Chuyện về những “bóng hồng” lái xe tải

Kiên quyết theo nghề để thúc đẩy bình đẳng giới

Theo một báo cáo thường niên về tài xế xe tải của Trung Quốc do Nhà xuất bản Học thuật Khoa học xã hội xuất bản năm 2020, phụ nữ chiếm khoảng 4,2% trong số 30 triệu tài xế xe tải trên cả nước. Điều đó có nghĩa là khoảng 1,3 triệu tài xế xe tải ở đất nước này là nữ. Mặc dù chiếm tỉ lệ khiêm tốn nhưng ngày càng có nhiều phụ nữ cầm lái ở Trung Quốc. Báo cáo cho thấy độ tuổi trung bình của nữ tài xế xe tải là 35 và hơn 86% trong số họ đã kết hôn.

Zhao Liping (Bạc Châu, tỉnh An Huy, Trung Quốc) là 1 phụ nữ gầy gò, thấp bé, không phù hợp với quan niệm thông thường về 1 tài xế xe tải. Tuy nhiên, người mẹ 33 tuổi này đã lái xe tải được 10 năm với quãng đường hơn 1,5 triệu km.

Zhao Liping (phải) và chị dâu - Yang Xiaojing - thay phiên cầm lái trong chuyến xe đường dài - Ảnh: China Daily

Được truyền cảm hứng từ cha cô, cũng là một người lái xe tải, Zhao quyết định trở thành tài xế xe tải sau khi tốt nghiệp trường dạy nghề. Dù đây là nghề phụ nữ có thể gặp nhiều thách thức hơn nam giới, Zhao vẫn kiên quyết theo đuổi để chứng minh rằng phụ nữ có thể làm được những công việc của nam giới. Cô đã mất gần 1 năm để học và thi lấy bằng lái xe hạng A2.

So với công việc văn phòng thường bắt đầu lúc 9g sáng và kết thúc lúc 17g, Zhang cho biết cô thích những cuộc phiêu lưu trên đường và sự tự do khi lái xe. Đối với cô, lái xe tải là công việc khó khăn nhưng bổ ích.

Zhang cho hay, cách đây 10 năm, có rất ít phụ nữ theo nghề lái xe tải. “Thời điểm đó, hầu hết các xe tải đều vận hành thủ công, đòi hỏi người lái phải sử dụng 2 bàn đạp ly hợp và sang số bằng tay, vô lăng thì có cảm giác nặng nề. Giờ đây, mọi thứ đã tốt hơn với sự ra đời của hộp số tự động và các thiết kế thân thiện với phụ nữ. Do đó, số lượng các tài xế nữ đang gia tăng” - cô nói.

Tuy nhiên, định kiến giới vẫn còn tồn tại. Trong suốt 10 năm làm tài xế, Zhao đã phải chịu đựng rất nhiều lời nhận xét tiêu cực. “Khi vào bến bốc dỡ hàng hóa, tôi thường vấp phải sự hoài nghi từ những người đàn ông gần đó. Họ hỏi tôi tài xế đang ở đâu, kêu anh ta đến lấy hàng” - cô nhớ lại.

Zhao giúp thay bánh xe dự phòng dưới gầm xe - Ảnh: China Daily

Zhao cho biết thêm, để trở thành tài xế xe tải chuyên nghiệp, bất kể nam hay nữ, là điều không dễ dàng. Nghề này đòi hỏi nhiều giờ lái xe trên đường với giờ giấc bất thường và cơ thể luôn căng thẳng. Với cô, công việc không phân biệt giới tính. Tất cả đều được trả lương dựa trên số km, số giờ lái xe và trọng lượng hàng hóa.

Đến nay, hành trình dài nhất Zhao đã thực hiện cùng chị dâu là lái hơn 1.800km trong vòng 24 giờ từ Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông phía nam Trung Quốc, đến Tế Nam, tỉnh Sơn Đông phía đông Trung Quốc.

Ma Dan - giáo sư tại Học viện Khoa học xã hội Bắc Kinh - cho biết, phụ nữ và nam giới đều phải đối mặt với những thách thức giống nhau khi lái xe. Riêng với phụ nữ, vẫn còn nhiều điều cần được quan tâm như vấn đề an toàn và đối xử bình đẳng. 

Tháng 3/2022, Quỹ Phát triển phụ nữ Trung Quốc và nhà sản xuất động cơ Cummins Trung Quốc đã phối hợp khởi động 1 dự án trao quyền cho các nữ tài xế xe tải. Dự án nhằm giải quyết các vấn đề và tư vấn cho khoảng 3.000 nữ tài xế xe tải trong 3 năm về cách giữ an toàn và cân bằng giữa công việc với cuộc sống.  

Phá vỡ định kiến về nữa tài xế xe tải

Joycy Lyngdoh - 36 tuổi, ở Shillong, Meghalaya, Ấn Độ - là trụ cột duy nhất trong gia đình với trách nhiệm chăm sóc mẹ và 3 em gái. Sau khi hoàn thành chương trình học, cô đã làm việc tại một số công ty ở Guwahati, trong đó có 1 công ty sản xuất thép và từng là quản lý tại 1 cửa hàng địa phương. Được sự giúp đỡ từ bạn bè, cô học lái xe. Vị trí chính thức đầu tiên của cô trong lĩnh vực vận tải là tài xế xe buýt đưa đón học sinh.

