Chuyện chưa kể về “đội đặc nhiệm” ghép tạng xuyên Việt

Một cuộc đời được viết tiếp

Đến Bệnh viện Trung ương Huế hỏi về anh Lê Văn Khánh, mọi người sẽ chỉ ra khu vực bãi xe cấp cứu có chiếc Toyota đậu. Chiếc xe đó đã gắn bó với anh hơn 10 năm nay. Anh Khánh cũng là người được Giám đốc Bệnh viện Phạm Như Hiệp tin tưởng giao trọng trách lái xe vận chuyển mô tạng.

“Cán bộ đường lối” Khánh nói: “Xe lúc nào cũng trong tình trạng nổ máy, cả ngày lẫn đêm, khi nhận lệnh là lên đường. Người lái xe này không được hút thuốc lá. Năm 2011, tôi xin vào lái xe cho bệnh viện, tham gia ca chở tạng đầu tiên và gắn bó với nhiệm vụ này cho đến nay”.

Theo các chuyên gia, tạng được đưa ra từ cơ thể người hiến cần về nơi ghép sớm chừng nào tốt chừng ấy. Bởi vậy, lộ trình di chuyển của xe anh Khánh được “người ở nhà” cập nhật, trông chờ từng phút.

Ví dụ như tuyến đường bộ từ Đà Nẵng ra Huế phải gói gọn trong 60 phút, từ sân bay Phú Bài về Bệnh viện Trung ương Huế khoảng 11 phút… 13 năm qua, phần lớn các chuyến xe của anh đều đúng giờ hoặc sớm hơn. Chỉ có 1 chuyến chở tạng hiến từ Đà Nẵng thời gian tăng 10 phút so với thường lệ vì người đổ về xem bắn pháo hoa năm mới gây tắc đường.

Anh tâm sự: “Cứ nghĩ phía trước có một cuộc đời đang chờ được cứu sống, mình có thêm niềm tin và động lực. Luôn để tâm trạng thoải mái, tập trung, phán đoán thì sẽ xử lý tình huống tốt”.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng khám cho một bệnh nhân chờ ghép tim - ẢNH: THƯỢNG HIỂN

Chung sức mang cuộc sống mới đến bệnh nhân ghép tạng ở Huế còn có nhiều hãng hàng không. Không ít lần phi hành đoàn cùng hành khách đồng thuận, vui vẻ khởi hành sớm hoặc muộn một chút để kịp đón tạng.

Bamboo Airways từng gửi đến 160 hành khách trong chuyến bay QH1201 Hà Nội - Huế lời xin lỗi ấn tượng: “Mong rằng bạn đã không phiền lòng và mệt mỏi. Bởi có một cuộc đời ở Huế, đêm nay, hy vọng sẽ được viết tiếp, nhờ một trái tim gấp gáp chạy đua với thời gian để đi cùng chúng ta. Ngày hôm nay, 23 phút quý giá của bạn có thể sẽ làm nên kỳ tích”.

Mới đây, trong chuyến bay VJ1567, Vietjet Air điều chỉnh giờ khởi hành chuyến bay sớm hơn 10 phút, đưa tim hiến từ Bệnh viện Bạch Mai về Bệnh viện Trung ương Huế…

Áp lực nhưng phải thành công

“Đội đặc nhiệm” hiện có 9 thành viên chia làm 2 nhóm tham gia trực lấy tạng và vận chuyển tạng. Trong đó thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Dũng - phụ trách Khoa Ngoại lồng ngực tim mạch - là người dày dạn kinh nghiệm. Trong tổng số 15 ca ghép tim mà bệnh viện thực hiện thành công, bác sĩ Dũng đã có 8 lần góp sức.

Bác sĩ Dũng kể lại một số tình huống éo le: “22g, xe đang bon bon trên cao tốc thì bất ngờ thủng lốp. Anh em phải bật hết đèn điện thoại, chia nhau đứng giữa đường cảnh báo. Hành trình về Bệnh viện Bạch Mai mới đây, tài xế phanh gấp vì tránh va quẹt với xe trước do họ chuyển làn sai. Ai nấy đều một phen hú vía…”.

