Cô đơn trên những phận người

Hôm nay (theo giờ Việt Nam) những chủ nhân tượng vàng Oscar 2019 đã lộ diện. Mỗi mùa giải là một lần khán giả được thưởng thức những tuyệt tác điện ảnh mới mẻ, nhất là ở hạng mục Phim truyện xuất sắc. Dù đoạt giải hay chỉ dừng lại ở đề cử, dù ở thể loại nào, nói về chủ đề gì, những bộ phim ấy đều để lại dư âm đáng nhớ. Năm nay cũng không ngoại lệ. Phân nửa lượng phim đề cử mang lại ám ảnh về nỗi cô đơn của những phận người, qua những nhân vật trong A star is born, Bohemian Rhapsody, BlacKkKlansman, Roma.

Đó là đôi song ca Jackson Maine và Ally (phim A star is born), Freddie Mercury - thủ lĩnh của nhóm nhạc Queen (Bohemian Rhapsody), Cléo - cô hầu gái (Roma), Ron Stallworth - cảnh sát da màu của thành phố Colorado Springs (BlacKkKlansman) - những linh hồn của phim. Càng nổi tiếng, con người càng cảm thấy cô đơn, dẫu xung quanh họ có biết bao người vây quanh tán tụng. Cặp Jackson Maine - Ally và Freddie Mercury ở vào trường hợp như vậy. Họ là những ca sĩ, nhạc sĩ nổi tiếng, ở đỉnh cao sự nghiệp và đều cảm thấy lạc lõng, mất cân bằng giữa cuộc đời.

Jackson Maine (Bradley Cooper đóng) ra đi để lại cô đơn cho Ally (lady gaga đóng) trong A star is born

A star is born mở màn với tiết mục trình diễn đầy lửa của Jackson Maine trước sự hò reo của những người hâm mộ, nhưng ít ai biết, phía sau hình ảnh hào nhoáng trên sân khấu kia, Jackson Maine là một con nghiện. Định mệnh đưa Jackson Maine gặp gỡ, phát hiện ra tài năng ca hát, sáng tác của cô nhân viên phục vụ quán bar Ally và giúp cô trở thành vì sao vụt sáng, để rồi sau đó mình lại là ngôi sao mất đi.

Cảnh Ally ngượng ngùng nhìn chồng gục trên sân khấu vì say, lúc cô đang hân hoan nhận giải Grammy, là lúc người xem thấy hai tâm hồn ấy đã tách xa nhau, dù họ chỉ đứng cách nhau vài bước chân. Âm nhạc là thứ kết nối Jackson Maine và Ally, nhưng cũng là thứ khiến họ chia xa. Kết thúc bi thảm mà Jackson Maine tự chọn, đánh dấu chấm hết cho một tâm hồn nghệ sĩ đầy cô đơn, để lại khoảng trống cô đơn cho người ở lại - Ally.

Nếu Jackson Maine cô đơn ngay cả khi có người vợ Ally bên cạnh thì sự cô độc, lạc lõng đã vây quanh Freddie Mercury từ lúc anh còn là đứa trẻ cho đến khi thành danh. Trong mắt cha mẹ, Freddie Mercury là đứa con “hư”, vì đam mê âm nhạc. Khi là thành viên của nhóm Queen, Freddie Mercury cũng không tìm được tiếng nói chung với ba đồng nghiệp còn lại, vì cách làm việc lẫn lối sống “khác người”.

Khó ai có thể quên phân cảnh Freddie Mercury lặng lẽ đứng bên cửa, bật tắt bóng đèn, để mong ở ô cửa sổ của tòa nhà đối diện - nơi có người bạn gái tri kỷ Mary đang sống - nhìn thấy tín hiệu mà mở đèn trò chuyện cùng. Cảnh ấy lột tả tinh tế sự cô đơn và khao khát được yêu thương của nhân vật.

Các nhân vật chính trong Roma, Bohemian Rhapsody, A star is born, BlacKkKlansman đem đến sự day dứt về nỗi cô đơn trên những phận người

Trạng thái cô đơn của Cléo và Ron Stallworth lại đến từ chính xuất thân, từ sự kỳ thị chủng tộc của xã hội mà họ sống. Cléo làm giúp việc trong nhà vợ chồng bác sĩ Antonio - Sofia. Địa vị thấp kém của một người hầu sống ở Mexico những năm 1970 khiến Cléo luôn thu mình vào thế giới riêng. Hình ảnh cô hầu trẻ đi tắt từng ngọn đèn khi đêm xuống, chỉ dám thắp một ngọn nến nhỏ vừa đủ sáng cho căn phòng chật chội của mình, cần mẫn hốt dọn những đống phân chó khắp garage, trân người chịu đựng những lời quát tháo của bà chủ, chết lặng khi bị người tình - cha của cái thai cô đang mang - chửi rủa xua đuổi… phản chiếu xót xa thân phận một con người.

Cléo may mắn vì được gia đình chủ đối xử tử tế. Bốn đứa trẻ nhà Antonio - Sofia cũng rất yêu thương cô. Dù vậy, Cléo vẫn không bao giờ chịu rời bỏ “ốc đảo” trong lòng mình. Cái cách cô ngồi khép nép, coi ti vi cùng các thành viên nhà chủ, dẫu được con của chủ quàng tay ôm vai một cách thân tình, khiến khán giả càng cảm nhận rõ nỗi cô đơn nơi Cléo. Diễn xuất chân thành, trong trẻo của một người lần đầu đóng phim như Yalitza Aparicio - một giáo viên mầm non ngoài đời - rất hợp với yêu cầu nhân vật Cléo, càng khiến Roma xứng đáng là tuyệt phẩm của mùa giải năm nay.

Cảnh sát Ron Stallworth (phải )luôn bị đồng nghiệp da trắng chế nhạo trong phim BlacKkKlansman.

Ron Stallworth không may mắn có được cảm tình từ những người xung quanh như Cléo. Là cảnh sát da màu đầu tiên trong lịch sử của Colorado Springs, chức danh cảnh sát rất “oai” đó vẫn không thể giúp Ron Stallworth được đồng nghiệp yêu mến, chỉ vì màu da của anh. Chỉ một góc máy từ trên cao bắt xuống hình ảnh Ron Stallworth đứng một mình, ngước nhìn tấm biển ghi dòng chữ khuyến khích gia nhập sở cảnh sát Colorado Springs, đủ để hình dung hoàn cảnh lẻ loi, cô độc mà anh sẽ gặp khi đặt chân vào đây. Dẫu tính cách Ron Stallworth khá cứng rắn, điềm tĩnh, không ít lần khán giả vẫn đọc thấy trong mắt anh nỗi buồn, sự bất bình khi bị các đồng nghiệp da trắng gọi mình bằng những từ như cóc ghẻ, mọi rợ. 

Trong sâu thẳm tâm hồn mỗi người luôn có những góc khuất, như những ốc đảo hình thành từ sự cô đơn, dù thân phận họ có là người nổi tiếng hay người bình thường, thậm chí xuất thân thấp kém. Jackson Maine - Ally, Freddie Mercury, Cléo, Ron Stallworth đã đi vào lòng người xem với ấn tượng như vậy.

 Quang Huy