Vào đầu tháng 10/2022, Joycy Lyngdoh chính thức trở thành nữ tài xế xe tải đầu tiên của Amazon ở Ấn Độ - Ảnh: Aboutamazon

Khi nhận ra niềm đam mê của mình đối với phương tiện giao thông, cô bắt đầu tìm kiếm các cơ hội lái xe quanh Meghalaya. Cô đã đăng ký làm việc với 1 đối tác vận tải đường bộ của Amazon có trụ sở tại Ấn Độ. Vào đầu tháng 10/2022, cô chính thức trở thành nữ tài xế xe tải đầu tiên của Amazon ở Ấn Độ chuyên giao hàng xung quanh khu vực Guwahati. 

Với hơn 6 năm kinh nghiệm cầm lái, Joycy đã tạo động lực cho nhiều nữ tài xế khác ở địa phương. “Lời khuyên của tôi dành cho những phụ nữ muốn theo đuổi nghề lái xe là nếu bạn tin tưởng vào bản thân, những cơ hội mới sẽ mở ra. Hãy cứ làm đi. Bạn sẽ phải đối mặt với những thách thức nhưng ở đâu có ý chí, ở đó có con đường” - cô nói. 

Câu chuyện của Joycy đã trở thành nguồn cảm hứng thúc đẩy nhiều phụ nữ trong khu vực tìm đến công việc lái xe tải như 1 nghề nghiêm túc. “Joycy là tấm gương tuyệt vời cho những ai đang tìm kiếm cơ hội mới trong lĩnh vực vận tải. Những người như cô ấy là nhân tố thúc đẩy sáng kiến Atmanirbhar Bharat (Ấn Độ tự lực cánh sinh) và chúng tôi tự hào được trao quyền cho họ” - Venkatesh Tiwari - Giám đốc điều hành Middle Mile, Amazon ở Ấn Độ - cho biết.

Dựa trên cam kết về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DE&I), Amazon ở Ấn Độ đã không ngừng nỗ lực để tăng cường sự tham gia của nữ giới trong lực lượng lao động và thúc đẩy sự đa dạng giới trong lĩnh vực vận tải.

Một lòng với ngành vận tải đường bộ

Ingrid Brown - ở Zionville, Bắc Carolina, Mỹ - là người ủng hộ không mệt mỏi cho ngành vận tải đường bộ.

Thời gian đầu Ingrid Brown đến với nghề, cả nước chỉ có 6 nữ tài xế xe tải. Họ thường chạy cùng nhau từ Bắc Carolina đến California và ngược lại. Thời điểm đó không có điện thoại thông minh hay internet, vì vậy Ingrid và các nữ tài xế xe tải thường để lại lời nhắn cho nhau tại các trạm xăng hoặc khu vực nghỉ ngơi vì họ không có cách nào khác để liên lạc.

Ngày nay, số lượng nữ tài xế xe tải đã gia tăng. Họ kết nối với nhau qua Facebook và điện thoại thông minh. “Việc chứng kiến nhiều phụ nữ ở đây ra đường thật thú vị và đó là điều chúng ta cần phát huy hơn nữa” - Ingrid nói.

Ingrid Brown bên chiếc xe tải tên “Miss Faith” của cô - Ảnh: Businessinsider

18 tuổi, Ingrid có chiếc xe tải đầu tiên và bắt đầu sự nghiệp cầm lái - làm việc cho công ty xây dựng của cha cô. Khi bước sang tuổi 50, cô tạm rời vô lăng trong 7 tháng và bắt đầu làm việc cho công ty kỹ thuật ở Dallas. Cuối cùng, Ingrid đã trở lại với công việc lái xe tải và làm những gì cô yêu thích.

Ở tuổi 60, Ingrid đảm nhận vị trí tài xế cho hãng vận tải Friday Trucking có trụ sở tại Iowa, chuyên chở hàng lạnh. “Nếu không tham gia vào lĩnh vực vận tải đường bộ, tôi sẽ không bao giờ có được tình bạn, đại gia đình những tài xế và tôi sẽ không biết được các nền văn hóa trên khắp đất nước” - Ingrid chia sẻ.

Sau 42 năm lái xe tải qua 48 tiểu bang và nhiều hơn thế, Ingrid Brown đã thành lập 1 trạm dừng chân mang tên cô ở thành phố Oklahoma.

Cô đã được Cục Quản lý an toàn hãng xe cơ giới Liên bang xem là tiếng nói đại diện cho sự an toàn trong chiến dịch “Những con đường của chúng ta”, “Vì sự an toàn của chúng ta” đồng thời xuất hiện trên các bảng quảng cáo, truyền hình và các phương tiện truyền thông khác với tư cách là người đề cao sự an toàn khi lái xe. 

Thụy Ngọc