Ý kiến: Mừng cưới cách nào cũng là thể hiện tấm lòng Trong đời sống, có rất nhiều tiệc mừng để đánh dấu những kỷ niệm hoặc “chặng đường” đáng nhớ như tiệc thôi nôi, sinh nhật, tiệc trưởng thành (cha mẹ tổ chức cho con tròn 18 tuổi), tiệc cưới, kỷ niệm ngày cưới… Với tôi, mỗi bữa tiệc, tôi đều thu xếp để tham dự, nhất là tiệc cưới những người mà mình dành tình cảm thương quý. Tôi vẫn dùng hình thức bỏ tiền vào phong bì để mừng, chúc phúc cho cô dâu chú rể. Tiền mừng - như một cách góp chút “vốn liếng” để cô dâu chú rể trang trải chi phí đặt tiệc, dư dả chút ít thì họ còn nuôi được “con heo” nho nhỏ, mua sắm chút đỉnh vật dụng sinh hoạt cho tổ ấm mới. Tiền mừng cưới bằng hình thức bỏ vào bao thư trực tiếp hay chuyển khoản “ting ting” cho tiện cũng đều xuất phát từ tấm lòng của khách mời. 
Tuy vậy, cá nhân tôi vẫn thấy hay hay khi cầm theo thiệp cưới bên ngoài ghi tên cô dâu chú rể, còn bên trong là tấm lòng, là lời chúc bằng “hiện vật” gửi đến chủ nhân của đêm tiệc. Còn với cô dâu chú rể, cảm giác được “khui” cái phong bì bên ngoài có tên của khách mời chính là cảm xúc yêu thương, trân quý, là kỷ niệm khó quên.
Chị Quý Hiền (Q.3, TPHCM) Tiếp nhận khi cái mới hay hơn, tiện ích hơn Hiện nay, cả Chính phủ và TPHCM đều chủ trương chuyển đổi số và khuyến khích không dùng tiền mặt trên nhiều phương diện. Năm 2017, trong dịp du lịch sang Đài Loan, tôi từng đến thăm một ngôi chùa mà ở đó, từ nhà hàng chay trong chùa cho tới hoạt động cúng dường, người ta đều quét mã để chuyển tiền. Chuyện cách đây 8 năm nên có thể hình dung đến hôm nay, xu hướng không dùng tiền mặt càng lan tỏa rộng đến mức nào và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. 
Tôi cho rằng, việc chuyển tiền mừng online là cách làm hiện đại, hội nhập và văn minh. Thử nghĩ, nếu đám cưới có một thùng tiền mừng thì 2 họ phải cắt đặt người canh giữ; rồi đám cưới xong, vợ chồng lại phải lui cui ngồi đếm tiền nên nhiều người hay đùa “đêm tân hôn thành đêm… đếm tiền”. Trong khi đó, nếu khách chuyển khoản tiền mừng, sau tiệc, gia chủ có thể chuyển ngay tiền đặt tiệc cho nhà hàng, ai mừng bao nhiêu cũng có sẵn trong sao kê giao dịch, không cần ghi chép. Tình cảm và cách đối đãi giữa người và người, đâu phải đánh giá theo kiểu chuyển khoản là không có tình cảm. Mừng cưới là nét đẹp truyền thống, là món quà chúc phúc dành tặng cho cô dâu chú rể trong ngày trọng đại. Quan trọng hơn hết là sự góp mặt, chung vui và gửi lời chúc tốt đẹp đến đôi bạn, chứ không phải là việc gửi tiền mừng bằng phương cách nào. Nên thay đổi cái cũ để tiếp nhận cái mới nếu cái mới hay hơn, tiện ích hơn. Riêng với những vùng sâu, vùng xa - nơi internet còn chưa bao phủ, người dân còn chưa tiếp cận với công nghệ thì có thể duy trì hình thức mừng cưới truyền thống. Tuy nhiên, tôi tin là trong tương lai, xu hướng không tiền mặt sẽ càng chiếm lĩnh. Ngoài ra, tôi cũng ủng hộ việc mời đám cưới online. Ngày nay hầu như ai cũng dùng mạng xã hội. Cô dâu chú rể có thể thiết kế thiệp cưới điện tử rồi gửi online, kèm sơ đồ đường đi, sau đó gọi điện mời