Chuyên gia chỉ trích đập Tam Hiệp không xả nước theo đúng quy trình nhằm tăng sản lượng điện

Dòng chảy tại đập Tam Hiệp đo được lúc 20g ngày 19/7 ước tính 46.000m³/giây, so với mức cao nhất 61.000m³/giây kéo dài 18 tiếng trước đó. Dù lưu lượng nước đổ về đập đã giảm nhưng mực nước trong hồ chứa tiếp tục đạt đỉnh kỷ lục 164,18m - cao gần 20m so với báo động lũ.

Tận dụng khoảng thời gian này, đập Tam Hiệp cũng tích cực đẩy mạnh sản xuất điện. Theo Tân Hoa Xã, 32 máy phát điện khổng lồ với công suất 700.000 KW đã hoạt động hết tốc lực, biến những đợt lũ cuồn cuộn tạo thành dòng điện ổn định. Theo báo cáo, từ 8g30 ngày 15/7, sản lượng điện tại Tam Hiệp trung bình tạo ra 540 triệu Wh/ngày (tương đương 0,54 KW/ngày).

Đập Tam Hiệp tiếp tục xả lũ xuống hạ lưu sông Dương Tử ngày 19/7

Điều này tiếp tục dấy lên những tranh cãi. Trước đó, các chuyên gia đã chỉ trích vì nhằm tăng sản lượng điện mà đập Tam Hiệp không xả nước trong hồ chứa theo đúng tiến trình. Nhiều năm qua, siêu đập này thường xuyên vấp phải phản ứng, với số tiền đầu tư khủng, thiết kế công suất lớn lên tới 22,5 triệu KW, trở thành đập thủy điện lớn nhất thế giới nhưng tạo ra sản lượng điện khiêm tốn.

Tại phía tây Trung Quốc, mùa mưa thường rơi vào tháng 5 và 6, trước thời điểm này, Tam Hiệp sẽ phải xả bớt nước trong đập đề phòng đợt lũ kế tiếp. 

Chính phủ Trung Quốc cho biết đập Tam Hiệp đã giúp giảm đỉnh lũ, giảm thiểu thiệt hại kinh tế và số người chết trong đợt thiên tai trầm trọng kéo dài hơn 1 tháng qua. Nhưng các nhà phê bình lại cho rằng mực nước cao kỷ lục trên sông Dương Tử và các hồ chứa đã minh chứng đập Tam Hiệp không đáp ứng được mong mỏi hàng đầu của người dân lúc xây dựng đập là giảm lũ lụt vùng hạ lưu.

Fan Xiao, một nhà địa chất học Trung Quốc và là nhà phê bình lâu năm các dự án đập thủy điện khổng lồ, cho biết: “Khả năng lưu trữ tại Tam Hiệp chỉ có thể ngăn chặn một phần, tạm thời lũ lụt ở thượng nguồn, và bất lực trong việc ứng phó lũ lụt do mưa lớn ở giữa và hạ lưu sông Dương Tử".

Ông cũng chia sẻ thêm, Tam Hiệp và các đập thủy điện lớn khác thậm chí còn khiến tình trạng lũ lụt trở nên tồi tệ hơn, chúng làm giảm 50% dòng chảy phù sa màu mỡ và trầm tích xuống hạ lưu sông Dương Tử. Đồng thời, nhu cầu tạo ra điện của dự án cũng làm suy yếu khả năng kiểm soát lũ.

Đoạn đê bị kích nổ trên sông Trừ, tỉnh An Huy, ngày 19/7. Ảnh: News.cn.

Ngày 18/7, Tam Hiệp mở 3 cửa xả lũ với lưu lượng 33.000m³/giây khiến vùng hạ lưu ngập nặng. Tính đến nay, ít nhất 150 người chết và mất tích, gần 15 triệu người phải sơ tán và gây thiệt hại hơn 49 tỷ NDT (tương đương 7 tỷ USD).

Trong ngày 19/7, các nhà chức trách Trung Quốc cũng đã cho nổ đập trên sông Chuhe, tỉnh An Huy nhằm giảm áp lực mưa lũ, mực nước dự kiến sẽ giảm 70cm. Vụ nổ đập là một phản ứng cực đoan mà giới chức địa phương từng sử dụng trong trận lụt lịch sử năm 1988 khiến hơn 2.000 người chết và phá hủy gần 3 triệu căn nhà.

Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc thông báo những trận mưa lớn không ngừng sẽ tiếp tục tàn phá trên diện rộng. Từ 19-29/7, mưa lớn sẽ trút xuống khu vực Tây Tạng, Vân Nam, Quý Châu và Quảng Tây, trong khi Cát Lâm, Liêu Ninh và An Huy sẽ đối mặt với lượng mưa 150mm hàng giờ, kèm giông bão và gió mạnh.

Ngoài lũ lụt, Trung tâm cũng phát đi cảnh báo màu vàng chuẩn bị ứng phó đợt nắng nóng ở vùng phía nam đất nước. Các tỉnh Chiết Giang, Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây và Tân Cương sẽ hứng chịu nhiệt độ cao, dao động từ 37-39 độ C, thậm chí vượt quá 40 độ C. Hệ thống cảnh báo thời tiết 4 cấp ở Trung Quốc tương ứng 4 màu, trong đó màu đỏ là mức nghiêm trọng nhất, kế đến là màu cam, vàng và xanh.

Chung Thu Hương (theo Tân Hoa Xã, Straitstimes)