Chốt thời điểm đàm phán hòa bình cho Syria, Iran "gạ gẫm" châu Âu

Ngày 25/1, Đặc phái viên Tổng Thư ký Liên hợp quốc về Syria, ông Staffan de Mistura tuyên bố cuộc hòa đàm giữa các phe phái đối địch ở Syria, dự kiến diễn ra ngày 25/1, sẽ bắt đầu tại Geneva (Thụy Sĩ) vào ngày 29/1 tới và kéo dài trong 6 tháng.

Phát biểu với báo giới tại Geneva, ông de Mistura nêu rõ thời điểm tiến hành hòa đàm bị lùi lại do "sự bế tắc" liên quan tới thành phần tham gia phái đoàn đàm phán. Tuy nhiên, giấy mời các phái đoàn dự kiến sẽ được được gửi đi trong ngày 26/1.

Syria bị phá hủy sau nhiều năm nội chiến.

Quan chức Liên hợp quốc nhấn mạnh các cuộc đàm phán sẽ tập trung vào việc đạt được một lệnh ngừng bắn, đẩy mạnh cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và cứu trợ nhân đạo.

Các cuộc đàm phán hòa bình Geneva là một phần trong kế hoạch kéo dài 18 tháng đã được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua hồi tháng 12 năm ngoái nhằm giải quyết cuộc xung đột tại Syria.

Chính quyền Syria đã thông báo sẵn sàng tham gia các cuộc thương lượng, nhưng cũng nhấn mạnh rằng Damascus cần phải được cung cấp danh sách các nhóm khủng bố bị cấm tham gia hòa đàm cũng như tên của các nhân vật thuộc lực lượng đối lập tại Syria dự kiến tham gia hòa đàm.

Trong một diễn biến liên quan, cùng ngày 25/1, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry đã có cuộc điện đàm về việc chuẩn bị cho cuộc đàm phán giữa các bên Syria.

Trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Nga tái nhấn mạnh các bên cần thực hiện nghiêm túc nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an, bao gồm thành lập một phái đoàn đại diện cho phe đối lập và thảo luận việc thành lập một mặt trận thống nhất chống lại các nhóm khủng bố, ngừng bắn, giải quyết các vấn đề nhân đạo và đề ra các cải cách chính trị trên cơ sở đồng thuận giữa chính phủ và phe đối lập.

Trong khi đó kênh truyền hình Alh-Arabia dẫn lời một thành viên của phe đối lập Syria cho biết trong ngày 26/1, lực lượng này sẽ có quyết định cuối cùng về việc tham gia cuộc đàm phán với Chính phủ Syria.

Nga, Mỹ và các nước Nhóm quốc tế ủng hộ Syria sẽ không tham gia trực tiếp vào các cuộc đàm phán giữa các bên Syria mà chỉ hỗ trợ các bên Syria có thể đạt thỏa thuận về tiến trình chuyển tiếp vốn đã được Liên hợp quốc nhất trí.

Liên quan tới tình hình ở Trung Đông, tuần này, Tổng thống Iran Hassan Rouhani sẽ có chuyến công du Châu Âu tìm kiếm đầu tư tiềm năng sau khi lệnh trừng phạt thế giới đối với nước này được dỡ bỏ.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani.

Trong chuyến công du đầu tiên của Tổng thống Iran ra nước ngoài kể từ khi nhậm chức năm 2013, ông sẽ dẫn một đoàn đại biểu gồm 120 doanh nhân Iran, các Bộ trưởng dầu khí, khí đốt cùng các quan chức chính phủ khác để thăm thủ đô Paris (Pháp) và Rome (Italia) trong 5 ngày. Trong đó, ông sẽ cuộc gặp với Thánh Francis và Tổng thống  Pháp Francois Hollande.

Mặc dù giới chức Pháp và Italia không hy vọng họ và Iran sẽ đạt được nhiều thỏa thuận lớn trong chuyến thăm này nhưng Tổng thống Iran Rouhani cho rằng, đây là "con đường dài" để đưa kinh tế Iran hòa nhập thế giới.

Tuy nhiên, Iran đã hiện rõ sự "đói khát" hàng hóa phương Tây nhất là trong ngành hàng không sau nhiều năm bị cấm vận, cô lập. Ngày 24/1 vừa qua, Iran thông báo kế hoạch mua 114 máy bay lớn A-380 từ Airbus và chốt mua lên tới 100 máy bay của Boeing.

Chuyến thăm diễn ra trong bố cảnh giới ngoại giao toàn cầu đang sắp xếp các cuộc đàm phán hòa bình đầu tiên trong 2 năm để kết thúc cuộc nội chiến Syria. Iran chủ yếu theo đạo Hồi nhánh Shiite ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Bashar al-Assad. Trong khi các nước phương Tây lại ủng hộ các nước Đạo Hồi nhánh  Sunni.

Nhiều tháng trở lại đây, thế giới còn chứng kiến Iran và đồng minh truyền thống của phương Tây - Arab Saudi lạnh nhạt, cắt đứt quan hệ lẫn nhau. "Đây là chuyến thăm rất quan trọng. Đây là thời gian để sang trang mới và mở ra cánh cửa hợp tác giữa các nước ở các khu vực khác nhau".