Chuyên gia Việt Nam lên tiếng về "thái độ" của Trung Quốc sau phán quyết của PCA

Phán quyết tòa Trọng tài đưa ra là một chuẩn mực của các quốc gia hiện tại

Sau hơn hơn 3 năm thụ lý, cuối cùng ngày 12/7 vừa qua, tòa Trọng tài Thường trực (PCA) vừa ra phán quyết cuối cùng về vụ Philippines kiện yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông.

Một trong những nội dung đầu tiên PCA đưa ra là Trung Quốc không có quyền lịch sử ở Biển Đông. “Không có cơ sở pháp lý nào để Trung Quốc đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên trong vùng biển nằm trong đường 9 đoạn”, phán quyết của toà cho hay.

Toà khẳng định dù ngư dân Trung Quốc từng đến một số đảo trong quá khứ, nhưng trong lịch sử, Trung Quốc chưa bao giờ "thực hiện quyền kiểm soát đặc quyền đối với vùng nước và nguồn tài nguyên xung quanh".

Liên quan đến vấn đề này, Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc cho rằng: "Phán quyết mà tòa Trọng tài đưa ra là một chuẩn mực của các quốc gia hiện tại, vừa nước lớn vừa nước nhỏ đều phải tuân thủ luật pháp quốc tế. Có thể nói, đó là phán quyết thuận theo lẽ phải, trong đó có cả những lợi ích của Việt Nam.

Còn câu chuyện liên quan đến tranh chấp chủ quyền thì các nước phải tuân theo luật chung chứ không phải tự đưa ra các bằng chứng. Phía Trung Quốc hầu như chưa đưa ra bằng chứng lịch sử nào mà chỉ đưa ra khẳng định các đảo, đá mà nước này đang kiểm soát có vùng đặc quyền kinh tế và ngư dân nước này đã hoạt động trong khu vực suốt 2.000 năm qua. Thực ra, với những chứng cứ có được thì đường lưỡi bò chỉ bắt đầu có sau thế chiến thứ hai. Vì vậy mà những điều Trung Quốc đưa ra là hoàn toàn chủ quan."

Tòa Trọng tài Liên Hợp Quốc.

Trung Quốc sẽ thận trọng hơn với hành động của mình trên khu vực biển Đông

Ông Lê Việt Trường- Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội cũng đưa ra quan điểm: "Theo nhìn nhận của tôi, trước hết đây là một phán quyết rất khách quan dựa trên các cơ sở của luật pháp quốc tế và đầy trách nhiệm với cộng đồng quốc tế của tòa Trọng tài.

Qua phán quyết này, tôi cho rằng trước hết là phản ứng của thế giới, đặc biệt là các quốc gia có trách nhiệm sẽ lần lượt lên tiếng và thực tế là đã có một số nước lên tiếng để hoan nghênh trực tiếp hoặc một số nước có phản ứng nhẹ nhàng hơn là thể hiện ý kiến một cách gián tiếp.

Trong thời gian tới sẽ có tuyên bố chính thức của các quốc gia liên quan với phán quyết này. Riêng đối với hai nước Trung Quốc và Philippines, phía Philippines đã rất phấn khởi khi mà công lý đã thuộc về lẽ phải. Dù là một nước nhỏ trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, họ đã lựa chọn biện pháp hòa bình và dựa trên cơ sở của luật pháp quốc tế và dựa vào những thiết chế của liên hợp quốc để bảo về quyền lợi là điều hoàn toàn phù hợp với hiến chương Liên hợp quốc.

Còn phía Trung Quốc chắc chắn là họ sẽ không hài lòng với phán quyết này. Đã rất nhiều lần, Trung Quốc từ chối tham gia phiên tòa rồi, vì vậy lần này đương nhiên họ sẽ không chấp nhận. Tuy nhiên, trên thế giới hiện nay, vai trò của tòa Trọng tài này lại không có bất cứ một chế tài nào để cưỡng chế những quốc gia bị phán quyết phải thi hành.

Tuy vậy, với tinh thần các quốc gia tham gia làm thành viên của Liên Hợp Quốc thì đất nước nhận phán quyết phải tuân thủ chấp hành.

Sau phán quyết này, Trung Quốc sẽ phải thận trọng hơn với hành động của mình trên khu vực biển Đông. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là thái độ ngoại giao thôi còn trên thực tế thì chưa chắc. Bởi vì, nếu họ có sự tôn trọng thì trong thời gian vừa qua họ đã thực hiện DOC, tức là các bên giữ nguyên trạng không có hành vi đe dọa, sử dụng vũ lực để làm tình hình căng thẳng thêm.

Trong khi đó, Trung Quốc lại làm một loạt các hành động, nào là diễn tập, nào là đưa tên lửa, máy bay quan sự, đến các hoạt động tôn tạo, làm biến dạng địa hình, phá hoại môi trường khu vực này. Vì thế, phán quyết này khó lòng cản bước Trung Quốc trong thời gian tới, chỉ có điều là hành động của họ sẽ trở nên thận trọng hơn.

Tuy nhiên, đây vẫn là một căn cứ rất quan trọng đối với tất cả các nước liên quan trong việc bảo đảm chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Hơn nữa, đây cũng là căn cứ để đảm bảo vấn đề tự do hàng hải, tự do hàng không, đấu tranh phòng chống cướp biển và một số các hoạt động chống tội phạm biển hay công tác cứu hộ cứu nạn trong khu vực này".

Ông Trường cho rằng: "Phán quyết này đã bác bỏ đường 9 đoạn mà Trung Quốc khẳng định là của mình từ trước đến nay do đó đây là điều rất có lợi cho Việt Nam, nó hoàn toàn phù hợp với những tuyên bố của Việt Nam từ trước đến nay. Việt Nam cũng đã nói rằng chúng ta có đầy đủ những bằng chứng để khẳng định chủ quyền đối với vùng biển đảo của Việt Nam và đây cũng là những bằng chứng trùng hợp với những gì mà Philippines đã đưa ra.

Qua đây, những bằng chứng của Việt Nam đưa ra cũng lấy được lòng tin hơn nữa của bạn bè quốc tế.".

Minh Dương