Chuyện lạ về súng ở Iceland: Người dân mê súng nhưng không có chuyện bắn giết

Giống như nhiều đồng hương của mình, Olaf Garðar Garðarsson rất háo hức muốn có được một khẩu súng trường.

Nhưng anh ta không thể đơn giản bước vào một cửa hàng vũ khí và mua một khẩu. Trước khi mua súng, anh phải nghe một bài giảng bắt buộc trong 4 giờ về lịch sử và tính chất vật lý của vũ khí.

Trước khi mua súng người dân Iceland bắt buộc phải nghe bài giảng về lịch sử và tính chất vật lý của vũ khí

Đáng ngạc nhiên là một đất nước người dân “mê súng” như Iceland suốt 11 năm nay không ghi nhận bất cứ vụ giết người bằng súng nào.

"Đối với chúng tôi, sẽ là chuyện lạ nếu như bạn có thể lấy giấy phép mua súng mà không biết sử dụng nó thế nào”, Garðarsson, một kỹ sư cơ khí 28 tuổi, cho biết. Anh nói anh sẽ thấy rất kỳ quặc “nếu người sở hữu súng không được học về đầu súng và cò súng”.

Iceland, còn gọi là Băng Đảo, là một quốc gia có mật độ dân cư thấp ở phía bắc Đại Tây Dương. Dân số  Iceland chỉ vào khoảng 330.000, nhưng họ sống trên một diện tích rộng gần bằng tiểu bang Kentucky.

Thành phố St. Louis ở Missouri, nơi có dân số xấp xỉ Iceland, nhưng có đến có 193 vụ giết người liên quan đến súng cầm tay trong năm 2017.

Người dân Iceland tin rằng luật sở hữu và sử sụng súng khắt khe ở đất nước họ có thể là bài học cho nước Mỹ.

Olaf Garðar Garðarsson học bắn súng ở một trường bắn ngoại ô Reykjavik vào đầu tháng này - Ảnh: NBC News

Giống như nhiều người ở bên ngoài nước Mỹ, Gunnar Rúnar Sveinbjörnsson, phát ngôn viên Sở cảnh sát thủ đô Reykjavik cho biết anh phải cố gắng để hiểu mức độ bạo lực súng đạn ở Mỹ. Anh không thể hiểu vì sao tình trạng đó không giảm đi và vì sao các quy định không có hiệu lực.

Không một quốc gia nào khác trong thế giới phát triển giống như Mỹ về quyền sở hữu súng, những vụ thanh toán bằng súng, những vụ xả súng giết chết nhiều người và cả những vụ cảnh sát bắn người.

Sau vụ xả súng hồi tháng 2 tại trường trung học Marjory Stoneman Douglas ở Parkland, Florida, phong trào "Đủ là đủ" dẫn đến luật xiết chặt các hạn chế súng trong tiểu bang, trong đó có tăng tuổi hợp pháp để mua súng lên 21 tuổi. Nhưng điều đó chưa được lặp lại ở các tiểu bang khác cũng như trên phạm vi toàn quốc.

Nhiều nơi ở Mỹ, người dân vẫn có thể mua súng trường bán tự động trong vòng vài phút chỉ với những kiểm tra lý lịch sơ sài.

Bất cứ ai muốn sở hữu và sử dụng súng ở Iceland trước tiên phải được kiểm tra ở một trường bắn như thế này - Ảnh: NBC News

Những người ủng hộ kiểm soát súng ở Mỹ đôi khi nhắc đến Nhật Bản, một nơi luật pháp rất nghiêm khắc và văn hóa ôn hòa dẫn đến trong xã hội rất ít súng và ít vụ chết người do súng.

Nhưng Iceland thì khác. Súng ở khắp mọi nơi trên quốc đảo này, tỷ lệ sở hữu súng là cứ ba người dân có một người có súng và Iceland cũng có nhiều người kiên định ủng hộ quyền sở hữu súng.

"Khẩu súng không có lỗi gì”, Jóhann Vilhjálmsson, một thợ sửa súng ở Reykjavik lặp lại một lập luận yêu thích của Hiệp hội Súng trường Quốc gia. "Khẩu súng không giết người, mà người cầm súng làm điều này”, ông nói.

Vụ dùng súng giết người gần đây nhất ở Iceland là 11 năm trước, và chỉ có bốn vụ trong hai thập kỷ vừa qua, theo GunPolicy.org, một dự án do Đại học Sydney của Australia điều hành.

Sẽ là sai lầm nếu cho rằng mô hình của Iceland - một quốc gia nhỏ, ít có bất bình đẳng về thu nhập – có thể áp dụng cho nước Mỹ.

Hầu hết súng ở Iceland được sử dụng để săn bắn hoặc thi đấu. Đất nước này ít có các loại tội phạm nên người ta không cần sở hữu vũ khí để tự vệ.

Sveinbjörnsson, phát ngôn viên Sở cảnh sát Reykjavik cho biết: “Hệ thống ở Mỹ rất khác với hệ thống chúng tôi có ở đây”.

Người dân học an toàn sử dụng súng ở một trường bắn - Ảnh: NBC News

Nhưng rõ ràng ở Iceland, người dân phải chịu trách nhiệm nghiêm túc khi sở hữu một vũ khí giết người. Đó là lý do tại sao kỹ sư cơ khí Garðarsson đang phải ngồi trong một phòng hội nghị của khách sạn Reykjavik học chi tiết về các loại súng anh ta lựa chọn.

Garðarsson đến đây cùng với bạn gái của mình, Jóhanna Einarsdóttir, một giáo viên 26 tuổi, cũng muốn có một khẩu súng. Có khoảng ba chục người cùng tham dự khóa học, tất cả chăm chú lắng nghe diễn giả trình bày về lịch sử vũ khí, tính chất vật lý, luật sở hữu và dùng súng, việc săn bắn và an toàn dùng súng.

Trước đó, các thí sinh được kiểm tra sức khỏe thể chất cũng như tinh thần.

Olaf Garðar Garðarsson tập bắn tại trường bắn - Ảnh: NBC News

Sau bài giảng, thí sinh thi viết vào ngày hôm sau và phải đạt điểm tới thiểu 75% mới được phép mua súng hợp lệ.

Cuối cùng họ phải thực hành bắn súng ở một trường bắn ngoại ô thủ đô Reykjavik.

Để  vượt qua kỳ, các thí sinh cần học và chuẩn bị trong khoảng 13 tháng.

Nhưng đó chỉ mới là súng trường nhỏ hoặc súng hơi. Việc sở hữu một khẩu súng lục có thể mất 3-4 năm, còn súng trường bán tự động bị cấm hoàn toàn.

“Người dân có cảm giác có người quan tâm đến việc anh ta mua súng và sẽ sử dụng nó như thế nào, vì vậy, bạn sẽ không mua một khẩu súng để làm những điều ngu ngốc”, Garðarsson nói.

Garðarsson cho rằng “thật vô lý nếu ai đó có thể đến cửa hàng bán vũ khí mua súng, việc này chỉ diễn ra trong vòng một giờ, rồi đến gặp người làm mình tức giận nổ súng vào anh ta”.

Hòa Ninh (Theo NBC News)