Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng và 'giấc mộng vàng' cho phim tài liệu

Chị Bích Phụng (trái), nhân vật chính trong phim

Phim tài liệu vẫn trôi trong dòng chảy ngầm mà mạnh mẽ của những nhà làm phim tâm huyết. Đường đi khó, đầu ra khó nhưng không có nghĩa là không đến được với số đông.

Cuộc ra rạp ấn tượng của bộ phim Chuyến đi cuối cùng của chị Phụng (ĐD Nguyễn Thị Thắm) mở ra một giấc mơ cho các nhà làm phim tài liệu. Gặt hái hàng loạt giải thưởng và nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của công chúng. Phim tiếp tục vinh dự được mời đến Liên hoan phim Berlin 2015 và hàng loạt các LHP tại các nước Châu Âu. Nguyễn Thị Thắm nói rằng thành quả phim mang lại đã vượt quá xa mọi mong ước của chị khi bắt tay thực hiện bộ phim này. Có thể nói đây là bộ phim tài liệu thành công nhất từ trước đến nay của thể loại này, về cả giá trị nghệ thuật lẫn sức lan tỏa.

“Tôi gọi đây là một may mắn, bởi đã từng có rất nhiều phim tài liệu hay đoạt được những giải thưởng rất danh giá tại các LHP quốc tế nhưng lại không có cơ hội công chiếu. Thực tế khi quyết định phát hành, chị Hồng Ánh đã chuẩn bị tinh thần sẽ chịu lỗ. Blue Productions chỉ cần bộ phim được chia sẻ trong một giới hạn nhất định về khán giả. Nhưng không ngờ phim lại có sức lan tỏa lớn đến thế, hiện tại chúng tôi còn kế hoạch mang phim về các tỉnh. Dù vậy, với giá vé 40.000đ thì doanh thu cũng không được bao nhiêu” - ĐD Nguyễn Thị Thắm nói.

Thắm cũng cho biết hiện chị và các đồng nghiệp trong nhóm Varan Việt Nam cũng đang ngồi lại với nhau tìm đầu ra khả thi hơn cho những bộ phim tài liệu sau này. “Trước đây tôi cũng từng làm các phim tài liệu ngắn, cũng dày công theo đuổi thực hiện nhưng cứ làm theo những gì mình thích thôi, chưa nghĩ sẽ chia sẻ phim lên YouTube; nhưng có lẽ sau này sẽ phổ biến để khán giả yêu thích dòng phim này có thể xem được” - Thắm nói thêm.

Bộ phim với đủ mọi cung bậc cảm xúc đã chiếm trọn trái tim người xem

Ở những LHP nói chung và LHP tài liệu nói riêng, điều làm các nhà làm phim tài liệu đau đầu nhất vẫn là đầu ra cho phim. Ở giải Cánh Diều, phim tài liệu được chiếu kèm với phim điện ảnh dự giải - cũng là một cuộc “ra rạp” chính thức nhưng ít lan tỏa. Ở LHP truyền hình toàn quốc, phim tài liệu cũng chỉ co cụm trong khuôn khổ khán giả là… Ban giám khảo. Giải thưởng vinh danh những bộ phim xuất sắc rồi cũng không có cơ hội đến được với số đông, trong khi đây là thể loại theo đuổi rất kỳ công và nhọc nhằn.

Vừa qua, Đài truyền hình Việt Nam vừa ra mắt khung giờ VTV đặc biệt, được gửi gắm nhiều kỳ vọng cho những thước phim giá trị phát sóng vào khung giờ vàng 20g10 phút thứ Bảy hàng tuần trên kênh VTV1. Bộ phim tài liệu đầu tiên: Không thể lãng quên, khắc họa cuộc sống của người dân Aceh và Phuket (Thái Lan) 10 năm sau thảm họa sóng thần lịch sử tại đất nước này đã có được sức hút riêng.

Tiếp nối sẽ là chương trình Bản hòa tấu Sơn Đoòng (sẽ được phát sóng lúc 20g, ngày 14/2). Đây là phim được VTV đầu tư tiền tỉ, quay trong hang động cùng dàn nhạc giao hưởng và những thiết bị quay tối tân, hiện đại. 50 phút phim hứa hẹn là một cuộc khám phá kỳ vĩ trong hang động. Chương trình VTV đặc biệt không giới hạn thể loại, hình thức thể hiện, nên cũng là khung giờ đáng kỳ vọng cho những thước phim tài liệu đặc sắc có cơ hội lên sóng. Đó cũng là cơ hội và động lực sáng tạo cho các nhà làm phim.

Theo thông tin từ VTV, các đề tài tiếp theo cho chương trình này sẽ là những vấn đề nóng được quan tâm: số phận của những nạn nhân trên chuyến bay bí ẩn MH370, nạn nhân ở những hang ổ buôn người, hành trình của những kỷ vật chiến tranh, những câu chuyện chưa từng được biết đến…

Bối cảnh tuyệt đẹp của hang Sơn Đoòng sẽ được lên phim Bản hòa tấu Sơn Đoòng - (ảnh tư liệu)

Nữ ĐD Lê Phong Lan nói, làm phim tài liệu là một cuộc dấn thân đúng nghĩa về tìm kiếm tư liệu, chờ đợi cơ hội, điều kiện làm việc và không ngại vất vả khó khăn. Chị đã có một “công cuộc” tìm kiếm tư liệu tưởng chừng bất khả thi để có được những thước phim giá trị về tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn, danh tướng Nguyễn Chí Thanh và những anh hùng lịch sử khác. Mỗi nhà làm phim một lựa chọn, nhưng hành trình nào cũng bắt đầu bằng đam mê, trách nhiệm và dấn thân.

“Phim nghệ thuật đôi khi còn chủ động được bối cảnh, con người chứ tài liệu là trăm ngàn tình huống phát sinh đều phụ thuộc vào nhân vật. Họ làm gì, ở đâu, khi nào người làm phim cũng phải… vác máy chạy theo" - ĐD Nguyễn Thị Thắm nói vui. Chính vì giá trị thật mà không ít phim tài liệu đã thật sự ở lại trong lòng khán giả đằng sau các giải thưởng: Cha mẹ xin lỗi con (ĐD Phan Huyền Thư) về nghĩa trang không bia mộ của hàng ngàn hài nhi bị bỏ rơi tại Khánh Hòa, Phương khùng (ĐD Nguyễn Anh Tuấn) về người đàn ông nhặt ve chai ở đáy biển, Thiện Nhân (kịch bản và ĐD: Đoàn Minh Tuấn và Đặng Hồng Giang)…

Trước những giá trị lan tỏa đích thực và được cộng hưởng từ nhiều yếu tố của phim tài liệu, kỳ vọng dòng phim này sẽ chạm được vào “giấc mộng vàng” - đến được với số đông khán giả.

TIỂU QUYÊN