Chứng đau nửa đầu hay đột quỵ?

Triệu chứng thần kinh điển hình nhất khi mắc bệnh là suy yếu một bên cơ thể.

Chứng đau nửa đầu liệt nửa người (ĐNĐLNN) gồm hai loại: ĐNĐLNN do di truyền (FHM) và ĐNĐLNN rời rạc (SHM). Mỗi loại có nguyên nhân, triệu chứng và các yếu tố nguy cơ khác nhau.

Do di truyền

Hình thức này xảy ra trong các gia đình tồn tại gen mang bệnh, hoặc đột biến làm ảnh hưởng đến một số gen riêng biệt trong não bộ. Những gen này vốn chịu trách nhiệm kiểm soát sự giao tiếp giữa các tế bào não và chất dẫn truyền thần kinh.

Khi một người bị ảnh hưởng bởi FHM, con của họ có 50% nguy cơ mắc bệnh. Thông thường, các triệu chứng FHM xuất hiện từ thời thơ ấu hay thanh thiếu niên, và giảm dần theo độ tuổi.

Thức uống có cồn, thực phẩm lên men và chocolate có thể tăng triệu chứng đau đầu Để phòng trường hợp xấu, đừng nên chịu đau mà hãy đến khám tại cơ sở y tế

Cha hoặc mẹ sở hữu gen biến dị

Những người bị ảnh hưởng bởi SHM không có tiền sử gia đình về chứng ĐNĐLNN. Tuy nhiên, họ vẫn bị ảnh hưởng bởi sự cố bất thường trong di truyền. Điều này không loại trừ khả năng cha hoặc mẹ của họ sở hữu gen biến dị.

Triệu chứng

Mặc dù triệu chứng đau của mỗi người là khác nhau, đa phần rơi vào những trường hợp sau: đau nửa đầu; cảm thấy một phần cơ thể suy yếu như ở mặt, cánh tay, hoặc chân; rối loạn thị giác, nhìn thấy các điểm mù, ánh sáng nhấp nháy, đường zigzag, hoặc nhìn một hóa hai; tê hoặc ngứa ran ở mặt, cánh tay hoặc chân; khó nói; cử động vụng về, thiếu khả năng phối hợp tay chân; buồn ngủ; thay đổi ý thức và mất trí nhớ; buồn nôn và ói mửa.

Đôi khi bệnh phát triển nghiêm trọng hơn với các triệu chứng như ói mửa, sốt, động kinh, hôn mê. Trong trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, ĐNĐLNN có thể gây tử vong. Hầu hết các biến chứng thần kinh chỉ kéo dài từ 1 giờ đến vài ngày.

Nhưng những triệu chứng mất trí nhớ và khó tập trung tồn tại trong vài tuần hoặc vài tháng; một số ít ca bệnh thậm chí còn để lại tác động vĩnh viễn như suy giảm khả năng vận động; thay đổi cảm giác, ngôn ngữ; cử động mắt không kiểm soát. 
Tuy nhiên, bệnh rất dễ điều trị nếu được phát hiện kịp thời.

Nguyên nhân 

Cả hai loại ĐNĐLNN đều có thể do biến dị di truyền. Đối với FHM, một số thực phẩm nhất định, căng thẳng, hoặc chấn thương đầu đều dễ trở thành yếu tố kích hoạt. Khoảng 12-60% những người bị chứng đau nửa đầu cho rằng ăn ba loại thực phẩm khiến cơn đau tồi tệ hơn gồm: rượu, phô mai, chocolate.

Rượu ảnh hưởng đến chứng đau nửa đầu vì làm tăng nguy cơ mất nước, khiến máu tập trung nhiều hơn ở đầu và dễ chứa chất bảo quản gây phản ứng viêm. 

Do chứa nhiều tyramine, loại acid amin kích hoạt chứng đau nửa đầu, nhiều loại phô mai và thực phẩm ủ men khác cũng là kẻ thù của bệnh nhân ĐNĐLNN: phô mai lâu năm như gouda hoặc parmesan, thịt chế biến sẵn, dưa muối, quả hạch. Bên cạnh đó, chất caffein trong cà phê và chocolate cũng góp phần gây nhức đầu. 

Stress, hormone, sự hiện diện của các tín hiệu hóa học và điện não bất thường là những yếu tố nguy cơ bổ sung. Chúng ảnh hưởng đến cách não xử lý nhóm chất dẫn truyền thần kinh.

Điều trị và đề phòng

Mục tiêu điều trị bao gồm phòng ngừa và quản lý triệu chứng. Bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân sử dụng một số loại dược phẩm như thuốc chống nôn; thuốc giảm đau và thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs); thuốc ức chế kênh vận chuyển ion calci; thuốc chống động kinh; thuốc chống trầm cảm; xịt mũi ketamine hoặc tiêm verapamil.

Do nguy cơ đột quỵ, những người có nguy cơ ĐNĐLNN cần tránh nhóm thuốc giảm huyết áp như triptans và ergotamines. 

 Tấn Vĩ 
(Theo Medical News Today, Natural News, Drugs.com)