Có cần xét nghiệm kháng thể sau khi chủng ngừa COVID-19?

CDC Mỹ khuyến cáo người dân không sử dụng các xét nghiệm thương mại để xác định khả năng miễn dịch sau khi tiêm chủng - Stock Photo/Getty Images

Xét nghiệm kháng thể chủ yếu được sử dụng để xác định xem một người trước đó từng bị nhiễm virus gây bệnh COVID-19 hay chưa. Các báo cáo ban đầu gợi ý rằng những người có kết quả xét nghiệm kháng thể dương tính sau khi bị nhiễm virus, có hoặc không có triệu chứng, sẽ có một mức độ miễn dịch nào đó. Nhưng hiện nay, hầu hết chuyên gia y tế đều đồng ý rằng xét nghiệm kháng thể dương tính không có nghĩa là một người có khả năng miễn nhiễm với virus.

Tiến sĩ Todd Ellerin, giám đốc bộ phận bệnh truyền nhiễm thuộc hệ thống chăm sóc y tế South Shore Health, cho biết: “Các kháng thể, sau một thời gian bắt đầu suy giảm trở lại, nhưng đó không phải là điều xấu”. Ông cho biết sự hiện diện của kháng thể chỉ là một phần của câu chuyện về khả năng miễn dịch.

"Các kháng thể của chúng ta chỉ là một phần của hệ thống miễn dịch, chúng ta còn có các phần khác của hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như tế bào T. Phản ứng của tế bào T có lẽ rất quan trọng để bảo vệ con người khỏi bị bệnh nặng vì chúng có thể tấn công trực tiếp virus", tiến sĩ Ellerin nói.

Với sự lây nhiễm đột phá ghi nhận giữa các đoàn thể thao và vận động viên Olympic, nhiều người tự hỏi liệu họ có còn mức độ bảo vệ chống lại biến thể Delta sau khi đã tiêm vắc xin lần đầu hay không.

Nhưng các nhà khoa học vẫn đang tìm kiếm cái gọi là "tương quan của sự bảo vệ" - một chỉ dấu trong máu có thể chỉ ra sự bảo vệ một cách đáng tin cậy - và họ không nên nghĩ rằng đó là kháng thể. Điều đó có nghĩa là sự hiện diện của kháng thể, hoặc thậm chí các mức kháng thể cụ thể hơn, không nhất thiết tương quan với mức độ cơ thể được bảo vệ.

Tiến sĩ Dan Barouch, Giám đốc Trung tâm Virus học và nghiên cứu vắc xin tại Trung tâm y tế Beth Israel Deaconess, cho rằng “tương quan của sự bảo vệ” còn chưa được biết cũng như người ta chưa biết một xét nghiệm kháng thể dương tính sau khi mắc COVID-19 có thể hiện sự bảo vệ chống lại mọi biến thể, trong đó có biến thể Delta, hay không.  

CDC Mỹ cho rằng các xét nghiệm kháng thể thương mại không nhất quán và không thể được sử dụng để đo lường khả năng chống virus của cơ thể - Ảnh: AFP

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) từ tháng 5 đã lên tiếng cảnh báo mạnh mẽ chống lại các xét nghiệm kháng thể như một cách để kiểm tra khả năng miễn dịch của những người đã được tiêm chủng đầy đủ.

Các chuyên gia cho rằng cảnh báo này có thể khiến một số người dân bối rối. Rốt cuộc, xét nghiệm kháng thể được thực hiện thường xuyên để kiểm tra khả năng miễn dịch chống lại các virus khác như viêm gan B, sởi, quai bị, rubella và thủy đậu. Nhưng COVID-19 thì khác, theo khẳng định của các chuyên gia.

Tiến sĩ Barouch cho biết: “Thông thường không nên sử dụng các xét nghiệm kháng thể thương mại để theo dõi phản ứng với vắc xin, bởi vì ý nghĩa của các xét nghiệm này chưa được xác định rõ về việc liệu chúng có thể dự đoán khả năng bảo vệ của vắc xin hay không”.

Ông nhấn mạnh, “chúng ta biết vắc xin COVID-19 hoạt động không phải do xét nghiệm máu, mà là từ các thử nghiệm lâm sàng rộng lớn so sánh một nhóm người chưa được tiêm chủng với một nhóm người đã được tiêm chủng, và phát hiện ra rằng những người chưa được tiêm chủng có nhiều khả năng bị nhiễm bệnh COVID-19 và nhiều nguy cơ mắc trường hợp bệnh nặng hơn”.

Thật không may, không có xét nghiệm kháng thể thương mại nào có thể cho chúng ta biết liệu chúng ta có thực sự miễn dịch với COVID-19 hay không, hoặc mức độ miễn dịch có được khi bị lây nhiễm tự nhiên hoặc qua trung gian vắc xin sẽ tồn tại được bao lâu.

Theo CDC và FDA, thời điểm duy nhất có thể chấp nhận sử dụng xét nghiệm kháng thể để kiểm tra khả năng miễn dịch là khi một người tình nguyện tham gia nghiên cứu lâm sàng được giám sát cẩn thận.

Không có loại vắc xin nào có hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm 100%, nhưng các quan chức y tế tiếp tục khuyến cáo tiêm vắc xin là cách tốt nhất để ngăn ngừa mắc COVID-19.

Thanh Hiền (theo ABC News)