Cơ hội dạy con quản lý tài chính

Tôi luôn coi khoản tiền mừng tuổi là phương tiện để dạy con về đồng tiền, ngay từ khi con học lớp Một. Quá trình dạy con quản lý tiền không chỉ đơn giản là dạy con kỹ năng sống, mà còn là quá trình truyền tải cách thức sống cho con. Tôi luôn cho con quyền được kiểm soát số tiền con có và chịu trách nhiệm về những quyết định con đưa ra. Như thế, con mới hiểu và có ý thức hơn trong việc quản lý đồng tiền mình làm chủ.

Khi con gái lớn tròn 15 tuổi, được phép làm căn cước công dân, được quyền mở tài khoản ngân hàng… tôi đã dẫn con ra ngân hàng mở tài khoản, thẻ ATM, thẻ VISA cho con và hướng dẫn con cách sử dụng, quản lý tài chính, dù số tiền nhỏ. Nguồn tiền con có được đa phần là tiền lì xì vào mỗi dịp tết, tiền con được thưởng trong những kỳ thi, tiền được người thân cho...

2 con gái của tác giả chúc mừng sinh nhật mẹ

Tất cả số tiền con nhận được, tôi đều dạy con ghi chi tiết vào nhật ký Excel, ghi rõ số tiền, ai là người lì xì hay thưởng cho con vào ngày tháng năm nào. Sau mỗi dịp có tiền, con lại mang tiền ra ngân hàng gửi vào tài khoản, rồi con tự mở sổ tiết kiệm online trên ứng dụng của ngân hàng trong điện thoại. 

Tôi dạy con cách chọn hình thức gửi tiết kiệm nào, thời gian gửi bao lâu để được hưởng mức lãi suất phù hợp nhất. Con tôi luôn chọn gửi tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng. Đến hạn tất toán, con lại mở sổ tiết kiệm mới với giá trị nhiều hơn một chút vì đã bao gồm cả tiền lãi của sổ tiết kiệm cũ. Số tiền lì xì con nhận được mỗi năm chỉ khoảng 4-5 triệu đồng, nhưng tích tiểu thành đại, vào đại học con có một khoản tiền tiết kiệm nho nhỏ để chi tiêu thêm khi đi học xa nhà. 

Nếu con còn nhỏ, chưa đến tuổi đại học, con muốn mua đồ dùng học tập, sách vở, đồ chơi hay mua món đồ nào đó phục vụ cho việc học thì con có thể rút tiền tiết kiệm. Gánh nặng chi phí học hành trong gia đình cần được con trẻ san sẻ bằng cách sử dụng tiền mừng tuổi để mua sắm trang thiết bị học tập còn thiếu, đóng học phí cho khóa học ngoại ngữ hoặc năng khiếu.

Con sẽ tự cân nhắc xem có nên mua món đồ đó hay không, vì điều đó đồng nghĩa với việc con sẽ phải rút một phần tiền trong "quỹ tiết kiệm" của mình. Nhờ thế, con sẽ ý thức không chi tiêu hoang phí.

Đối với con gái nhỏ chưa đủ 15 tuổi, toàn bộ số tiền con có đều được con gái lớn giữ giúp, ghi lại chi tiết số tiền của em và mang gửi vào tài khoản, mở sổ tiết kiệm riêng cho em. Tôi trao quyền cho con gái lớn quản lý toàn bộ tiền của em gái. Con sẽ có trách nhiệm báo cáo định kỳ số tiền con giữ của em trong ngân hàng và số tiền của con hiện có với mẹ. 

Tôi thấy rằng, việc cho con đủ 15 tuổi trở lên mở tài khoản và sổ tiết kiệm trong ngân hàng là rất cần thiết. Nhờ đó, con hiểu giá trị của sự tích trữ, tiết kiệm; hiểu về khái niệm "ngân hàng" - hình thức đầu tư ít rủi ro, so với các kênh đầu tư khác. Thông qua đó, con hiểu rằng tiền không chỉ được dùng để chi tiêu mà còn được đầu tư để gia tăng giá trị; con biết cách san sẻ, yêu thương: tôi khuyến khích con sử dụng một phần tiền mừng tuổi để làm thiện nguyện khi nhà trường có chương trình.

Việc làm này giúp các con hiểu rằng tiền không chỉ là công cụ, nó không chỉ đáp ứng một nhu cầu cuộc sống của con người mà còn có thể mang lại hạnh phúc cho những người khác, thông qua việc cho đi. Hoặc khi tôi nói đùa rằng: mẹ sắp hết tiền, con gái lại đề nghị con rút hết tiết kiệm đưa cho mẹ tiêu.

Ảnh mang tính minh họa - Jcomp

Con gái nhỏ chỉ có hơn 10 triệu đồng trong sổ tiết kiệm nhưng liên tục nịnh mẹ lấy tiền tiết kiệm của con để nộp học phí cho con. Con tôi luôn hào hứng khi được đóng tiền ủng hộ những người khó khăn hoặc luôn muốn giúp đỡ mẹ bằng số tiền của con. 

Dạy con cách quản lý tiền bạc cũng chính là dạy con đối mặt với sự thay đổi của cuộc sống. Khi làm chủ đồng tiền mình có, con cũng sẽ dễ dàng làm chủ cuộc sống của chính mình. Bài học về tính tiết kiệm và thói quen tích lũy cho tương lai cần được cha mẹ vun bồi trong nếp sinh hoạt của con trẻ. 

Để con ý thức được trách nhiệm của bản thân đối với việc học, cha mẹ cần thường xuyên trò chuyện cùng con, thẳng thắn trao đổi với con về việc sử dụng tiền mừng tuổi để gửi tiết kiệm trong ngân hàng, chỉ rút ra khi muốn chi cho việc học và lắng nghe ý kiến của con. Khi con đồng ý với kế hoạch, lẽ tất nhiên con sẽ cảm thấy tự hào và nỗ lực hoàn thành việc học.

Dần dà, bài học về tính tự lập sẽ được khơi lên trong nếp sống của con trẻ. Thay vì giữ tiền giùm các con, tôi dạy con về tính kỷ luật cũng như sự nghiêm túc với đồng tiền. Tiền mừng tuổi chính là “cơ hội vàng” để dạy con trẻ về tiết kiệm và quản lý chi tiêu đúng đắn.

Giáo dục tài chính liên quan đến nhân sinh quan, thế giới quan và giá trị sống. Chính vì thế, bắt đầu từ những chiếc bao lì xì nhỏ, hãy để trẻ học cách hiểu về tiền, phân bổ và quản lý hợp lý thì tôi tin chắc trong tương lai, con bạn sẽ trở thành những người quản lý tài chính giỏi, bạn cũng không cần lo giữ tiền giúp con. 

Vũ Thị Minh Huyền