Chuyên gia Mỹ cảnh báo, kinh tế Việt Nam sẽ gánh hệ lụy nếu để hàng hóa Trung Quốc trà trộn

Cảnh báo được đưa ra trong hội thảo "Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại” tại Hà Nội ngày 14/11/2019. 

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng nhưng thương mại thế giới đang có nhiều diễn biến phức tạp mà nổi lên là xu hướng bảo hộ thương mại, việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại giữa các nền kinh tế lớn đã tác động không nhỏ đến Việt Nam.

Trước nguy cơ gian lận thương mại, hàng hóa nước ngoài lợi dụng để đội lốt, giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang các nước đối tác trong FTA mà Việt Nam là thành viên để hưởng thuế suất ưu đãi, Chính phủ Việt Nam đã có những chỉ đạo quyết liệt và sát sao các cơ quan chức năng, các bên có liên quan về vấn đề này.

Thép, gỗ, linh kiện điện tử,... là một trong những mặt hàng bị "đột lốt" xuất xứ nhiều nhất tại Việt Nam

Ông Claudio Dordi - Giám đốc dự án tạo thuận lợi thương mại (Hoa Kỳ) - cho biết, sau khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá đối với một số hàng xuất khẩu từ Trung Quốc thì kim ngạch nhập khẩu hàng từ Trung Quốc giảm nhưng từ quốc gia thứ 3, trong đó có Việt Nam, lại tăng vọt. Đó là các mặt hàng như nhựa, dụng cụ quang học,...

Ông cho biết, có rất nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau về gian lận xuất xứ hàng hó chẳng hạn hàng hóa được nhà xuất khẩu chuyển qua Việt Nam nhưng khi xuất khẩu đi nước khác mà không có sự thay đổi nào về vật lý, hay nói cách khác là sản phẩm vẫn như vậy.

Ngoài ra, sản phẩm tháo rời rồi xuất sang Việt Nam, sau đó trải qua công đoạn lắp ráp rất giản đơn thành sản phẩm hoàn chỉnh rồi xuất đi Mỹ, EU.

Ông Âu Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan, Tổng cục Hải quan - cho biết, với kim ngạch tăng đột biến, cơ quan hải quan xếp các hàng này vào nhóm có tiềm ẩn nguy cơ lớn về gian lận xuất xứ.

Dẫn chứng một loạt vụ việc hàng Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt để mượn đường xuất đi nước thứ 3 vừa được cơ quan hải quan phát hiện, điển hình được Cục Hải quan TP.HCM bắt giữ lô hàng của Công ty TNHH B. Hàng hóa được tạm nhập từ Trung Quốc và tái xuất sang Mỹ.

Cụ thể, doanh nghiệp khai báo hàng là cáp Internet. Nhưng qua kiểm tra thực tế lô hàng nhập khẩu, các sợi cáp quang mang hiệu Monster, trên bao bì sản phẩm có in sẵn dòng chữ "Made in Vietnam".

Hay Cục Hải quan Hải Phòng cũng vừa phát hiện một doamh nghiệp chế xuất 100% vốn đầu tư nước ngoài, nhập khẩu linh kiện từ Trung Quốc về Việt Nam. Doanh nghiệp chỉ lắp ráp đơn giản các cụm linh kiện để xuất sang nước thứ ba.

Chỉ ra những hệ luỵ gian lận xuất xứ đối với Việt Nam, ông Claudio Dordi cảnh báo, việc gian lận thương mại làm tăng nguy cơ rủi ro cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính, có tính tuân thủ cao của Việt Nam. Vì đối với hải quan Hoa Kỳ có nguyên tắc chung là quản lý rủi ro.

Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại diễn ra tại Hà Nội từ 14-15/11/2019

Ông Michael Greene - Giám đốc USAID tại Việt Nam đánh giá, việc gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đang ảnh hướng đến mối quan hệ thương mại giữa hai nước.

Theo bà Vũ Thị Mai - Thứ trưởng Bộ Tài chính, Việt Nam có nhiều giải pháp ngăn chặn rước nguy cơ bị mượn đường và hàng hóa nước ngoài lợi dụng để đội lốt, giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang các nước đối tác trong FTA.

Như cơ quan hải quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa ngay tại cửa khẩu, kiểm tra sau thông quan các lô hàng, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu có nghi vấn về gian lận xuất xứ. Bên cạnh đó, cơ quan hải quan địa phương phối hợp với các cơ quan chức năng điều tra, xác minh năng lực sản xuất của doanh nghiệp.

Tạ Chi