Chuối nướng cốt dừa

Quán chuối nướng cốt dừa yêu thích tôi thường ghé nằm trên vỉa hè đường Y Jut thành phố Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk). Quán có tuổi đời gần chạm ngưỡng 50.

Chỉ vài lát chuối thái mỏng, nướng liu riu trên bếp than hồng, sau đó bỏ vào dĩa, thêm vài lát khoai lang luộc rồi chan nước cốt dừa, vậy mà quán chuối nướng của bà Năm đã tồn tại gần nửa thế kỷ và thu hút bao thế hệ thực khách. Có vị khách ngày đó chỉ là cô bé 5 tuổi, nay cô bé ấy đã ngoài 30 thường dắt con ríu rít đến ăn chuối nướng, hàn huyên ôn lại chuyện ngày xưa.

Dù thời tiết thế nào, bà Năm vẫn cặm cụi mỗi ngày với mẻ chuối nướng cốt dừa. Nhiều thực khách vẫn nhầm lẫn đây là chè chuối nướng cốt dừa hoặc chuối nếp nướng. Có thực khách cho rằng đây là chuối nướng mỡ hành cốt dừa. Tất cả các ý trên đều… chưa đúng. Giải thích nôm na: đây là món chuối nướng cốt dừa ăn kèm khoai lang mật.

Tôi đã thưởng thức nhiều món ăn vặt được làm từ chuối như chè chuối, bánh chuối, chuối nếp nướng… nhưng cảm thấy tất cả đều không thể “qua mặt” chuối nướng cốt dừa. Có dạo tôi đang ở Sài Gòn chợt thèm, tìm thử món ăn vặt bình dị này nhưng không có. Cũng có lần tôi ra Huế cắc cớ đi tìm cũng không thấy món chuối nướng cốt dừa như ở quê mình mà chỉ có chè chuối hấp, chuối nếp nướng, chuối nướng mỡ hành cốt dừa mà thôi. Tôi ngậm ngùi, đành phải đợi hết đợt công tác để quay về mà thưởng thức cho đã thèm.

Hỏi bà Năm sao mà món ăn này ngon đến thế, bà xởi lởi không giấu nghề mà tận tình chia sẻ bí quyết. Tôi về làm như cách bà nói nhưng ăn vẫn không thấy ngon. Có phải vì thiếu không gian quán xá hay người cùng thưởng thức?

Theo bà Năm, công đoạn lựa chuối phải thật tinh tế. Loại chuối để nướng là chuối sứ (thường gọi là chuối mốc, chuối xiêm) chín vừa phải. Chuối có vị ngọt tự nhiên, thanh dịu. Nếu để chín muồi, chuối rất ngọt, khi nướng sẽ chảy mật ra làm dính vỉ nướng khiến miếng chuối bị nhão. Còn nướng chuối hườm, chưa chín tới dẫn đến khi ăn sẽ có vị chát.

Nước cốt dừa để chan lên dĩa chuối nướng đóng vai trò như thứ nước “xốt” đặc biệt. Chuối nướng thơm phức nhưng món ăn có trọn vị hay không còn phụ thuộc vào khâu pha chế nước cốt dừa.

Dừa khô hay dừa già được chọn kỹ lưỡng, bổ đôi, sau đó nạo lấy cơm dừa và vắt nước cốt. Cho nước cốt vào xoong, để lửa vừa phải. Nước cốt ngon phải sền sệt, nêm nếm khéo.

Từng lát chuối được nướng đều trên than bếp. Mà than cũng phải vừa đủ nóng, đủ nhiệt. Nếu quá ngưỡng, chuối sẽ cháy cạnh, bị khét. Nhìn những miếng chuối được xếp đều trên bếp than đỏ hồng, mùi thơm sực nức lan tỏa, tôi đi ngang qua quán bà Năm vào buổi chiều đông se lạnh mà không cưỡng lại được vì mùi thơm của chuối phả ra vô cùng hấp dẫn.

Tôi phục bà Năm nhất ở công đoạn lật miếng chuối nướng trên bếp than để chuối chín vàng ruộm đều 2 mặt. Có lần tôi hỏi sao bà không dùng đũa để lật mà lại dùng tay, bà không sợ phỏng tay sao… Bà Năm nói ban đầu bà dùng đũa nhưng chuối dính vào vỉ nướng. Sau đó, bà phải dùng tay, lúc đầu chưa quen nóng đến rát. Về sau, dần dà bà làm nhiều thành quen, thao tác lật ngược miếng chuối bằng tay nhanh thoăn thoắt.

Khoai lang bà chọn cũng thật khéo. Đó phải là khoai dẻo, không bị sùng, khi chín có màu vàng, vị ngọt đậm đà. Khoai chín bốc khói thơm lừng, bà Năm để nguội, rồi dùng dao nhỏ xắt miếng vừa ăn.

Có thực khách không thích ăn chuối nướng cốt dừa cùng khoai lang nhưng riêng tôi, 1 dĩa chuối nướng cốt dừa hoàn hảo, bắt mắt phải có chuối, có khoai lang, kèm nước cốt dừa bột báng, bột khoai dẻo bùi. Món ăn ấy phải được thưởng thức trong cơn mưa phùn lất phất của những buổi chiều se lạnh, vừa ăn vừa xuýt xoa bên bếp than hồng. Cảm giác thật yên bình, ấm áp.

Cuộc sống có nhiều cách khiến bản thân vui vẻ. Để xua tan nỗi buồn, có người đọc sách, có người nghe nhạc, có người du lịch, có người gặp gỡ bạn bè… Tôi may mắn có “tâm hồn ăn uống” và lấy đó làm niềm vui.

Việt Nam là đất nước nổi tiếng về độ đa dạng văn hóa ẩm thực. Là người thích du lịch, ưa phiêu lưu khám phá nên mỗi khi đi đến tỉnh thành hoặc đất nước xa lạ nào đó, ưu tiên hàng đầu của tôi là thưởng thức ẩm thực.

Với tôi, ẩm thực không chỉ đơn thuần là ăn uống mà còn là loại hình văn hóa thú vị, độc đáo cần tìm hiểu, nghiên cứu.

Cuộc sống hiện đại khiến con người ngày càng dễ bị căng thẳng, buồn chán. Một trong những cách giảm nỗi buồn chán, theo tôi, là thưởng thức ẩm thực bởi theo khoa học, trong thức ăn có một số vitamin giúp tinh thần phấn chấn, lạc quan. Và chuối nướng cốt dừa là một trong những món như thế.

Tôi chỉ sợ rằng khi trong túi có tiền, trên bàn có thức ăn ngon nhưng ăn không thấy ngon mới là điều đáng sợ.

Lò Duy Bưu