Có nên cho con xài tiền?

Những triệu phú tuổi teen

Tại nhiều cổng trường, hình ảnh shipper đứng đợi giao hàng cho học sinh đã trở nên quen thuộc. Thậm chí có nơi, shipper còn trải bạt, bày hàng ra cạnh trường học. Các học sinh ra lựa món hàng có tên mình rồi trả tiền sành sỏi không thua người lớn. Điều này phản ánh một thực tế: học sinh ngày nay có nhu cầu xài tiền và đang được tiếp xúc với tiền từ rất sớm.

Em Trần Thu Trang - học sinh cấp III, ngụ quận Tân Phú, TPHCM - mỗi tuần được mẹ “phát lương” 2 triệu đồng tiêu vặt. Trang đã quen với việc được mẹ cho tiền từ khi học tiểu học. Chiếc túi xách 500.000 đồng được Trang sử dụng 2 lần rồi bỏ lăn lóc vì chán. Những đôi giày thể thao mua theo trend, quần áo chọn theo thần tượng... cũng chỉ được Trang dùng không quá 10 lần. Chị Phương - mẹ em - chia sẻ về lý do cho tiền con: “Ngày xưa nhà tôi rất nghèo, cha mẹ không cho tiền đi học. Tôi gặp bạn ăn kem, ăn bánh mà thèm thuồng. Cảnh đó còn ám ảnh trong những giấc mơ của tôi đến giờ. Vì vậy, tôi không muốn con mình thiệt thòi như tôi hồi đó”.

Học sinh mua hàng, nhận hàng thành thạo từ shipper trước cổng trường - Ảnh: T.D.

Em Trần Nguyễn Gia Hân - học sinh lớp Sáu, ở quận Bình Thạnh, TPHCM - sau một lần tự tay làm kẹp tóc tham gia hội chợ của trường thì nổi máu kinh doanh. Hân xem nhiều clip trên mạng rồi đặt mua phụ kiện, dây cước, hạt chuỗi, ruy băng, keo, sườn kẹp… để về làm vòng, kẹp tóc, đem vô trường bán cho bạn cùng lớp và cả khác lớp.

Không ngờ, lần “khởi nghiệp” lại thành công ngoài mong đợi, 1 vốn 3, 4 đồng lời khiến cô nhỏ mê kiếm tiền mà thường xuyên quên làm bài tập, vào lớp không nghe giảng chỉ lo ngồi… tính tiền, nhiều hôm còn vào lớp trễ do bận giao hàng đến các lớp khác. Đến khi cô giáo gửi thư mời phụ huynh phản ánh chuyện Hân xao lãng học hành, mẹ Hân mới “té ngửa”, không ngờ con lại ham kiếm tiền quá sớm.

Cô Thùy Linh - giáo viên chủ nhiệm lớp Một tại huyện Nhà Bè, TPHCM - chia sẻ: cô từng không ít lần phải xử những vụ mất tiền của các bé trong lớp. Điều đáng nói là dù mới học lớp Một, số tiền bị mất lên tới mấy trăm ngàn, thậm chí cả triệu đồng. “Có lần, phát hiện tờ 500.000 đồng đánh rơi trong lớp, tôi hỏi thì không em nào nhận. Mãi sau, một em mới nói đó là tiền của bạn ngồi kế bên. Tôi gọi điện cho mẹ em thì mẹ em ấy nói bị mất đúng số tiền như vậy, vốn để trong bóp. Sau khi nhẹ nhàng hỏi kỹ, bé mới nói thấy các bạn có tiền ra căn tin mua bánh kẹo mà mình không có nên lấy trộm tiền của mẹ”.

Dạy trẻ xách xài tiền thông minh

Ở chiều hướng khác, lại có phụ huynh chọn phương án siết chặt tài chính với con. Chị Ngô Ngọc Thùy - giáo viên THPT ở quận 6, TPHCM - tuyên bố chắc nịch: “Vợ chồng tôi thống nhất: trước cấp III, con không được cầm tiền”. Chị kể: “Tôi có 1 bé đang học lớp Tám và 1 bé học lớp Ba. Tôi cho con ăn sáng ở nhà và mỗi ngày con đều mang theo nước, ăn vặt nên tôi không cho con tiền. Tôi vẫn dằn túi mỗi đứa 50.000 đồng đề phòng khi có việc cần. Tuy nhiên, muốn xài số tiền này, con phải gọi điện thoại (điện thoại bàn của trường) xin phép mẹ”.

Giờ tan học, rất đông học sinh vây quanh mua hàng ở các xe đẩy lưu động gần trường - Ảnh: T.D.

Cũng lựa chọn cách tiếp cận tương tự, chị Nguyễn Hồ Minh Anh (ngụ Vĩnh Long) lại bị một phen hú vía khi con không biết xử lý tình huống chỉ vì không biết xài tiền. Lần đó, bé Minh Tuấn - con trai chị, học lớp Năm - được cậu ruột dẫn đi hội chợ gần nhà cùng với mấy anh chị em họ. Trước khi đi, mỗi đứa được cho 100.000 đồng và mẩu giấy ghi địa chỉ nhà cất trong túi, để nếu lỡ có lạc nhau thì tìm cách gọi điện thoại cho người lớn hoặc bắt xe ôm về nhà. Cuối cùng, Tuấn bị lạc trong hội chợ nhưng không nhờ ai gọi điện, cũng không biết bắt xe về, may mà người nhà tìm được.

Còn chị Lê Ngọc Yến - có con đang học lớp Mười một, ở quận Tân Bình, TPHCM - cũng đau đầu vì sự lơ ngơ của con với tiền. Chị Yến than: “Con đi siêu thị với bạn. Tôi hỏi con mua hết bao nhiêu tiền, con nói không biết, không nhớ, vì trong túi có bao nhiêu con đưa hết cho bạn”.

Riêng chị Nguyễn Minh Quang - ngụ quận 7, TPHCM - thì chọn cách “thuê” con làm việc nhà. Lau và quét nhà: 20.000 đồng, rửa chén: 10.000 đồng, lau bàn: 5.000 đồng… “Trong tuần, nếu con siêng năng phụ giúp mẹ làm việc nhà thì cuối tuần con sẽ có đủ tiền để đãi em uống trà sữa, mua truyện tranh, bút chì màu hoặc bỏ ống heo. Vì phải làm việc mới kiếm được tiền nên con bắt đầu biết quý đồng tiền, mua gì cũng xem giá chứ không chọn bừa như trước” - chị Minh Quang cho biết.

Chị Nguyễn Thị Thu - công tác tại Nhà xuất bản Phụ Nữ tại TPHCM - cho biết: 2 con chị đang học lớp Tám và lớp Mười hai. “Khi các con lên lớp Ba, tôi cho con tự mua đồ online như giày, dép, túi, áo quần. Tuy nhiên, trước khi mua, con sẽ trao đổi kỹ với mẹ xem nên mua món gì, giá cả ra sao. Có chiếc túi con mua 120.000 đồng từ năm lớp Ba đến giờ vẫn còn sử dụng. Con đi học cũng có tiền tiêu vặt và mỗi ngày con đều ghi chép lại, mẹ sẽ xem và giải thích cho con biết con đã chi tiêu hợp lý chưa. Khi con lớn hơn, tôi để con tự lên kế hoạch chi tiêu trong tuần. Đến giờ con vẫn giữ thói quen ghi chép chi tiêu và việc chi tiêu của con hoàn toàn nằm trong kế hoạch hợp lý”.

Thùy Dương - Lê Thanh