Chuyện xứ ta trong mắt người Tây

Được viết theo kiểu du ký hoặc ghi chép tản mạn, những cuốn sách của người nước ngoài viết về Việt Nam đều có chung sự hài hước và tình cảm. Họ mang đến những câu chuyện tưởng chừng rất giản đơn, đời thường, đã quen thuộc với người sở tại, nhưng bằng góc nhìn phát hiện, dí dỏm.

Jesse Peterson trở lại

Đầu năm 2018, Jesse Peterson ra mắt cuốn Jesse cười và cuộc phiêu lưu hài hước (nhà xuất bản Trẻ) lập tức gây chú ý với bạn đọc. Trước khi in sách, Jesse từng phụ trách chuyên mục Jesse Cười trên báo Tuổi Trẻ Cười, làm MC chương trình ẩm thực cho một kênh truyền hình và thường xuyên có bài cộng tác trên một số báo về lối sống. Góc nhìn của Jesse Peterson luôn khiến người đọc đi từ tò mò, buồn cười đến giật mình. Những tiệm cận hài hước về đời sống Việt, nhưng cũng mang tính phản biện, có lúc anh lật ngược vấn đề bằng những quan điểm riêng.

Chia sẻ của Jesse trong sách vừa hài hước vừa đáng để ngẫm ngợi. Năm nay, tác giả 8X này trở lại với bạn đọc bằng cuốn Ở đây vui quá, xin lỗi, cười hết nổi! (Phanbook và nhà xuất bản Đà Nẵng vừa ấn hành). Tựa sách phản ánh đúng tâm thế đặc biệt của tác giả khi chọn Việt Nam để gắn bó, nhưng cũng phải đối diện với những hiện thực đôi khi phi lý đến hài hước mỗi ngày.

Jesse Peterson sinh sống và làm việc tại Việt Nam được hơn 7 năm. Kể từ thời sách của “người Tây” viết bestseller với những cuốn Tớ là dâu, Ngược chiều vun vút (Joe Ruelle), không có thêm nhiều tác giả nước ngoài viết sách tiếng Việt gây chú ý nhiều như Jesse Peterson. Trong tác phẩm mới, Jesse viết về chuyện người Việt học tiếng Anh, chuyện nuôi chó mèo, ứng xử trên đường phố, ẩm thực... Anh viết bằng văn phong trào lộng nhưng cũng rất duyên dáng. Đó là một cuộc phiêu lưu vào nhịp sống bình dị, đời thường, kể bằng óc quan sát chi tiết, bằng cả sự “chấp nhận hòa nhập” với tình cảm chân thành.

Nguồn cảm hứng Jesse Peterson mang đến cho người đọc không chỉ từ những trang viết với những góc nhìn độc đáo mà còn từ chính những lựa chọn quyết liệt trong cuộc sống của tác giả. Jesse chọn Việt Nam vì “muốn sống ở một đất nước thân thiện và đang phát triển”. Anh mê đắm tiếng Việt cũng chỉ vì... độ khó của ngôn ngữ này. Anh từng có thời gian sống và làm việc tại Nhật Bản, đi đến đâu cũng học thạo ngôn ngữ quốc gia đó và xem trải nghiệm là điều tuyệt vời nhất của cuộc sống. 

Khám phá chốn quen

Những điều quen thuộc, có thể nhìn thấy hằng ngày trên đường phố với người Việt Nam có thể là… phát hiện mới với người nước ngoài. Kiểu như áo chống nắng và phong cách “ninja đường phố” của phụ nữ. Thú vị đến mức nhà văn người Đức Juli Zeh đặt thành biểu tượng cho tiêu đề cuốn sách: Xứ sở những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa. Tác phẩm được hoàn thiện sau hành trình đi dọc Việt Nam của nhà văn.

Các tác giả mang đến những cuốn sách với góc nhìn hài hước nhưng sâu sắc, nhiều suy ngẫm

Tất cả ấn tượng thu nhặt được trên các cung đường đều được gửi gắm vào những trang sách, nguyên tác tiếng Đức và được chuyển ngữ cho độc giả Việt. Xứ sở những cô gái đi xe máy mặc áo khoác hoa có thể khiến người đọc bật cười vì bắt gặp những điều quen thuộc, nhưng lại trở nên khôi hài, cuốn hút trong góc nhìn của người ngoại quốc. Những ghi chép của Juli Zeh còn mở ra một góc nhìn rộng về lịch sử, kinh tế trong mối liên kết giữa Việt Nam và các quốc gia phát triển.

Sự hoạt kê làm nên sức hút cho hầu hết những cuốn sách của người nước ngoài viết về Việt Nam, nhưng tựu trung vẫn là tình cảm chân thành với đất nước mà họ có cảm tình. Nhóm dự án cộng đồng Hộ chiếu xanh cũng đang chuẩn bị cho ra mắt ấn bản khá đặc biệt: Chuyện người Tây ở xứ ta (Nhã Nam và nhà xuất bản Thế Giới ấn hành). Đây không phải là góc nhìn của một cá nhân, mà quy tụ chuỗi cảm xúc, trải nghiệm của 21 tác giả, từ nhiều quốc gia. Họ công tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng đều có thời gian gắn bó với Việt Nam hoặc đến bằng những hành trình tự thân và lưu dấu ký ức.

Trong đó có câu chuyện về chuyến đi đến Việt Nam để hàn gắn cảm xúc, xóa bỏ nỗi ám ảnh về chiến tranh của một người Mỹ. Cũng có người, sau mối duyên bất ngờ trên một chuyến tàu, mà quyết định ở lại Việt Nam; những chuyến rong ruổi tìm kiếm giá trị bản thân, giá trị của hạnh phúc và những điều tìm thấy từ đất nước này…

Có một thế hệ trẻ Việt lao ra thế giới để tìm kiếm trải nghiệm và viết sách thì chiều ngược lại cũng có. Dù số lượng sách được viết bằng tiếng Việt của người nước ngoài chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong dòng chảy chung của sách Việt, đó là những điểm sáng có sức hấp dẫn riêng.

Lục Diệp