cách dạy con cũng không thể giống nhau, phải không chị? Có thể nghe tâm sự chị thấy thích cách dạy con của chị bạn, nhưng liệu cách đó có phù hợp với hoàn cảnh gia đình và tính cách của chị, của con chị không? Chưa thể kết luận cách của chị là sai khi chỉ so sánh mặt ưu điểm trong cách giáo dục con của người mẹ chị gặp. Phương pháp nào cũng có ưu và nhược điểm. Quan trọng nhất trong việc lựa chọn phương pháp dạy con là cha mẹ cần hiểu con, hiểu bản thân, hiểu điều kiện gia đình để quyết định phù hợp.

Biểu hiện của các bé con cô bạn chị nhìn thấy như sự thông minh, dạn dĩ, tháo vát… là điều cha mẹ nào cũng mong con mình có. Đó cũng là kết quả tích cực của cách cho con trải nghiệm thực tế. Cách dạy này có rất nhiều ưu điểm: con được hòa mình với thiên nhiên, được giao tiếp nhiều với mọi người, được đối mặt với khó khăn, thử thách, qua đó con trưởng thành, con được rèn luyện các kỹ năng sống…

Tuy nhiên, nếu cha mẹ tạo cơ hội cho con trải nghiệm cũng đồng nghĩa cha mẹ chấp nhận sự thử thách và những nguy cơ mất an toàn. Đưa con vào rừng, “ngủ lại trong rừng cùng mẹ nhiều ngày, theo mẹ qua đêm ở những đảo hoang không người, không điện” là một thử thách lớn mà cả cha mẹ và con phải sẵn sàng dấn thân và chuẩn bị đầy đủ những biện pháp phòng tránh nguy hiểm. Cách này không phải cha mẹ nào cũng có điều kiện thực hiện.

Còn phương pháp của chị chia sẻ là “luôn bảo vệ sư an toàn của con, phải luôn luôn là người được thụ hưởng cuộc sống đủ đầy nhất trong khả năng của ba mẹ; chỉ đi nghỉ ở những resort, hoặc những nơi có đủ tiện nghi đảm bảo an toàn, sạch đẹp”. Có lẽ, với cách này con chị được an toàn nhưng các cháu lại thiếu cơ hội trải nghiệm và thử thách. Lâu dần các cháu sẽ quen với cách sống quá đủ đầy, đến lúc gặp khó khăn sẽ lúng túng do không có kỹ năng giải quyết vấn đề và thiếu khả năng thích nghi.

Không bao giờ là muộn để thay đổi cách nuôi dạy con cho phù hợp. Các con chị cũng đã thấy các con bạn chị biểu hiện như thế nào, biết nhiều kiến thức thú vị của cuộc sống ra sao. Nhân cơ hội này, chị hãy dần hướng các cháu đến những hoạt động trải nghiệm phù hợp với điều kiện gia đình và lứa tuổi của các cháu. Thay vì đưa con đi du lịch, ở nhà nghỉ mỗi dịp hè, anh chị tạo cơ hội cùng các cháu về quê thăm gia đình, người thân, bạn bè… Sự thay đổi này biết đâu sẽ mang đến sự thú vị, mới lạ cho cả gia đình.

Chúc gia đình anh chị sẽ có những kỳ nghỉ thú vị và hữu ích!

Chuyên viên tâm lý PHẠM THỊ THÚY