Chuyện thi cử, cha mẹ phát điên, con phát mệt

Có gia đình đang du lịch mừng đứa con vừa thi đậu trường chuyên. Có bà mẹ lên facebook khoe điểm thi đại học của con. Và cũng có người mẹ đang nằm ở hành lang bệnh viện chăm con bệnh nặng...

"Thượng đế đều sẽ vì mỗi một con chim ngốc mà chuẩn bị một cành cây thấp" (ngạn ngữ Thổ Nhĩ Kỳ), nhưng một bà mẹ Trung Quốc luôn ép con phải đứng trên cành cây cao nhất. Hậu quả, cô gái đã nhảy lầu tự tử vì quá mỏi mệt. Đây là hình ảnh đang nóng trên các mạng xã hội trong tuần.

Tôi nói với đứa cháu đang ỉu xìu vì trượt đại học: “Nếu thích bằng cấp thì đơn giản lắm, con cứ học trung cấp, liên thông cao đẳng, rồi liên thông đại học. Cần tiếp nữa thì thạc sĩ... Nếu trọng năng lực, trọng tay nghề, chuyên môn giỏi thì con cứ thong thả học ngành nghề gì con thích, con có khả năng. Trung cấp, cao đẳng hay đại học đâu có quan trọng. Chuyên môn giỏi là quá trình tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, thực hành. Một kỳ thi trượt hoàn toàn không tác động tới năng lực cá nhân ai đó về lâu dài”.

Cháu trả lời: “Cô nói vậy. Nhưng với bố mẹ con thì không lay chuyển được đâu”. Tôi gọi cho anh chị: “Nếu so việc thằng bé thi trượt đại học và thằng bé bị một bệnh hiểm nghèo thì anh chị thấy sao?”. Chị mắng tôi độc mồm.

Tôi kể cách đây một tháng, tôi vừa ngồi nói chuyện với người cô có đứa cháu học xong năm thứ tư đại học thì nhảy từ tầng 3 xuống và chết. Đứa cháu ấy tự tử vì một môn thi tốt nghiệp dưới trung bình. Cha của cậu ấy vẫn phân trần rằng ông chỉ nói với con là cố kiếm cái bằng khá cho dễ xin việc chứ nào có gây áp lực gì. 

Những phụ huynh tôi từng gặp không ai nhận mình đã tạo áp lực cho con. 

Một ông bố ra thành phố thuê cho con trai căn hộ chung cư, mua sắm đầy đủ máy lạnh, bếp từ. Ông nói trước mặt con trai và vài người nữa: “Lo cho con thế này rồi mà con học không ra gì thì chỉ muốn giết”. 

Hồi hộp chờ con thi. Ảnh minh họa

Hôm trước, hàng xóm nhà tôi có thằng bé bị ngã phải khâu mấy mũi. Biết nó từ bệnh viện vừa về, mẹ con tôi sang thăm. Thằng anh của nó đang ngồi học trong nhà thấy em về cũng nhào ra. “Vào học ngay, ra đây làm gì?”, người mẹ giơ ngón tay trỏ mặt thằng anh. Tôi nói: “Sao chị la cháu, thấy em vậy, nó lo lắng chạy ra xem thế nào là đúng rồi”.

Chị gạt phăng: “Không phải đâu, nó kiếm cớ để rời bàn học đấy”. Thằng bé học lớp 9, chị đang hướng cho nó thi vào trường cấp III nổi tiếng. Tôi muốn nói với chị, chẳng lẽ chị lại muốn một đứa con mà khi em trai vừa từ bệnh viện về nhà nó vẫn ngồi im bên bàn làm bài tập?

Tôi đọc được một lời bình của người bạn dưới một bài viết về áp lực học hành, thấy bạn rất hiểu chuyện, tâm lý. Hóa ra, đó là lời bạn khuyên với con nhà người ta, còn với con mình, áp lực vẫn là áp lực. Tuần đầu tiên của tháng Sáu bạn đã chở con trai lớp 5 đi học thêm toán, văn, tiếng Anh.

Sao với con người ta, bạn nói rành rẽ vậy mà tới lượt con mình lại căng thẳng? Bạn thú nhận, vì khi nói chuyện con người ta, mình rất lý trí, không bị cảm xúc, những ước vọng cá nhân chi phối. Bạn dẫn tôi tham gia một nhóm chia sẻ kinh nghiệm học cho con.

Đăng nhập tài khoản là hiện ra liên tục thông báo bài viết mới từ nhóm: “Các chị ơi giới thiệu cho em trung tâm nào dạy học sinh trước khi vào lớp 1 có uy tín nhất”. “Chia sẻ cho các mẹ có con lớp 3 bộ đề thi”. “Trọn bộ câu hỏi trả lời toán tiếng Việt lớp 4 giúp con thi đâu trúng đấy”... Đang là mùa hè mà thế này. Tôi thoát ra khỏi nhóm vì ngộp thở. 

Bây giờ là tháng Bảy. Có người đang cho con đi trại hè ở nước ngoài với số tiền vài trăm triệu. Có gia đình đang du lịch chúc mừng đứa con vừa thi đỗ trường chuyên. Có người mẹ lên facebook thông tin điểm thi đại học cao chót vót của con. Có người đang hoang mang không biết sang năm con thi trường nào. Và cũng có người mẹ đang nằm ở hành lang bệnh viện chăm con bệnh nặng đã tháng trời. Có người cha nửa đêm dậy thắp nhang cho đứa con xấu số. 

Những phụ huynh đang phát điên lên vì chuyện thi cử của con cái và những đứa con cũng đang bị cha mẹ cuốn vào vòng xoáy đó, suy cho cùng họ thật may mắn. May mắn vì chưa phải đối mặt với những đau khổ, tuyệt vọng mà điểm thi nếu đem ra so thật quá nhạt nhòa. 

Thúy Hà