Cô gái Mường vượt định kiến, nhận đề cử Phụ nữ Tương lai khu vực Đông Nam Á 2023

Vượt qua rào cản, quyết tâm theo nghiệp thể thao thay vì “theo chồng"

Bùi Thị Hiền (sinh năm 2000) là người dân tộc Mường, sinh ra và lớn lên tại huyện Tân Lạc, Hoà Bình. Cô là một trong 9 người Việt Nam được đề cử giải Phụ nữ Tương lai khu vực Đông Nam Á 2023 vừa được Vương quốc Anh tổ chức. Trong đề cử này, Hiền là đại diện duy nhất đến từ Việt Nam đứng tên trong bảng xếp hạng hạng mục thể thao.

9 gương mặt đến từ Việt Nam trong đề cử rút gọn giải Phụ nữ Tương lai Đông Nam Á 2023. Bùi Thu Hiền là gương mặt hàng trên cùng, bên trái

Ít ai ngờ được rằng, thiếu nữ mới 23 tuổi này hiện đang giữ chức vụ Tổng thư ký của Hội Bóng Bầu dục Tân Lạc. Đằng sau cô gái có nụ cười dễ mến là một hành trình gian nan để đi được đến hôm nay.

Hiền chia sẻ, những cô gái cùng tuổi cô tại địa phương hầu hết chọn lấy chồng, đi làm và nuôi sống gia đình: “Nơi mình sống, con gái đến tuổi mình thường bị gia đình giục lấy chồng. Nhưng mình không chịu như vậy. Ở đây, mọi người còn mang nặng định kiến về giới lắm, huống hồ mình còn hoạt động trong ngành thể thao nữa". 

Vừa đấu tranh với quan niệm “đến tuổi dựng vợ gả chồng", vừa bảo vệ đam mê theo đuổi thể thao của mình, Hiền của những năm 18 tuổi đôi khi cảm thấy chông chênh. Dù bị ông bà phản đối cháu gái đi theo thể thao thay vì “theo chồng", Hiền may mắn có bố mẹ động viên, ủng hộ ước mơ. Nhờ đó, Hiền mạnh mẽ và vững bước hơn trên con đường đã lựa chọn.

Bước trên con đường thể thao, Hiền tự thử thách bản thân lần nữa khi chọn gắn bó với bóng bầu dục - một bộ môn còn khá xa lạ ở Việt Nam. Bén duyên bóng bầu dục từ Chương trình thể thao vì phát triển từ năm 2018, đến nay Hiền đã gắn bó với môn này. Tại huyện Tân Lạc nhỏ của tỉnh Hoà Bình, Hiền trở thành người tiên phong khi mang bóng bầu dục về đây. 

Bùi Thu Hiền (hàng dưới, ở giữa) cùng nhóm giảng viên bóng bầu dục trong khóa tập huấn huấn luyện viên 2/2023

Khó khăn đủ đường vì định kiến giới…

Cộng đồng nơi Hiền đang sống thường có thái độ “không vui vẻ” lắm khi thấy một cô gái theo đuổi thể thao nghiêm túc. Đây là rào cản, nhưng cũng là lí do để Hiền quyết tâm trở thành một trong những nhân tố thúc đẩy xoá bỏ định kiến giới thông qua môn thể thao này tại địa phương.

Nhớ về những ngày đầu thành lập đội bóng, Hiền phải vất vả “chiêu mộ" cầu thủ biết bao: một phần do môn thể thao này còn mới lạ, phần khác vì Hiền là “con gái"! Cô không quên những lí do từ chối của phụ huynh: “Đủ tuổi thì lấy chồng, sao lại làm công việc như này"; “Con gái chơi thể thao nhiều, da đen mất, ai mà thèm lấy”,...

Hiền buồn vì những đánh giá như vậy một, buồn vì các em nhỏ mất cơ hội làm quen với môn thể thao đến mười.

Một trong những trăn trở khác trong quá trình làm việc là chứng kiến các em dù rất đam mê và yêu thích thể thao, nhưng bị gia đình bắt ở nhà giúp việc, trông em,... các em phải nghỉ và chia tay đội bóng. Hiền và tổ chức đã cố gắng thuyết phục, nhưng kết quả đáng tiếc là thứ khiến Hiền phải đau đáu. 

…đến thành tựu đáng kiêu hãnh 

Sau nhiều khó khăn, bộ môn bóng bầu dục tại huyện Tân Lạc đã phát triển không ngừng hơn trong 5 năm qua: số đội bóng hiện nay là 67 đội, số lượng cầu thủ từ 800-1.000 em, ban Huấn luyện viên có đến 45 người. Là một trong những người đã đặt viên gạch móng cho bộ môn này, Hiền đi tập huấn tại nước ngoài để mang kĩ thuật về nâng cao cho cầu thủ tại Việt Nam. Ý nghĩa hơn, ngoài việc dạy chơi thể thao, giáo trình của Hiền còn được lồng ghép các bài học kĩ năng sống, bài học về giới, sức khoẻ tâm-sinh lý,... cho các trẻ em theo học.

Bùi Thị Hiền trong một sự kiện tháng 3/2022

Năm 2022, Diễn đàn Kết nối từ cơ sở đến toàn cầu tại New Zealand đã gọi Bùi Thị Hiền là đại diện cho tiếng nói của các trẻ em gái và phụ nữ Việt Nam trong môn bóng bầu dục. Hiện nay, Hiền đang là Tổng thư kí của Hội Bóng Bầu dục Tân Lạc, đảm nhiệm các nhiệm vụ như hỗ trợ huấn luyện viên, quản lý đội bóng, biên soạn quy chế và kế hoạch hoạt động của tổ chức. 

Gương mặt duy nhất từ Việt Nam trong hạng mục thể thao thuộc đề cử Phụ nữ Tương lai Đông Nam Á 2023 của Vương quốc Anh

Sinh ra và lớn lên tại một huyện miền núi hẻo lánh, Hiền hiểu định kiến giới đã làm hạn chế khả năng của người phụ nữ rất nhiều. Các nỗ lực phá bỏ định kiến giới thông qua thể thao của Hiền là một trong những lí do tên cô được đề xuất trong giải thưởng. 

Nhận được thông báo từ ban tổ chức giải thưởng, Hiền ngạc nhiên nhưng cũng vui sướng. Cô hiểu rằng nỗ lực của mình đã được ghi nhận. Từ đó, cô mạnh mẽ khẳng định rằng: “Cuộc sống của mình, mình thích gì cứ tự tin thực hiện. Đừng bị cộng đồng xung quanh rào cản bản thân. Miễn không vi phạm pháp luật, chúng ta có thể trở thành bất kì hình mẫu nào chúng ta muốn".

Chia sẻ về những ấp ủ và dự định trong tương lai, Hiền mong muốn xây dựng một đội tuyển bóng bầu dục cho tổ chức, đặc biệt dành cho đối tượng trẻ em và phụ nữ. Hiền mong rằng, giải đề cử Phụ nữ Tương lai Đông Nam Á 2023 của Vương quốc Anh sẽ là động lực của cô và nhiều phụ nữ khác, luôn nỗ lực đẩy lùi định kiến giới và tự tin thể hiện bản thân mình.

Gia Phúc