Cô gái kể chuyện việt Nam qua những chữ cái

Lê Nguyễn Phương Linh (sinh tại Hà Nội, hiện sống và hoạt động ở Pháp) là nghệ sĩ đầu tiên được chọn theo chương trình Villa Saigon x A.Farm - một chương trình do Viện Pháp tại Việt Nam kết hợp với A.Farm tổ chức, nhằm tạo ra không gian kết nối sáng tạo đương đại trẻ của Pháp với đời sống văn hóa nghệ thuật Việt Nam.

Cô nghệ sĩ trẻ xinh đẹp này là chủ nhân của những bức ảnh trong cuộc triển lãm mang tên Từ điển hình ảnh, kéo dài đến ngày 18/10 tại thư viện đa phương tiện IDECAF (28 Lê Thánh Tôn, Q.1, TP.HCM). 

Những bức ảnh có nội dung về cuộc sống đời thường ở Việt Nam, được Linh thực hiện trong những chuyến du lịch và thời gian lưu trú sáng tác tại đây. Trong không gian ấm cúng nhỏ xinh, thay vì treo ảnh lên tường như các triển lãm truyền thống, Linh đã giới thiệu một hình thức sắp đặt khác cho những bức ảnh của cô. Cô đặt ảnh dưới đất, ngay góc phòng, trong một chiếc hộp cũ, gấp lại, thậm chí xé rách. Có cảm giác mọi thứ đều được Linh xáo trộn một cách cố ý và biến hóa chúng trong nhiều không gian khác nhau.

Linh đã chọn những vật dụng quen thuộc đời thường cho tác phẩm sắp đặt của mình. Đó là những vật dụng cũ kỹ hoặc hư hỏng, đã bị vứt đi, được cô nhặt về và chuyển sang một công năng hoàn toàn khác. Những tấm đá vốn dùng để ốp tường, bị vỡ nham nhở, khi kê lên vài ba viên gạch, chúng lập tức biến thành những mặt bàn. Chiếc hộp cũ bỏ đi cũng có thể trở thành cái khung hay ho cho những bức ảnh của cô… Không có vật dụng nào là thừa thãi, cả cái lồng đèn con cá treo trên trần nhà cũng chính là hình ảnh được lấy ra từ video dài hơn một tiếng mà Linh tự tay thực hiện trong những chuyến đi từ nam ra bắc - cũng là một phần quan trọng khác của cuộc triển lãm. Vì vậy, muốn thưởng thức trọn vẹn Từ điển hình ảnh của Linh, người ta phải xem cả ảnh, đồ vật và video, bởi chúng liên kết với nhau vô cùng mật thiết. 

28 đoạn phim có nội dung được bắt đầu từ 28 chữ cái trong mẫu tự tiếng Việt, là 28 câu chuyện xúc động kể về đất nước và con người Việt Nam. Ví dụ chữ Đ nói về hành động “đốt”, với những hình ảnh biến chuyển giữa các hình thức đốt khác nhau, từ đốt đồ cúng, đến đốt rừng làm nương. Chữ K là “kinh”, một đoạn phim ghi lại cuộc trò chuyện giữa Linh, người bạn đi cùng và những đứa bé người dân tộc Gia Rai cô gặp trên đường. 

Người xem bắt gặp trong tác phẩm của Linh rất nhiều hình ảnh công trường đổ nát, những đống cát và khối bê-tông xây dở… Linh giải thích ngày bé, khi còn ở Hà Nội, cô thường theo chân bố - một kiến trúc sư đến những công trình ông xây dựng. Trong tác phẩm của Linh, người xem cũng có thể thấy những thước phim rung lắc, những khung hình sắp xếp thiếu chỉn chu. Nhưng đó là sự vụng về và lộn xộn có chủ đích. Bởi theo Linh, cô không muốn chỉnh sửa cho mọi thứ quá trau chuốt, vì đó sẽ không còn là cô nữa. 

Hạnh Lâm