trực tiếp và nhắn tin nhắc lại trước ngày diễn ra tiệc. Như vậy vừa tiết kiệm thời gian, đỡ tốn công đi lại mà vẫn giữ được sự trân trọng cần có, thay vì cứ phải chạy đôn chạy đáo gửi thiệp, mà khách mời có khi cũng quên mất mình bỏ cái thiệp ở đâu. Ông Nguyễn Văn Đắng Phó tổng giám đốc Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn Tiện ích, nhưng tránh để bị lợi dụng, biến tướng Nhìn lại văn hóa Việt Nam, có thể thấy ngày trước, khi người ta “mời” (ăn cưới) đồng nghĩa với “mượn”. Chẳng hạn như gia chủ biết cô này giỏi nấu ăn, gói bánh thì “mời” đến đám để “mượn” cô nấu đám; biết anh kia giỏi dựng rạp thì mời đến ăn cưới để anh ta phụ dựng rạp giùm… Mối quan hệ xóm làng có qua có lại khiến xã hội xưa chưa hình thành nên dịch vụ cưới hỏi như bây giờ. Quà cưới lúc đó cũng chỉ được trao tặng trực tiếp cho đôi trẻ chứ không xuất hiện khái niệm “phong bì mừng cưới”. Phải đến thời Pháp thuộc, phong bì, giấy gói quà, hộp đựng quà, các dịch vụ chuyển phát như bưu điện mới trở nên phổ biến. 
Đám cưới ngày xưa không ai đặt thùng tiền mừng. Người ta trao quà, nữ trang, tiền mừng trực tiếp vào tay cô dâu, chú rể. Người sáng tạo ra cái thùng tiền mừng, tôi cho là các nhà làm dịch vụ cưới hỏi hay nói cách khác đó là sản phẩm của dịch vụ thời hiện đại. Cũng như thời xưa không có xe hoa, thuyền hoa rước dâu mà chỉ có “kiệu anh đi trước, võng nàng theo sau” nếu là đám cưới nhà quan, còn dân thường thì đi bộ. Sau này, khi dịch vụ phát triển mới sinh ra các hình thức đa dạng như vậy. Trong xã hội hiện đại ngày nay, ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, các hình thức mừng cưới bằng tiền mặt vẫn còn rất phổ biến. Còn ở các đô thị, khi tính chất công việc của đại bộ phận người dân thay đổi thì hình thức tụ tập cùng nhau dựng rạp, nấu đám… như xưa đã không còn phù hợp. Dịch vụ cưới hỏi ra đời và được ủng hộ bởi tính tiện ích. Mừng cưới bằng cách chuyển khoản cũng vậy - ngày càng phổ biến bởi nó phù hợp với hoàn cảnh và mang lại nhiều tiện ích. Tuy nhiên, không phải tiếp nhận cái mới thì phải “xóa sổ” hoàn toàn cái cũ, nhất là khi cách mừng cưới bằng tiền, quà trực tiếp vẫn mang nét đẹp văn hóa đáng trân trọng và gìn giữ. Tôi cho rằng, nên duy trì cả hình thức mừng cưới trực tiếp và chuyển khoản, ai thấy phù hợp cách nào thì làm, miễn sao giữ được mục đích quan trọng nhất là thể hiện tình cảm và sự chúc phúc cho gia chủ. Tuy nhiên, có một vấn đề tế nhị là mừng cưới bằng cách chuyển khoản có thể có khả năng biến tướng, phát sinh tiêu cực. Chẳng hạn như với người muốn chạy chọt, hối lộ… họ có thể lợi dụng việc mừng cưới, mừng sinh nhật, mừng thọ… để chuyển khoản số tiền khổng lồ một cách “rất hợp lý”. Trong khi nếu mừng cưới bằng tiền mặt hay quà trực tiếp thì có vẻ như việc này sẽ khó khăn hơn. Cách làm nào cũng có cái hay và cái hạn chế. Quan trọng là chúng ta phải biết cách ứng xử sao cho thích hợp, hạn chế các hệ quả tiêu cực. Tiến sĩ Trần Long nguyên Trưởng bộ môn văn hóa Việt Nam, Khoa Văn hóa học, Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM Mai Lâm (ghi) |