Gian khổ nhất là ca ghép tim thứ bảy. Ngày 3/11/2022, 8 người được cử ra Bệnh viện Việt Đức lấy tạng đúng thời điểm đỉnh dịch COVID-19. Hơn 22g xuất phát, tài xế Khánh chạy đến 7g sáng thì tới Bệnh viện Việt Đức. Tận dụng từng phút, anh em nhịn luôn chuyện… giải quyết vệ sinh cá nhân.

Ấy vậy mà đến cổng, bệnh viện báo sẽ mổ và đưa tạng ra xe trước 11g trưa, còn lại “nội bất xuất, ngoại bất nhập” để phòng dịch. Đoàn vội tìm quán vừa tranh thủ ăn sáng vừa vệ sinh cá nhân. Không may thời điểm ấy, quán ăn chỉ bán mang về. Tình thế khá bí bách, bác sĩ Dũng phải gọi điện thoại nhờ người bạn đến mở cửa phòng khám nha khoa để có chỗ nghỉ ngơi, ăn uống. Đến 9g sáng, tất cả quay lại Bệnh viện Việt Đức chờ nhận tim hiến.

Nếu có chuyến bay về Huế sẽ rất thuận lợi, nếu không thì phải đưa tạng bay về Đà Nẵng rồi đi đường bộ ra Huế. Lúc đó, ai nấy phải ngồi bệt giữa sàn xe, tay ôm chặt thùng tạng tránh va đập. Xe cấp cứu di chuyển với tốc độ cực nhanh, anh em sau hành trình bay dài sẽ phải chịu “lắc” thêm một giờ đồng hồ nữa, nhiều khi nôn thốc nôn tháo nhưng tay nhất quyết không rời thùng tạng.

Đồng hành cùng bác sĩ Dũng còn có thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng - Phó trưởng khoa Ngoại lồng ngực tim mạch. Từ khi bước chân vào trường y, tiếng vang ca ghép tim đầu tiên của ê kíp bác sĩ Việt tạo động lực khiến anh theo ngành ngoại khoa. 11 năm sau, anh chính thức tham gia ca ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện Trung ương Huế (2011).

Trẻ khỏe, bác sĩ Hùng thường xuyên xách thùng bảo quản tạng nặng hơn 30kg cùng “đồng đội” chạy cho kịp thời gian. Năm 2022, trong khi hỗ trợ ghép thận tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM), Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia báo nhận tim hiến ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Bác sĩ Hùng vào trước phẫu thuật lấy tim, bàn giao xong tức tốc chạy sang ghép thận cho 2 ca ở Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.

Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế (thứ sáu từ phải sang) tặng hoa chúc mừng bệnh nhân ghép tim N.T.T. (Gia Lai) bình phục, ra viện - ẢNH: THƯỢNG HIỂN

“Đó là ngày làm việc căng như dây đàn không thể nào quên. Phải có sức khỏe, tinh thần thép mới hoàn thành tất cả nhiệm vụ. May mắn, tất cả ca ghép đều tốt đẹp, 3 bệnh nhân có thêm cơ hội sống là sự tưởng thưởng xứng đáng cho mọi người” - bác sĩ Hùng nói.

Người được xem là em út của “đội đặc nhiệm” ghép tạng là thạc sĩ, bác sĩ Vũ Hoài Anh - Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp cơ sở 2 Bệnh viện Trung ương Huế. Sau khi tu nghiệp tại Bệnh viện Kremlin - Bicetre ở Paris (trung tâm ghép gan nhi quy mô của Pháp), anh quyết định trở về, mong góp sức giữ lại sự sống cho bệnh nhi bị teo đường mật bẩm sinh.

3 lần lấy tạng hiến và ghép gan xuyên Việt, anh kể: “Áp lực nhưng phải thành công. Không được bỏ phí sự hy sinh cao cả của người hiến và tấm lòng của gia đình họ. Từng người trong ê kíp đều phải dặn lòng vượt qua để cứu sống người bệnh”.

Thuận Hóa